Η προπαγάνδα του ΕΑΜ στο νομό
Κοζάνης: 1941 -1946
Περίληψη προσεχούς ανακοίνωσης του Θανάση
Καλλιανιώτη, Δρ. Ιστορίας ΑΠΘ, στο συνέδριο που διοργανώνει η ΠΕ Γρεβενών και η
ΕΔΥΜΜΕ στη Νομαρχία Γρεβενών μεθαύριο Πέμπτη έως Κυριακή 5η
Οκτωβρίου 2014
Η ανακοίνωση
ασχολείται με την πολιτική επικοινωνία της αντιστασιακής οργάνωσης Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) στις
επαρχίες Κοζάνης, Σερβίων, Βοΐου και Γρεβενών από το 1941, έτος ίδρυσής του,
έως το 1946 που το διαδέχτηκε ο Δημοκρατικός
Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ).
Εξετάζονται
οι τέσσερις φάσεις της:
α)
1941-1943. Το ΕΑΜ δρα παράνομα κάτω από την επικυριαρχία Ιταλών και Γερμανών. Η
κοσμοθεωρία του διαδίδεται μέσω εντύπων που έρχονται από Αθήνα και Θεσσαλονίκη,
ολίγον δε αργότερα με την αρωγή τοπικών πολυγραφημένων (αργότερα και τυπωμένων)
εφημερίδων. Και φυσικά κατόπιν γραπτών ή προφορικών οδηγιών τόσο της Κεντρικής
του Επιτροπής όσο και της αντίστοιχης του ΚΚΕ, ορθότερα όπως τις προσλάμβαναν
οι τοπικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί του ηγέτες.
β) 1943
-1944. Συνεχίζει την βραδινή του προσπάθεια μόνο στη γερμανοκρατούμενη Κοζάνη,
ενώ στον υπόλοιπο χώρο, καθώς έχουν αποσυρθεί –παραδοθεί οι Ιταλοί, κινείται
και την ημέρα. Στην πρώτη περιοχή καλείται να αντιμετωπίσει ένα αυξανόμενο
κίνημα αμφισβήτησης των ενεργειών και των στόχων της επανάστασης, ενώ στη
δεύτερη παράνομη θεωρείται, εκτός της εχθρικής εννοείται, και η πολιτική
επικοινωνία άλλων αντιστασιακών οργανώσεων όπως των ΥΒΕ/ΕΚΑ/ΠΑΟ και ΕΔΕΣ.
γ)
1944-1945. Μετά την υποχώρηση των Γερμανών το ΕΑΜ απολαμβάνει απόλυτη ελευθερία
για να εφαρμόσει στην πράξη σε όλο το νομό, δηλαδή και στις πόλεις αφού στην
ύπαιθρο τις είχε ήδη προ πολλού υλοποιήσει, τις ιδέες και αντιλήψεις του.
Εμπόδια έστεκαν η παλαιά φρουρά που λάβαινε θάρρος από τις ανά την χώρα εξελίξεις,
οι αντικομουνιστές χωρικοί των πεδινών και η δική του παθογένεια ως προς το
κυβερνητικό προσωπικό και τις απώτερες αντιλήψεις του περί του Μακεδονικού Ζητήματος.
δ) 1945
-1946. Παραδίδοντας ο ΕΛΑΣ, θυγατρικό ένοπλο σκέλος, τα όπλα, το ΕΑΜ αντικρούεται
με την αφικνούμενη κυβέρνηση των Αθηνών και την εξ αρχής υποφώσκουσα διάφορη κοσμοθεωρία
των υποστηρικτών του, ως προς την πολεμική εναντίον του Άξονα, Βρετανών.
Αντάρτες του
ΕΑΜ-ΕΛΑΣ εισέρχονται στην πλατεία Αιμιλιανού, 25 Μαρτίου 1943. Στην πρώτη γραμμή της πορείας διακρίνονται τα
«αετόπουλα» της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) με μακεδονικούς
ντουλαμάδες. Ακολουθούν Ελασίτες που φέρουν σημαία με κόκκινο ακτινωτό ήλιο.
Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας φαίνεται η οικία Σιώζου και στο βάθος το
καμπαναριό του ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ευαγγελίστρια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου