Ο κύβος ερρίφθη – Μόνη λύση για τα απόβλητα όλης της Δυτικής Μακεδονίας ο χώρος των ΜΑΒΕ, δια της μεθόδου της …εγγύτητας!

«Τόσο απλό!» όπως είπε κατ’ επανάληψη ο κ. περιφερειάρχης.

Το θέμα του χώρου των πρώην ΜΑΒΕ, σύμφωνα με την εισήγηση της αρμόδιας αντιπεριφερειάρχου Ελισάβετ Παναγιωτίδου, δεν συμπεριλαμβάνονταν ειδικότερα στην υπό γνωμοδότηση Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων που απέστειλε το υπουργείο. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «το φέρνω απλά στην εισήγηση, σαν μια συζήτηση... Θα μπορούσαμε ενδεχομένως στη λογική της …εγγύτητας, να διαπραγματευτούμε τη διαχείριση αντίστοιχων βιομηχανικών αποβλήτων με μια Περιφέρεια, της οποίας θα διαχειριζόμασταν τον αμίαντο».
Επιβεβαιώνοντας αργότερα ότι «η Σ.Μ.Π.Ε. δεν ζητάει στη γνωμοδότηση να πούμε ποια είναι η θέση μας για το χώρο των ΜΑΒΕ». Συμπληρώνοντας ο κ. περιφερειάρχης είπε ότι «για να είμαστε πειστικοί, επειδή έχουμε την τεχνογνωσία, δεχόμαστε να διαχειριστούμε στη λογική της «εγγύτητας», να πάρουμε από άλλη περιοχή αμίαντο, όταν εμείς θα δώσουμε σ’ αυτούς επικίνδυνα απόβλητα. Τόσο απλό και καθαρό είναι…».

Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά.

Το θέμα της συζήτησης του Εθνικού Σχεδίου που προτάθηκε, αφορούσε γενικότερα την εναλλακτική λύση -«μη αποκλειομένων περιοχών» για την ακρίβεια- χρήσης ορυχείων Δ. Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, σαν χώρους υποδοχής επικίνδυνων αποβλήτων όλης της χώρας, υπονοώντας και αναφέροντας τον ΧΥΤΕΑ ΔΕΗ (ΧΔΒΑ Καρδιάς), που σημειωτέων από το 2009 εμφανίζονταν από το υπουργείο Περιβάλλοντος στη λίστα Λειτουργούντων ΧΥΤΑ (με αυτόν της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ), όπως και στην προ διετίας σχετική απόφαση της Γενικής Γραμματέα του Υπουργείο Περιβάλλοντος. Και ενώ όλες οι πλευρές ήταν σε υψηλότατους τόνους αντίθετες με τη χρήση του ορυχείου της ΔΕΗ σαν χώρου υποδοχής επικίνδυνων αποβλήτων, όπως και η γνωμάτευση του Δημοτικού Συμβουλίου Εορδαίας, στο δια ταύτα προέκυψε -και σωστά- η άποψη της αυτοδιαχείρισης των αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας.

Και δόθηκε η λύση! Επειδή γνωρίζουμε σαν Περιφέρεια να διαχειριζόμαστε τον αμίαντο, σύμφωνα με την αρχή της «εγγύτητας» ή κατ΄ άλλους της …«αμοιβαιότητας», θα δίνουμε επικίνδυνα απόβλητα και θα παίρνουμε …αμίαντο!  Έτσι απλά! Πως εξειδικεύεται;  Ένα φορτηγό κλοφέν δικό μας στη Λάρισα (γιατί π.χ. έχει ΧΥΤΚ, είναι και …εγγύς), δυο φορτηγά αμίαντος στα ΜΑΒΕ. Ένα φορτηγό ιατρικά απόβλητα από Κοζάνη-Πτολεμαΐδα στη Θεσσαλονίκη, τρία φορτηγά αμίαντος στα ΜΑΒΕ. Δυο φορτηγά συσσωρευτές μολύβδου από τη Φλώρινα στη Θήβα, ένα φορτηγό αμίαντος από τη Βοιωτία, κ.ο.κ. Σιγά-σιγά, επειδή οι χώροι αποβλήτων θα έχουν περιορισμούς, θα φέρνουμε αμίαντο από όλη την Ελλάδα! Μπακαλίστικη λογική, αλλά στην ουσία κάπως έτσι τέθηκε. Έτσι απλά! Και πετύχαμε τα πάντα! Κανένας άλλος χώρος στη Δυτική Μακεδονία δεν θα χρειαστεί να γίνει χώρος υποδοχής επικίνδυνων αποβλήτων, αφού θα τα στέλνουμε αλλού, που, όπως και νάχει το πράγμα, λίγες ποσότητες αμιάντου θα έχουν, έτσι για την …αμοιβαιότητα! (που φυσικά δεν απαιτείται, ντε και καλά, να είναι και …εγγύς).

