Η διωγμένη αγία Αικατερίνα Κοζάνης

Του Β. Π. Καραγιάννη

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες σαν χτες, σαν σήμερα και πρωτίστως σαν αύριο, εορτή της αγίας Αικατερίνας της Πανσόφου, όπως τιτλοφορείται, διαβάζουμε ειδήσεις περί αυτής κι εκκλήσεις εκ μέρους της τοπικής εκκλησίας, του ηγετικού της δηλ. μπλοκ για τη γιορτή. Σημαιοστολίζεται με πολύχρωμα μπιχλιμπίδια και σημαιούλες παρόμοιες  με εκείνες που κυμάτιζαν στα ποδήλατα μας που είχαμε παιδιά (Φλάντρια θυμάμαι μια μάρκα) ο αύλειος χώρος του Καθεδρικού. Της δίδεται σημασία ισάξια σχεδόν του αγίου Νικολάου, επίσημου πολιούχου, θεωρούμενη η αγία συνπολιούχος της πόλεως Κοζάνης και περιχώρων. Ο λόγος ότι κάποτε υπήρχε σε κόχη του παλαιού, ιστορικού επισκοπείου ναϋδριόν της  το οποίο στη γιορτή της και σε όλο το μήκος και πλάτος του κτηρίου, συγκέντρωνε τους παραδοσιακά ευλαβείς συμπολίτες. Με τα χρόνια το κτήριο, αλλά κι ο χώρος ολόκληρος,  υπέστη επεμβάσεις «εξωραϊστικές» καθοριστικές και διάφορα φιλόδοξα σχέδια εκπονήθηκαν στο κυρίως σώμα τους για να καταλήξουν κάποια στο σχεδόν μηδέν, καταπίνοντας όμως σημαντικά χρηματικά ποσά της πολιτείας δηλ. των πολιτών. Ο προηγούμενος ηγέτης του χώρου πρόσθεσε κτήριον άχρηστον εντελώς (μουσείο εκκλησιαστικόν έλεγε θα γινόταν) με το χέρι πάντα απλωμένο στη διοίκηση η οποία απλόχερα κι άσκεφτα  έδινε για οτιδήποτε σοβαρό ή ασόβαρο επί το πλείστον ονειρευόταν και διέπραττε. Η ματαιόσπουδη έκδοση πολυτελούς περιοδικού, όπως ήταν το ΑΝΑΛΟΓΙΟ (ως ύλη λίαν ενδιαφέρον αλλά εκτός τοπικής εκδοτικής και πνευματικής πραγματικότητας) -  το οποίο κράτησε όσο κρατούσε η υπερήφανη ζητεία στους θεσμούς που διέθεταν τα χρήματα του κόσμου αφειδώς και σε βάρος άλλων προσπαθειών των πολιτών του τόπου) ήταν μικρό αλλά ενδεικτικό επεισόδιο και παράδειγμα. Το νυν επισκοπείον που ανακαινίστηκε εκ βάθρων είναι μια εντυπωσιακή σύνθεση απόμακρη όμως και κλειστή στον πολίτη. Κανείς δεν μπορεί να επωφεληθεί κι ωφεληθεί εξ αυτής. Ενα ωραίο κτήριο φυλακισμένο. Η αφαίρεση απ’ αυτό του ναϋδρίου και ο σχεδιασμός να γίνει στο κέντρον της αυλής δημιούργησε διάφορα επεισόδια αντιρρήσεων και δημόσιων αντιπαραθέσεων  μέχρι και δικαστικών ανακατωμάτων, είναι μια πτυχή της όλης ουσίας του απόμακρου δηλ. για το λαό, επισκοπείου και της φυγής της αγίας, ας το πούμε έτσι, από τον τόπο της, το ξεσπίτωμά της δηλονότι. Το τωρινό συμπέρασμα  είναι πως και με τη γλώσσα των εκκλησιαστικών ανακοινώσεων η αγία βρίσκεται σε αναγκαστική υπερορία κάτι όπως η εξορία του πατριαρχείου (έγινε ποτέ αυτό στην ιστορία δε θυμάμαι;) ή την  μεταφορά της παπικής έδρας στην Αβινιόν, τηρουμένων των μεγάλων αναλογιών εννοείται. Η ζημιά έγινε, διώχτηκε από τον τόπο της η αγία. Τώρα με τους μεγαλοπρεπείς λήρους, επί το πλείστον ανακαινίζεται κατ’ έτος η έλλειψή της. Κάποτε θα γίνουν φυσικά τα δρομολογημένα έργα παρά  τις αντιστάσεις των κοζανιτών που όμως λιγοστεύουν. Οι εξουσίες είναι αδίστακτες, ανίκητες και συνάμα αλληλογλειφόμενες. Ετσι η αγία της Κοζάνης διωγμένη από τον τόπο της τώρα θα είναι είναι κάπως θλιμμένη και λυπημένη προφανώς μη έχουσα που την ωραία κι αγία κεφαλή της, κλίναι. Παραφράζω το στίχο του Γ. Ρίτσου για το Στάλιν όταν γκρέμιζαν τα αγάλματά του: «Αγία Αικατερίνη κοιμήσου στις καρδιές μας είναι πιο ζεστά εκεί».