Δίδυμοι Πύργοι και... δίδυμη συμφορά

11η Σεπτεμβρίου. Ένας αναστεναγμός και μια ελπίδα. Δίδυμη μέρα φέτος. Η μέρα που σαλεύουν ξανά τα κοιμισμένα γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο ολάκερο και έμελλαν να νοηματοδοτήσουν τη συνέχεια της Ιστορίας. Η μέρα που πριν από δεκατρία χρόνια σε κάθε γωνιά του πλανήτη έφτασαν οι μυρωδιές της σκόνης, της καμμένης σάρκας, του ολέθρου.
Πατώντας πάνω σε τρεις χιλιάδες πτώματα κι έναν αδαή λαό, η Ανθρωπότητα αποφάσισε να γδυθεί τα παλιά της φορέματα και να βαδίσει γυμνή σε αγκαθώδη μονοπάτια δίχως επιστροφή, βουτηγμένα στο σκοτάδι. Η μέρα που τα κουδούνια αντιλαλούν ξανά και οι κακόγουστες αίθουσες των ελληνικών  σχολείων θα γεμίσουν για την αρχή μιας νέας χρονιάς, η οποία αναμένεται το ίδιο φλογερή με την προηγούμενη, ανατριχιαστική όπως οι ταινίες του Χίτσκοκ, μα και γλυκιά όπως οι αξέχαστες μουσικές των Beatles.

   Νέα Υόρκη, πρωί Τρίτης 2001. Δύο αεροπλάνα συγκρούονται πάνω στους Δίδυμους Πύργους που φιλοξενούν το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Τα ασφαλέστερα κτίρια του κόσμου γίνονται ξαφνικά η πιο τρωτή περιοχή. Έκρηξη φοβερή, φωτιά και καπνός. Και τότε ο χρόνος σα να πάγωσε, σα να αιμορράγησε. Η κυκλοφορία διακόπτεται, κάποιοι τρέχουν σαν τρελοί μες στους δρόμους του Μανχάταν, αστυνομικοί ωρύονται. Από τους πύργους φτάνουν οι απελπισμένες κραυγές αυτών που πνίγονται από τον καπνό και την υπερβολική ζέστη της πυρκαγιάς και, δίχως άλλη επιλογή, πέφτουν τυφλωμένοι από τα παράθυρα. Μακροβούτια στο κενό - σε δέκα δεύτερα είχαν τελειώσει όλα. Άλλος πέφτει με το κεφάλι, άλλος οριζοντίως. Μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της πτώσης, προσπαθεί να κατεβάσει τη φούστα της σε αντίσταση του ανέμου, σε μια τελευταία εκδήλωση αξιοπρέπειας και σεμνότητας. Τα σώματά τους όταν φτάνουν στο έδαφος, δεν είναι τόσο σπασμένα, όσο σβησμένα επάνω στην άσφαλτο. Τα συγκεκριμένα θύματα είναι η απόδειξη του χάους που επικρατεί στο εσωτερικό των κτιρίων. Η δεύτερη κατάρρευση απέχει μόλις 29 λεπτά από την πρώτη. Ο θόρυβος είναι εκκωφαντικός, καθώς δύο ατσάλινοι ουρανοξύστες 110 ορόφων γκρεμίζονται πάνω στα ίδια τους τα θεμέλια. Καθώς η σκόνη απλώνεται σε όλη τη γύρω περιοχή, οι Αμερικάνοι κλαίνε και χτυπιούνται γονατισμένοι στους δρόμους, μπροστά από τις τηλεοράσεις ή τα παράθυρά τους, απορημένοι για την καταστροφή που τους βρήκε τόσο απροσδόκητα αυτό το φαινομενικά ευχάριστο και συνηθισμένο πρωινό. Συνωμοσία ή όχι, οι συνέπειες των επιθέσεων αυτών είναι γνωστές τοις πάσι. Ένας τραγικός πόλεμος που εγκαινιάστηκε από τον τότε πρόεδρο Μπους, επενδυμένος ιδεολογικά και νομιμοποιημένος ως πόλεμος ενάντια στη τρομοκρατία. Ένας πόλεμος ψάχνοντας τον εχθρό.

