Στο Βελβεντό με Skoda Octavia 1.4 TSi Η κυρία της λίμνης

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δύο λεύγες από τα Σέρβια, συνεχίζοντας τη γραμμή του Aλιάκμονα απ' τον δεξί του όχτο, φτάνουμε στο Bελβεντό, μια κωμόπολη με 428 σπίτια, μισή ώρα δρόμο απ' το ποτάμι. O Θεός φαίνεται να έχει ευλογήσει αυτή την περιοχή και την προστατεύει μέσα στην αναρχία. Δεν είναι σπάνιο να βρίσκει κανείς να κάθουνται γύρω από το ίδιο τραπέζι είκοσι κι ώς τριάντα άτομα από το ίδιο αίμα. Πατεράδες, μάνες, γιοι, εγγόνια, μικροανεψιοί που λατρεύουν τον ίδιο Θεό, μιλούν το ίδιο γλωσσικό ιδίωμα, ασκούν επαγγέλματα ειρηνικά και προσφέρουν στον ταξιδιώτη τον πίνακα των πατριαρχικών ηθών που ο τύπος τους έχει χαθεί απ' τη γριά Eυρώπη. Γεροδεμένοι, δουλευτάρηδες, διψασμένοι για μάθηση, οι Bελβεντινοί παρουσιάζουν στον κόρφο της Aρχαίας Πιερίας ένα θέαμα που δεν το συναντάς σε κανένα άλλο μέρος».
Οι παραπάνω γραμμές γράφτηκαν το 1806 από τον περιηγητή Φραγκίσκο Πουκεβίλ κατά το ταξίδι του στη Δυτική Μακεδονία και, αν εξαιρέσει κανείς τις μεταβολές στο πλήθος των σπιτιών και των ανθρώπων, διατηρούν ακόμα την αξία τους, αποτελώντας τον καλύτερο πρόλογο για ένα αφιέρωμα στο Βελβεντό. Σημειώνουμε ότι το Βελβεντό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στο παρελθόν και υπήρξε πατρίδα αρκετών αξιόλογων Ελλήνων, με τον αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, τον άνθρωπο που εκπόνησε το σχέδιο ανάπτυξης της Αθήνας (που δυστυχώς δεν εφαρμόστηκε ποτέ), να ξεχωρίζει ανάμεσά τους.
Νοικοκυροσύνη Για την ομοιογένεια του πληθυσμού του Δήμου Βελβεντού, που, περιλαμβάνοντας και τους οικισμούς Αγία Κυριακή, Παλαιογράτσανο, Πολύφυτο και Καταφύγι, φτάνει σχεδόν τις 4.000 ψυχές (για την ακρίβεια 3.738, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή), δεν είναι δύσκολο να ακούσετε αν βρεθείτε εδώ, στις δυτικές πλαγιές των Πιερίων. Τη νοικοκυροσύνη των ανθρώπων αυτών τη νιώθεις μπαίνοντας στο χωριό - δεν χρειάζονται ιδιαίτερες ικανότητες για μια τέτοια «διάγνωση», αρκεί η κοινή... όραση! Περιποιημένες αυλές, πολύ συχνά στολισμένες με λουλούδια, καθαροί δρόμοι και πλατείες, σπίτια παλιά και καινούργια που συνυπάρχουν -τολμάμε να πούμε- αρμονικά με τα νεοκλασικού στυλ οικοδομήματα των αρχών του 20ού αιώνα, τα οποία δίνουν έναν ιδιαίτερα αρχοντικό τόνο στο σύνολο.Ολα σε προδιαθέτουν θετικά. Αν τώρα έχεις και φίλους στην Κοζάνη, θα έχεις ακούσει ότι το Βελβεντό έχει καλές νύφες!.. Γεγονός όχι άσχετο με την εικόνα που περιγράψαμε. Το ζεστό κλίμα στην πλατεία με το παραδοσιακό τσίπουρο το Σάββατο το πρωί -για το οποίο, σημειώστε, οι γυναίκες έρχονται εδώ μόνες τους- είναι απλώς το κερασάκι στην τούρτα. Προσέξτε όμως μην παρασυρθείτε, γιατί το τσίπουρο εδώ και δυνατό είναι, και σερβίρεται σε γενναίες μερίδες...