Και όλα τα παραπάνω -για τα ΜΑΒΕ-, που είναι και η πρόταση της πλειοψηφίας, σε μια περιρρέουσα ομοθυμία (συγνώμη αν αδικούμε κάποιον), σχεδόν από όλες τις πτέρυγες (ο κ. Δακής απέφυγε επιμελώς να τοποθετηθεί επί του θέματος των ΜΑΒΕ, ο κ. Σόκουτης εκθειάζοντας άλλη μια φορά το «άριστο» έργο που έχει γίνει, κατέληξε στο «Αμίαντος στα ΜΑΒΕ - Τίποτε άλλο πουθενά(!)», η κ. Ζεμπιλιάδου είπε ότι «θα το δούμε όταν έρθει για συζήτηση,  μη διαφωνώντας λογικά με την πρόταση, δεν είναι όμως σημείο αυτής της συζήτησης» και οι εκπρόσωποι της ελάσσονος αντιπολίτευσης το «έσωσαν» την ώρα της ψηφοφορίας -«θα περιμένουμε τη γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Σερβίων-Βελβεντού ο κ. Αλεξανδρής», «δεν συμφωνούμε με την ανταλλαγή επικίνδυνων αποβλήτων με αμίαντο» ο κ. Καραντζίδης). Αρνητικοί οι «τοπικοί» Κεχαγιάς, Μαργαρίτης.

Στη συζήτηση τοποθετήθηκαν και εκπρόσωποι του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού (δήμαρχος Κοσματόπουλος, επικεφαλής αντιπολίτευσης Κωνσταντόπουλος και Λιάκος) που ήταν αρνητικοί σε γενικές γραμμές στη μεταφορά αμιάντου από άλλες περιοχές, με την εκκρεμότητα της λήψης γνωμάτευσης από το Δημοτικό Συμβούλιο, όπου θα καταγραφούν με ακρίβεια οι θέσεις τους, που να απηχεί -ελπίζουμε- τη βούληση της ευρύτερης κοινωνίας του δήμου (ο δήμος δεν ανταποκρίθηκε σε σχετικό αίτημα της Περιφέρειας που είχε αποσταλεί από 6/6).

Πάντως σημειώσαμε πολλές απουσίες... Κανένας βουλευτής, Κοζάνης τουλάχιστον που περιμέναμε, πλην του Θέμη Μουμουλίδη που είναι και Περιφερειακός σύμβουλος. Απών ο δήμαρχος Κοζάνης, ειπώθηκε ότι περιμένει πρώτα τη γνωμάτευση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής. Απ’ αυτά που ακούσαμε τελευταία, φάνηκε ότι «κλείνει το μάτι» προς τα ΜΑΒΕ. Απών ο δήμαρχος Εορδαίας, που είχε διαβιβάσει την κάθετα αρνητική από 2015 γνωμάτευση του Δημοτικού Συμβουλίου του. Απούσα η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης. Δεν προσκλήθηκε, αλλά θα μπορούσε να είχε έρθει. Απουσίες, γενικά…

Συμπερασματικά:

- Κατ’ αρχάς ψηφίστηκε ομόφωνα αρνητικά η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (με τον κ. Δακή να επιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή να τεθεί σε ψηφοφορία και πρότασή του, με χρήματα του λιγνιτικού πόρου να γίνει εκστρατεία ενημέρωσης κατά της χρήσης του λεκανοπεδίου σαν χώρου υποδοχής επικίνδυνων αποβλήτων, πρώτα των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας, των φορέων, των βουλευτών, των αρχηγών όλων των κομμάτων, του αρμόδιου Κοινοτικού Επιτρόπου και γενικότερα της Ευρώπης κ.λ.π.).