   Ελλάδα, πρωί Πέμπτης 2014. Ανοίγουν τα σχολεία, αντίο τεμπελιά! Οι μαθητές φτάνουν αγουροξυπνημένοι στο προαύλιο, περιμένοντας για την έναρξη του καθιερωμένου αγιασμού. Μαζί τους και οι καθηγητές. Γονείς, δήμαρχοι, ιερωμένοι, φοντανιέρες, βασιλικός. Ο φόβος, ωστόσο, είναι διάχυτος στο σχολικό περιβάλλον, καθώς τα πράγματα έχουν πάρει μια πολύ επικίνδυνη κατεύθυνση, με πιθανή συνέπεια η ελληνική εκπαίδευση να βρεθεί σε μια δεσπόζουσα θέση αδυναμίας, ισχυρότερη από την παρούσα. Οι αιτίες τούτης την αδυναμίας εντοπίζονται φυσικά σε μερίδα των μαθητών και καθηγητών, που αποτελούν τα στέρεα θεμέλια της μόρφωσης. Κάποιοι, λοιπόν, καθηγητές στα σχολεία σήμερα, επιδιώκουν να οικειοποιηθούν μια νέα τακτική με την οποία θα κάνουν τη δουλειά τους, όπως πιστεύουν, καλύτερα. Ευτυχώς είναι ελάχιστοι, μα και πάλι ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Μέσα στην τάξη, τους βλέπεις να μιλούν διαρκώς για τον εαυτό τους, για το σπίτι και την οικογένειά τους, για το σαμπουάν με το οποίο λούζονται ή για τις αμέτρητες εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών τους, χωρίς ίχνος μετριοφροσύνης. Κάνουν θεαματική είσοδο στην τάξη με τις αυθεντικές γούνες τους να ανεμίζουν μυρίζοντας θάνατο και ταυτόχρονα αυτοπροσδιορίζονται ως φιλόζωοι, ενώ έχουν προπαιδεύσει στο πόδι το μάθημα της ημέρας. Προτιμούν να ξεφεύγουν από την καθορισμένη ύλη που προβλέπει το τάχα μου δήθεν αλάνθαστο Υπουργείο Παιδείας και να διδάσκουν τη Νεώτερη, αντί για τη Μεσαιωνική Ιστορία. Η πρόταση «Έχω ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη εκτός από την Ισλανδία» βγαίνει από το στόμα τους τόσο απροκάλυπτα κι αυτάρεσκα, σα να δακτυλοδείχνουν τους μαθητές των οικογενειών με οικονομικές δυσκολίες και να τους υποτιμούν που δεν είναι κοσμογυρισμένοι από τα 17 τους. Κάνουν πως τάχα τους πέφτουν τα μαλλιά όταν τα παιδιά εκφράσουν άποψη διαφορετική από τη δική τους και καταφέρνουν να προπαγανδίζουν με τρόπο κακόπιστο και στρεψόδικο τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Κι όταν το μάθημα ξεφεύγει κι έχουν την αυτογνωσία να το παραδεχτούν, κατηγορούν τους μαθητές λέγοντάς τους «Να διαλύσετε το μάθημα των συναδέλφων, όχι το δικό μου». Σε μια εποχή που οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν εγκαταλειφθεί από την ψευδαίσθηση αθανασίας με την οποία άλλοτε ζούσαν και βάλλονται ευθέως, οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι αποτελούν κακό παράδειγμα και επιβεβαιώνουν την τραγική κατάσταση που επικρατεί στις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας, μιας κι έρχονται για να εισπράξουν τίποτα παραπάνω από το μισθό για τον οποίο παραπονιούνται, ενώ άλλοι κρεμιούνται από τους πολυελαίους εξαιτίας της ανέχειας. Ο ρόλος των  καθηγητών, ακόμα και ετυμολογικά, είναι να στέκονται ως οδηγοί και να  υπαγορεύουν τα βέλτιστα. Ως εκφραστές ιδεών, ρευμάτων και θέσεων, δεν είναι σωστό να ρέπουν προς την κερδοσκοπία και ν' αψηφούν τις θεμελιώδεις αξίες που διέπουν το λειτούργημά τους. Από την άλλη, βλέπεις κάποιους μαθητές να διακόπτουν κάθε λεπτό την παράδοση, αναφερόμενοι σε πληροφορίες που απέσπασαν από τους πλούσιους γονείς τους, οι οποίοι παίζουν το ρόλο αυθεντίας για τα παιδιά τους -σπουδαγμένοι δικηγόροι, γιατροί, καθηγητές γαρ- και επιθυμούν να τις μεταφέρουν ενώπιον της τάξης. Οι πληροφορίες μπορεί να αφορούν κάποιο σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, τον πιο άνετο τύπο εσωρούχων ή τις συνέπειες της κύστης κόκκυγος. Ξεκινούν πάντα με τις φράσεις «Ο μπαμπάς μου μου είπε...» ή «Εγώ διάβασα στην εφημερίδα του μπαμπά μου ότι...». Καυχιούνται με σατανική ξετσιπωσιά για το γεγονός ότι μπορούν και παίρνουν 20 στο μάθημα των Θρησκευτικών μη έχοντας διαβάσει ούτε αράδα και μη έχοντας έστω ξεφυλλίσει το βιβλίο για να ρίξουν μια ματιά στην εικονογράφηση. Παρ΄όλο που δεν είναι άριστοι μαθητές, πετυχαίνουν όλως τυχαίως να βραβεύονται ή να κρατούν απουσιολόγια και σημαίες, χάρη στην αβάσταχτη κολακεία που ασκείται στο σχολικό προσωπικό από τους ίδιους και τους διάσημους, βολεμένους, πλούσιους γονείς τους, με τον κάθε δυνατό τρόπο. Κι εκεί που το σχολείο ποιούσε χαρακτήρες, τώρα τους βαθμολογεί. Γιατί το χρήμα, τελικά, ή η ιδέα του χρήματος, εξαγοράζει τα πάντα, ακόμα και τη συνείδηση. 