Η λίμνη Η τεχνητή λίμνη που προέκυψε μετά την ολοκλήρωση της οικοδόμησης του φράγματος του Πολύφυτου και του αντίστοιχου υδροηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ το 1974 καθορίζει αποφασιστικά τη σημερινή εικόνα της περιοχής. Το φράγμα (ένα από τα τρία που παρεμβαίνουν στη ροή του ποταμού πριν τα νερά του καταλήξουν στον Θερμαϊκό Κόλπο), με ύψος 192 μ. και μήκος 272 μ., έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργηθεί μια λεκάνη 72 τ.χλμ. που -πιστέψτε μας- δεν δείχνει καθόλου μα καθόλου παράταιρη σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο. Οι αντανακλάσεις των βουνών, άλλοτε των Πιερίων και του Τίταρου και άλλοτε του Σκοπού και του Βούρινου, ανάλογα με την όχθη όπου βρίσκεσαι, είναι εξαιρετικά όμορφες (κοιτάξτε τις φωτογραφίες!). Σε ό,τι αφορά το ηλιοβασίλεμα, πάντως, είναι καλύτερα να βρίσκεσαι από τη μεριά του Βελβεντού, σε κάποιο από τα κιόσκια-παρατηρητήρια του δήμου, για να απολαύσεις τα μοναδικά χρώματα. Ειδικού τύπου αξιοθέατο η μεγάλη γέφυρα, μήκους 1.372, πλάτους 13,5 και ύψους 50 μ., που συνδέει το Βελβεντό και τα Σέρβια (και κατ' επέκταση τη Λάρισα και την Αθήνα) με την Κοζάνη. Την ερώτηση, βέβαια, σχετικά με το αν η παρέμβαση της ΔΕΗ βοήθησε συνολικά την περιοχή δεν μπορέσαμε να μην την κάνουμε και η απάντηση που πήραμε ήταν θετική. Οχι μόνο γιατί αυτή έδωσε δουλειά σε πολλούς ντόπιους, αλλά και γιατί τα γύρω χωράφια έγιναν ποτιστικά, γεγονός σημαντικό για τους αγρότες. Τη δυνατότητα που δόθηκε για επιπλέον δραστηριότητες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν αδιανόητες, μπορεί κανείς να τη θεωρήσει επιπλέον όφελος. Το ψάρεμα, λοιπόν, γνώρισε καλύτερες μέρες (έχουν αλιευθεί γουλιανοί βάρους έως και 100 κιλά!), ενώ δημιουργήθηκε και ο Ναυτικός Ομιλος Κοζάνης.
Στα ίχνη του Ζορμπά Και μόνο το άκουσμα του ονόματος Ζορμπάς αρκεί για να σε κάνει να πάρεις τον ανήφορο προς το Καταφύγι, την πατρίδα του ιδιόμορφου αυτού «φιλοσόφου» που έγινε πασίγνωστος σε όλο τον κόσμο με τη βοήθεια δύο μεγάλων Κρητικών, του Νίκου Καζαντζάκη και του Μίκη Θεοδωράκη. Φτάνοντας στον μικρό οικισμό για να δεις το υπό αναπαλαίωση σπίτι του Γιώργου (και όχι Αλέξη Ζορμπά όπως αναφέρεται στο ομώνυμο βιβλίο), από τη μια έχεις απολαύσει μια μοναδικής ομορφιάς διαδρομή (που πρόσφατα έγινε ασφάλτινη), από την άλλη αντιλαμβάνεσαι γιατί αυτός ο άνθρωπος είχε την «έδρα» του εδώ: καταφύγι όνομα και πράγμα! Ενας απλός, μικρός οικισμός, στο πουθενά, στα 1.400 μ. από τη θάλασσα, κοντά στην κορυφή, κοντά στον ουρανό, μακριά από τον κόσμοΜια άλλη Ιθάκη, που κατά κύριο λόγο σού δίνει την όμορφη, πνιγμένη μέσα στα πεύκα, τα έλατα και τις οξιές διαδρομή. Ανεβαίνοντας έχεις πάντα τη δυνατότητα για μικρές ή μεγάλες παρακάμψεις προς το Παλαιογράτσανο, το ορειβατικό καταφύγιο του Βελβεντού ή ακόμη και την... Κατερίνη! Η λίμνη, βέβαια, βρίσκεται πάντα στα πόδια σου και είναι επίσης αδύνατον να αντισταθείς στην πρόκληση να κάνεις το γύρο της για να φθάσεις στο φράγμα, κάνοντας τις σχετικές παρακάμψεις για Αγία Κυριακή και Πολύφυτο. Στη συνέχεια -και για να κλείσει ο κύκλος- θα συνεχίσεις προς τα Ιμερα και τη μεγάλη γέφυρα για να καταλήξεις στη Νεράιδα να πίνεις τον καφέ σου απολαμβάνοντας τη χαλαρωτική, «στο πιάτο», θέα της γέφυρας και της λίμνης που χρωματίζεται από τις αντανακλάσεις των Πιερίων.