Μασκαρεμένος συντηρητισμός

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Είναι ευτύχημα ότι ο τροχός εφευρέθηκε χιλιάδες χρόνια πριν. Αν γινόταν σήμερα, η γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα είχε καταγγείλει τη χρήση του και θα επεσήμανε τον κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων ή την απειλή του «τροχοφασισμού» στην κοινωνία. Κατά τον ίδιο τρόπο το καθοδηγητικό όργανο της «Ριζοσπαστικής Αριστεράς» ανησυχεί για τους κινδύνους που εγκυμονεί η ηλεκτρονική ψηφοφορία. «Ο τεχνοφασισμός, με τον οποίο πειραματίζονται στα Πανεπιστήμια-ΤΕΙ, μπορεί να επεκταθεί σε κάθε δημοκρατική εκλογή εκπροσώπων για τη διοίκηση της χώρας» είπαν κι ελάλησαν οι «προοδευτικοί», επιβεβαιώνοντας τον Μορτ Σαλ που έλεγε ότι «Συντηρητικός είναι εκείνος που πιστεύει ότι τίποτε δεν πρέπει να δοκιμάζεται για πρώτη φορά».

Μόνο που ο Καναδός κωμικός μιλούσε για τους Ρεπουμπλικανούς των ΗΠΑ, δεν ήξερε τον εν Ελλάδι αριστερό συντηρητισμό.
Δεν πρέπει να μας προξενήσει εντύπωση η τεχνοφοβική στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν απαντά πρώτη φορά στον χώρο: όταν άρχισε να εξαπλώνεται το Διαδίκτυο πολλοί εξ ευωνύμων μιλούσαν για τους κινδύνους που εγκυμονούσε ο... αμερικανικός πολιτιστικός ιμπεριαλισμός. Γενικώς η Αριστερά σήμερα έχει μεταλλαχθεί σε βαθιά συντηρητική έως και αντιδραστική παράταξη. Δεν θέλει να αλλάξει τίποτε απολύτως στη χώρα. Ούτε στο Δημόσιο, ούτε στα ΑΕΙ, ούτε στις εργασιακές σχέσεις, ούτε καν στη διαχείριση των απορριμμάτων. Χρησιμοποιεί το τέχνασμα του συντηρητικού υπερπροοδευτισμού. Μεταθέτει τα πάντα στον «άλλο κόσμο», όπου π.χ. όλοι οι άνθρωποι θα κομποστοποιούν τα οργανικά τους απορρίμματα και δεν θα χρειάζεται ΧΥΤΑ. Εν τω μεταξύ, για τα εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών που παράγουμε καθημερινά δεν προτείνει κάποια λύση, κάνει την ιδεολογική επιμελητεία της αντίδρασης, όπως έγινε στην Κερατέα ή τη Νέα Ευκαρπία.
Υπάρχουν δύο εξηγήσεις γι’ αυτή τη στροφή της Αριστεράς. Η πρώτη είναι ο χρόνος. Ο συντηρητισμός είναι εκείνη η γεροντική ασθένεια που για κάθε λύση έχει και μια γκρίνια. Οπως θα έλεγε και ο Ρόμπερτ Αντον Γουίλσον, τα γεροντοπαλίκαρα της μεταπολίτευσης χρειάστηκαν 30 χρόνια για να γίνουν από ριζοσπάστες αντιδραστικοί, χωρίς να αλλάξουν ούτε μία ιδέα. Ο κόσμος μεταμορφώθηκε συθέμελα μετά τη δεκαετία του ’70 και η Αριστερά ακόμη ασχολείται με το επίδομα γάμου. Υπάρχει πιθανότατα και μια ψυχολογική παράμετρος. Μετά το σοκ του 1989 και την κατάρρευση των κομμουνιστικών οραμάτων, εκείνοι που έφαγαν τα νιάτα τους προπαγανδίζοντάς τα, προσπαθούν να βγάλουν το γινάτι τους αντιδρώντας σε κάθε αλλαγή, βαφτίζοντάς την «καπιταλιστική», «νεοφιλελεύθερη» ακόμη και «τεχνοφασιστική».
Συντηρητισμός υπάρχει σε όλο τον κόσμο. Είναι μια παράμετρος της πολιτικής διεργασίας πολλάκις χρήσιμη, διότι επισημαίνει κινδύνους της νεωτερικότητας που οι προοδευτικοί αμελούν. Η διαφορά του δικού μας συντηρητισμού δεν είναι μόνο ότι είναι μασκαρεμένος ως προοδευτισμός. Είναι ότι για πολλά χρόνια είναι κυρίαρχος. Στον φυσιολογικό δεξιό συντηρητισμό προστέθηκε ο πελατειακός συντηρητισμός του ΠΑΣΟΚ (οι κρατικοδίαιτοι που τώρα βρίσκουν στέγη στον ΣΥΡΙΖΑ) και ο φοβικός συντηρητισμός της ιδεολογικά κυρίαρχης Αριστεράς. Ετσι ακυρώθηκαν οι αλλαγές την περασμένη δεκαετία και γι’ αυτό παρά την κρίση σέρνεται κάθε προσπάθεια ανάταξης της ελληνικής οικονομίας.