- Λογικά, η συζήτηση και οι «προθέσεις» για τα ΜΑΒΕ, δεν θα συμπεριληφθεί στην απάντηση προς το υπουργείο, άρα με λίγη καλή θέληση, μπορούμε να θεωρήσουμε τη συζήτηση ως μη γενόμενη και βέβαια, ούτε να παραμείνει το κρυφό «διαπραγματευτικό χαρτί» της Περιφέρειας σε ενδεχόμενες μελλοντικές «διαπραγματεύσεις».

- Επί της ουσίας, στην αρχή της αυτοδιαχείρισης ανά Περιφέρεια των επικίνδυνων αποβλήτων, θα θεωρούσαμε ρεαλιστική τη συζήτηση για αποδοχή υπολειμμάτων αμιάντου από τη Δυτική Μακεδονία στο χώρο των πρώην ΜΑΒΕ και βεβαίως τα δικά της, σε εργολαβία που βρίσκεται σε εξέλιξη (για να πάψει η «καραμέλα» για τις «ακραίες φωνές»). Αλλά ως εκεί! Η θεωρία της «εγγύτητας-αμοιβαιότητας» ανοίγει διάπλατα «πόρτες» και «παράθυρα» για μεταφορά του τοξικού αμιάντου από όλη την Ελλάδα (και η «όρεξη» δεν θα μείνει εκεί).

- Και κάτι τέτοιο, ως δια μαγείας, θα έλυνε το πρόβλημα των τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων, όλης της Δυτικής Μακεδονίας!

Τόσο απλό!!! Τι δεν καταλαβαίνετε;        

ΥΓ. Τα κυριότερα σημεία της εισήγησης της αρμόδιας αντιπεριφερειάρχου Ελισάβετ Παναγιωτίδου, έχουν ως παρακάτω:

Αναφορικά με το περιεχόμενο της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναμφίβολα αυτή συνδέεται με το περιεχόμενο της ΤΕΜΠΕΑ, που είχε εκδώσει η τέως Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και η οποία αφορούσε την κατασκευή κυψελών στο λιγνιτωρυχείο της ΔΕΗ, προκειμένου να αποτελέσει χώρο διαχείρισης  βιομηχανικών αποβλήτων. Όπως γνωρίζετε, το Περιφερειακό Συμβούλιο με την υπ΄αριθμ. 276/2014 απόφασή του, είχε ομόφωνα εκφράσει την αντίθεσή του και έχει ζητήσει την ανάκληση της παραπάνω απόφασης και είχαμε εξουσιοδοτήσει τον περιφερειάρχη Δ. Μακεδονίας να προβεί στις νόμιμες ενέργειες για την ακύρωσή της. Επίσης με αυτό συνδέεται και η ανοιχτή επιστολή προς τον κ. Σκουρλέτη, καθώς πριν ακόμα διαβιβαστεί η μελέτη στις υπηρεσίες μας για να γνωμοδοτήσουμε, αυτή είχε αναρτηθεί στο σάιτ του υπουργείου και αυτό είχε προκαλέσει και τον αιφνιδιασμό μας, διότι δεν είχαμε εκφράσει τις απόψεις μας. Επί της ουσίας συνειδητοποιήσαμε ότι με τον σχεδιασμό αυτό, επιβεβαιώνεται αυτό που είχαμε ζητήσει ομόφωνα την ανάκληση.

Η εν λόγω στρατηγική μελέτη σε αρκετά σημεία, περιλαμβάνει τη δυνατότητα κατασκευής περιφερειακού ή διαπεριφερειακού ΧΥΤΕΑ σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου, οι οποίες παρά το ότι δεν παράγουν σχετικά μεγάλες ποσότητες βιομηχανικών αποβλήτων, προτείνονται ως κατάλληλοι χώροι, με την αιτιολογία ότι πληρούν κατά προτεραιότητα κάποια άλλα κριτήρια, κι αυτά είναι η διαθεσιμότητα των χώρων των ορυχείων. Επίσης αν παρατηρήσουμε την εν λόγω μελέτη στο παράρτημα 6 ή 7, γίνεται αναφορά στους χώρους υγειονομικής ταφής επικίνδυνων αποβλήτων της χώρας, στις οποίες περιγράφεται ξεκάθαρα ο ΧΥΤΕΑ της ΔΕΗ… Βέβαια αξίζει να σημειώσουμε ότι η επιλογή της Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου, γίνεται κατά απόλυτη εξαίρεση στον Εθνικό Σχεδιασμό, καθώς αυτός έχει ως βασικό άξονα τη δημιουργία χώρου διάθεσης των αποβλήτων που παράγει η κάθε Περιφέρεια. Εμείς παρότι παράγουμε εξαιρετικά μικρή ποσότητα επικίνδυνων αποβλήτων στο σύνολο της χώρας (0,7% το 2011, πρόβλεψη για 0,5% το 2020), θεωρείται ότι πληρούμε άλλα κριτήρια, ώστε να αποτελέσουμε χώρο υποδοχής των επικίνδυνων αποβλήτων.

Θεωρούμε ότι η επιβαρυμένη περιβαλλοντικά κατάσταση της περιοχής, όλα αυτά που προηγήθηκαν το προηγούμενο διάστημα και η διεκδίκηση και δικαστικά της χρήσης των εδαφών, θα έπρεπε να είναι ισχυροί λόγοι για να έχουν αποκλείσει το χώρο των ορυχείων για υποδοχή επικίνδυνων αποβλήτων. Επίσης επανέρχεται το θέμα της ΤΕΜΠΕΑ, διότι είχε ασκηθεί από την Περιφέρεια αίτηση για την ακύρωσή της, ενώ ακόμη στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας.

Η βούληση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία αποτυπώνεται και στον Περιφερειακό σχεδιασμό της διαχείρισης αποβλήτων και στο αναθεωρημένο χωροταξικό πλαίσιο, είναι η αποκλειστική διαχείριση από μέρους μας των αποβλήτων που παράγονται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και σε καμία περίπτωση τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων όλης της χώρας. Η θέση μας είναι ότι η Δυτική Μακεδονία και καθώς γίνεται προσπάθεια αποκατάστασης των ΜΑΒΕ, θα μπορούσε σε περίπτωση αποδοχής αποβλήτων από άλλες Περιφέρειες και με βάση την αρχή της «εγγύτητας», να δεχτεί μόνο τη διαχείριση αμιάντου, κι αυτό με ταυτόχρονη ανταλλαγή δικών μας αποβλήτων σε άλλες Περιφέρειες. Τόσο στο χωροταξικό πλαίσιο, όσο και στον Περιφερειακό σχεδιασμό που συμφωνείται, έχουν καθαρά αποκλειστεί οι χώροι των ορυχείων (της ΔΕΗ) ως χώροι υποδοχής αποβλήτων. Επίσης θα έχετε την ευκαιρία, να δείτε και τη γνωμοδότηση που έχει κάνει η υπηρεσία μας, με κάποιες επιμέρους παρατηρήσεις , υπάρχει και ένα ενημερωτικό σημείωμα που έχει παραπάνω στοιχεία, εκτός από τη σοβαρή αυτή αντίθεση που εντοπίζεται…

Ως εκ τούτου, επειδή και πολιτικά θέλαμε το θέμα και με βάση τα χαρακτηριστικά αυτά, όπως προσδιορίζονται από τη δικιά μας την Περιφέρεια και έχοντας καθαρή αντίθεση με τον προηγούμενο σχεδιασμό, εισηγούμαι στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας αρνητική γνωμοδότηση επί του περιεχομένου της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος/(περισσότερα στο mikrovalto.gr)