  Όπως έπεσαν οι Δίδυμοι Πύργοι, αυτά τα κορυφαία χτίσματα, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα σαν να 'ταν καμωμένοι από χαρτί, έτσι και η δίδυμη συμφορά που έχει εξαπλωθεί μπορεί αίφνης να μετατρέψει τα σχολεία από σύστριγγλο σύστημα σε μαζικό εκτονωτήριο, στο οποίο θα φαλκιδεύονται τα δικαιώματα της μαθητιώσας νεολαίας και των σκληρά εργαζομένων καθηγητών, οι οποίοι επιθυμούν η εκπαίδευση να έχει μορφοπαιδευτικό κι όχι αποθαρρυντικό ρόλο. Το ελληνικό σχολείο έχει καταντήσει υβρίδιο του παρόντος και πρόπλασμα του μέλλοντος, ένας κακά συναρμολογημένος μηχανισμός στον οποίο δεν υπάρχουν δίκτυα ασφάλειας. Η δεοντολογία έχει υπονομευθεί τελείως, η κριτική σκέψη αντί να οξύνεται, σκουριάζει και τα ελληνόπουλα αποσυντίθενται ηθικά. Ο θεσμός της εκπαίδευσης ξεκίνησε ως ένας τρόπος να εκτονώνει κανείς τεράστιο μέρος της ανάγκης να είναι ομάδα και όχι αγέλη, ωστόσο κατέληξε στο αίσχιστο αυτό χωνευτήριο της αξιοπρέπειας και της παιδείας. Δεν παύει, όμως, να αποτελεί και ένα πεδίο αγώνων, στο οποίο οι κακοπληρωμένοι και υποπληρωμένοι καθηγητές προσπαθούν να επιβιώσουν κάνοντας αυτό που τους αρέσει, ενώ παράλληλα οι συνειδητοποιημένοι μαθητές προσπαθούν να βελτιώσουν τις ατέλειες κραυγάζοντας για μια πιο ουσιώδη παιδεία. Ως υπέρτατοι κριτές και τελικοί αποδέκτες, οι ίδιοι οι μαθητές και οι καθηγητές που εθελοτυφλούν και δεν δρουν άμεσα για την επίλυση του προβλήματος αυτού, θα ευθύνονται για τα ξέφτια που θα απομείνουν από το κατακομμάτιασμα του ελληνικού σχολείου και της ελληνικής εκπαίδευσης, ενώ ταυτόχρονα θα κατηγορούν άλλους, φοβούμενοι να ορθολογήσουν. Καλή χρονιά!

Ματθαίος Λεωνίδας