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ-ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ • Το φαράγγι του Σκεπασμένου, με τους καταρράκτες του. Τοποθεσία απείρου κάλλους που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε. • Το τουριστικό περίπτερο «Μετόχι» με τη θέα στη λίμνη. • Το Λαογραφικό Μουσείο και το Πνευματικό Κέντρο στο Βελβεντό. • Οι εκκλησίες της Κοίμησης της Θεοτόκου, του Αγίου Μηνά και του Αγίου Νικολάου (Βελβεντό), του Προφήτη Ηλία (Παλαιογράτσανο) και η μονή της Αγ. Τριάδας, στο δρόμο προς το Καταφύγι (υπάρχουν δύο διαδρομές για τη μονή της Αγ. Τριάδας - η μικρότερη σε μήκος είναι χωμάτινη). • Για τους ορειβάτες και τους περιπατητές τα Πιέρια διαθέτουν αρκετά μονοπάτια που οδηγούν στις κορυφές του βουνού και στα ορειβατικά καταφύγια.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Δημαρχείο Βελβεντού: 24643-50.301 Πνευματικό Κέντρο: 24640-31.088 Λαογραφικό Μουσείο Βελβεντού: 24640-31.328 Ορειβατικός Σύλλογος Βελβεντού: 24640-31.885 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού (ΚΠΕ): 24640-31.913 Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών: 24640-49.005 Αστυνομία Σερβίων: 24640-23.333 Υδροηλεκτρικός σταθμός Πολυφύτου: 24640-31.402 Ξενοδοχείο Αγνάντι (στο Βελβεντό): 24640-49.002 Ξενώνας Εννέα Μούσες (στο Βελβεντό): 24640-49.012
Ξενώνας Καταφύγι (στο Καταφύγι): 24640-22.500 Ξενώνας Νικολέτα (στο Καταφύγι): 24640-31.478 Ξενώνας Παλαιογράτσανο: 24640-24.671 Αγροτικός Συνεταιρισμός «ΑΣΕΠΟΠ»: 24640-31.333 Αγροτικός Συνεταιρισμός «Η Δήμητρα»: 24640-31.592 Αγροτικός Γυναικείος Συνεταιρισμός: 24640-31.993
ΠΡΟΣΒΑΣΗ - ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ Από Αθήνα, μέσω εθνικής οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης (E75):Συνολ. απόσταση: 491 χλμ. Διάρκεια: περίπου 5 ώρες. Στη Λάρισα αφήνουμε την εθνική οδό και κατευθυνόμαστε προς Ελασσόνα - Κοζάνη (Ε65). Σε μιάμιση ώρα φτάνουμε στην πόλη των Σερβίων. Στο 2ο χλμ. Σερβίων - Κοζάνης, στρίβουμε δεξιά στη διασταύρωση Βελβεντού. Από Θεσσαλονίκη, μέσω Εγνατίας Οδού (E90): Συνολ. απόσταση: 162 χλμ. Διάρκεια: περίπου 1 ώρα και 50 λεπτά. Αρχικά κατευθυνόμαστε προς Βέροια - Κοζάνη. Λίγο πριν από την Κοζάνη, αφήνουμε την Εγνατία Οδό και στρίβουμε προς Λάρισα (E65). Αμέσως μετά τη Μεγάλη Γέφυρα στη Λίμνη Πολυφύτου, βρίσκουμε τη διασταύρωση Βελβεντού (αριστερά). Bελβεντό - Κοζάνη: 33 χλμ. Βελβεντό - Φράγμα Πολυφύτου: 12 χλμ. Φράγμα Πολυφύτου - Γέφυρα: 20 χλμ. Βελβεντό - Καταφύγι: 27 χλμ. Βελβεντό - Παλαιογράτσανο: 6 χλμ. Βελβεντό - Σέρβια: 14,5 χλμ.
http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_caruseful_1_01/10/2009_300185#topup