Ο επιτήδειος ουδέτερος: η Τουρκία απέναντι στους τζιχαντιστές

Του Θεόδωρου Πάγκαλου*

Δισεκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούσαν την τελευταία εβδομάδα στους δέκτες της τηλεόρασης ένα πρωτοφανές θέαμα. Εκπλήσσονταν, απορούσαν, αγανακτούσαν μπροστά στην εικόνα εκατοντάδων υπερσύγχρονων τουρκικών αρμάτων μάχης που μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη φλεγόμενη κουρδική πόλη Κομπάνι ψύχραιμα χάζευαν τους τζιχαντιστές να προελαύνουν και να υψώνουν τα μαύρα λάβαρά τους, προοίμιο σφαγής και εξολόθρευσης ενός ολόκληρου πληθυσμού. Τι ήθελε άραγε να πει ο Ερντογάν με αυτή τη συμπεριφορά; Γιατί διακινδύνευε τη διεθνή αξιοπιστία του, αφού είναι σίγουρο ότι όσα περιγράψαμε και όλα όσα ενδεχομένως θα ακολουθήσουν, αν ο Αλλάχ αφήσει τους δύσμοιρους Κούρδους και τα γυναικόπαιδά τους βορά στο μαχαίρι των τζιχαντιστών, θα εξαγριώσουν τη διεθνή κοινή γνώμη; Γιατί στο κάτω-κάτω να οργανώσει αυτή την επίδειξη στρατιωτικής δύναμης εάν είχε πάρει την απόφαση να κρατήσει αδρανείς τους γενναίους του;

Αυτά τα ερωτήματα και άλλα συναφή δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν αν δεν αποπειραθούμε μια σε βάθος ανάλυση των πάγιων χαρακτηριστικών της τουρκικής διπλωματίας που εκφράζει μια συγκεκριμένη κοινωνία, είναι το καταστάλαγμα μιας συγκεκριμένης ιστορικής διαδρομής και προϊόν ενός συγκεκριμένου πολιτισμού.

Η αυτοκρατορική νοσταλγία είναι πάντα παρούσα στον τρόπο σκέψης του τουρκικού κατεστημένου. Οταν υπεύθυνα παρακολουθούσα την Τουρκία, μου είχε κάνει εντύπωση ότι υψηλά ιστάμενοι Τούρκοι όταν μιλούσαν για εμάς μας χαρακτήριζαν «ασεβείς», «αναιδείς» και «θρασείς». Και οι τρεις χαρακτηρισμοί δείχνουν ότι βαθιά μες στο μυαλό τους υπάρχει η πεποίθηση πως οι γείτονες, που κατά το διεθνές δίκαιο είναι ισότιμα κράτη, για κάποιους λόγους που δεν μπορεί παρά να είναι ιστορικοί, συνεχίζουν να είναι υποτελείς. Η Τουρκία δημιούργησε το «Χαλιφάτο», δηλαδή το κράτος των τζιχαντιστών. Τους όπλισε με βαριά όπλα και τους εφοδίασε με πυρομαχικά και τρόφιμα, διοχέτευε συστηματικά εθελοντές μουσουλμάνους από τη Δύση και ακόμα και σήμερα συμβάλλει στη χρηματοδότηση του ISIS με τη λαθραία εξαγωγή μέσω του τουρκικού εδάφους μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου, που έχει κλαπεί στις κατεχόμενες περιοχές. Το στρατηγικό σχέδιο της Τουρκίας είναι η ενσωμάτωση του «Χαλιφάτου» σε μια νέα Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Οι Τούρκοι δεν ανέχθηκαν και δεν θα ανεχθούν ποτέ τους Κούρδους. Περίπου 15% του πληθυσμού τους είναι αλλόγλωσσοι, με ριζικά διαφορετικό πολιτισμό και ανήκουν σε άλλη εθνικοφυλετική ομάδα. Οι Κούρδοι είναι βασικά συγγενείς των Περσών. Η ύπαρξη και η πρόοδος κουρδικής αυτόνομης περιοχής στο διαλυμένο Ιράκ και η εύνοια που δείχνουν οι Αμερικανοί προς το νέο μόρφωμα τινάζουν στον αέρα την αυτοκρατορική αντίληψη των κρατιστών - ισλαμιστών της Αγκυρας. Το βασικό πρόβλημα του Ερντογάν είναι να εξοντώσει και να περιθωριοποιήσει όσο μπορεί περισσότερο τους Κούρδους της Συρίας και της Τουρκίας. Τα τανκς του δεν είχαν ποτέ σκοπό να πολεμήσουν τους ισλαμιστές και να διασώσουν το Κομπάνι. Χρειάζονταν για να εμποδίσουν όσους θα έτρεχαν να βρουν καταφύγιο στο τουρκικό έδαφος - στην πραγματικότητα ο απαστράπτων στρατός του Ερντογάν ήταν και είναι συνεργός των γενειοφόρων δολοφόνων του ISIS.

Οταν ωρίμασαν τα πράγματα, ο Ερντογάν αποκάλυψε ένα από τα χαρτιά του. Ζήτησε να δημιουργηθεί σε συριακό έδαφος και σε μεγάλη έκταση μια ζώνη ασφαλείας, ένα καταφύγιο για τους πληθυσμούς που μετακινούσαν οι εχθροπραξίες. Εκεί είχε σκοπό να στοιβάξει τους Κούρδους της Συρίας και, αν αργότερα χρειαζόταν, Κούρδους της Τουρκίας για να τους εξοντώσουν οι επιδημίες και - γιατί όχι; - μερικές βολές πυροβολικού από τα σύγχρονα αμερικανικής προέλευσης τεθωρακισμένα, που καμαρώνουν παραταγμένα 500 μέτρα από το Κομπάνι.

Το σχέδιό του ήταν τόσο διαφανές, ώστε σύσσωμη η ανθρωπότητα εξεγέρθηκε. Ο μόνος που το ενέκρινε ήταν εκείνος ο άτυχος εραστής που έχει ξεφτιλίσει τη Γαλλία και το Σοσιαλιστικό της κόμμα, ο Ολάντ. Ελπίζω εγκαίρως κάποιος να του τραβήξει το αφτί. Στο κάτω-κάτω της γραφής κάθεται στην πολυθρόνα που έχουν καθήσει ένας Ντε Γκωλ και ένας Μιτεράν.

Δεν είμαι της άποψης ότι η Ελλάδα πρέπει να σπεύδει να επωφελείται κάθε φορά που οι Τούρκοι έχουν κάποια δυσκολία. Καλό θα ήταν όμως, όταν τόσο σημαντικά γεγονότα εξελίσσονται κυριολεκτικά στην αυλή μας, να βρούμε τον τρόπο να θυμίσουμε επιθετικά την παρουσία μας. Με διεθνείς πρωτοβουλίες που θα βρίσκουν γενικότερη ανταπόκριση. Αλλιώς θα είμαστε καταδικασμένοι με αμυντικές αποκλειστικά κινήσεις να προσπαθούμε να αποφύγουμε τις τουρκικές προκλήσεις, όταν αυτές παίρνουν σάρκα και οστά όπως πρόσφατα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος είναι πρώην υπουργός.