Συμπληρώθηκαν
ενενήντα δυο χρόνια από τη χρονιά που ο ελληνισμός της Μ. Ασίας και του Πόντου
εκδιώχθηκε με βία ή υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη γη των προγόνων του, μετά τη
μεγάλη ήττα που υπέστη ο ελληνικός στρατός.
Το διάστημα, που
μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, είναι μεγάλο.
Αυτό μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε πως η Μεγάλη Ιδέα, ο εθνικός διχασμός, τα
πολιτικά λάθη, οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί των μεγάλων και ισχυρών δυνάμεων της
εποχής οδήγησαν στην ήττα αυτή του
Ελληνισμού και της Ελλάδας. Έτσι χάθηκε ο ελληνισμός από τη γη της Ιωνίας και
του Πόντου, μετά από παρουσία αιώνων.
Οι κοινωνικές και
οικονομικές συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής υπήρξαν μεγάλες και
επηρέασαν, σε σημαντικό βαθμό, στη διαμόρφωση της ταυτότητας της σύγχρονης
Ελλάδας.
Η Ελλάδα τότε, των
5 εκατομμυρίων κατοίκων, οικονομικά καθυστερημένη, που συμμετείχε σε πολέμους
για περισσότερα από 10 χρόνια, κλήθηκε να αντιμετωπίσει το μεγάλο πρόβλημα της
αποκατάστασης των προσφύγων, που ξεπερνούσαν το 1 εκατομμύριο.
Οι δυσκολίες που
αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες με την έλευσή τους στην Ελλάδα, είχαν ως αποτέλεσμα,
μόνο μεταξύ Σεπτεμβρίου 1922 και Ιουλίου 1923, να χάσουν τη ζωή τους
περισσότεροι από 70 χιλιάδες πρόσφυγες.
Γρήγορα η Ελλάδα
κατανόησε ότι η αποκατάσταση των προσφύγων προϋπέθετε εξωτερική βοήθεια.
Έτσι, απευθύνθηκε
στην Κοινωνία των Εθνών για τη δανειοδότησή της και με Πρωτόκολλο, που
υπογράφηκε στις 29 Σεπτεμβρίου του 1923, ιδρύθηκε η Επιτροπή Αποκατάστασης
Προσφύγων.
Ο σπουδαιότερος
κοινωνικός στόχος ήταν η ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία,
προσπάθεια καθόλου εύκολη, καθώς οι αντιθέσεις προσφύγων και γηγενών ήταν
παρούσες στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου.
Το επίθετο
«πρόσφυγας» είχε υποτιμητική και περιφρονητική σημασία ενώ οι γηγενείς
αμφισβητούσαν ακόμη και την ελληνικότητα των προσφύγων.
Μια δεκαετία
αργότερα, μόνο το ένα τρίτο των προσφύγων είχαν εξασφαλίσει ένα στοιχειώδες
επίπεδο διαβίωσης. Το άλλο ένα τρίτο χρειαζόταν πρόσθετη βοήθεια για να σταθεί
στα πόδια του, ενώ οι υπόλοιποι πρόσφυγες δεν είχαν σημειώσει καμία πρόοδο.
Μόλις που επιβίωναν, ήταν καταχρεωμένοι.
Τελικά, με τον
καιρό και παρά την τεράστια καταστροφή που υπέστησαν, οι πρόσφυγες κατάφεραν να
ξανασταθούν στα πόδια τους και να χτίσουν ό,τι έχασαν. Βοήθησαν στην πολιτική,
κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
Εξίσου, σημαντική,
όμως, ήταν και η πολιτισμική τους συνεισφορά. Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας
όπως και οι υπόλοιποι του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης, με τις διηγήσεις,
τα τραγούδια και τους χορούς τους, πέτυχαν να κρατήσουν ζωντανή την αγάπη για
τις χαμένες πατρίδες, τη Σμύρνη, το Αϊβαλή, το Ικόνιο, την Καισάρεια, την
Τραπεζούντα και τη Σαμψούντα. Κράτησαν ζωντανή τη μνήμη για τις θυσίες και την
καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού.
Αν, λοιπόν, κάτι
πρέπει να μας διδάξει η καταστροφή του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και του
Πόντου, είναι ότι, η Ελλάδα πρέπει να διεκδικεί το σεβασμό των γειτόνων της.
Αλλά και εμείς οφείλουμε να σεβόμαστε τους γείτονές μας. Αυτό προϋποθέτει, ότι
η Ελλάδα κάνει ό,τι χρειάζεται σήμερα για να μπορεί να στέκεται μόνη της στα
πόδια της, να μην εξαρτάται από άλλους.
Ανήκω στη δεύτερη
γενιά μιας οικογένειας προσφύγων από τον Πόντο, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή
της Ελασσόνας μαζί με πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Θεωρώ χρέος μου,
χρέος όλων ημών που εκπροσωπούμε το ελληνικό έθνος στη Βουλή, να υπενθυμίζουμε
τι συνέβη στους Έλληνες της Μικράς Ασίας και να κρατάμε ζωντανή τη μνήμη των
χαμένων πατρίδων.
Αιωνία η μνήμη
όλων των Ελλήνων Μικρασιατών, όλων των Ελλήνων του Πόντου, που χάθηκαν με τη
μεγάλη αυτή καταστροφή του ελληνισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου