In memoriam. Ολίγα τινά για τα μάταια αβγά της Δυτικής Μακεδονίας

Μίμης Σουλιώτης 1949 - 2012

Του Β. Π. Καραγιάννη 
ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ σήμερα και παρότι την περιχαρακώσαμε απαγγελτικά στην ξένη, που κάποια στιγμή της ζωής μας γνωρίσαμε κι έκτοτε αγαπήσαμε, θα ήταν εγκατάλειψη θέσεως αν αγνοούσαμε τον επιχώριο ποιητικό λόγο ο οποίος ούτως ή άλλως εμφανίζεται στάγδην. Έστω και για λίγο, ακροποδητί, θα περάσουμε από πάνω του με μια παρουσίαση.

     Λοιπόν, κι ενώ δεν είχαμε τι να επιδείξουμε ως τοπικό ποιητικό ιδιοσκεύασμα καθ’ όλο το διαρρεύσαν πνευματικό έτος 1998, χρήση 1999, στις δυτικομακεδονικές μονιές μας, τέλος της χρονιάς εμφανίστηκαν τα Μάταια αβγά της Δυτικής Μακεδονίας, κι ενώ από την αρχή ενεστώτος έτους μας ταλαν(οτζαλαν)ίζουν αφάνταστα, αυγά Τουρκίας.

     Μας διακατείχε όντως βαθειά αγωνία όλον αυτό τον καιρό, μετά την ποιητική συλλογή του κυρίου Μίμη Σουλιώτη Βαθιά Επιφάνεια με την οποία ο εν λόγω βούτηξε τις άκρες των δαχτύλων του μέχρι τον πάτο της ευαισθησίας, αγωνιούσαμε λοιπόν, τι θα προέκυπτε στον μέλλον από το ποιητικό του σχολαρχείο. Αφηνόμασταν, μόνο, στις Βήμα-Βήμα εφημεριδιακές γραμματολογικές βορειοδυτικομακεδονικές κι όχι μόνον, ενασχολήσεις για πράγματα του προηγούμενου αιώνα, αλλά και των αρχών του δικού μας, όστις οσονούπω τελειώνει.

     Και νά’ σου ποιητική συλλογή, αποτελούμενη από 185 στροφές μικρού μήκους (σημειωτέον ότι ο ¨Εθνικός Ύμνος¨ αποτελείται από 158 στροφές), τουτέστιν διατριβή για τα αυγά. Τα μάταια ή τα μάτια αυγά, ανάλογα πως θα το διαβάσει κανείς ή πώς θα περιδιαβάσει τις συνταγές του κι όχι μάγων ελληνοσύρων (ο εν λόγω μας έδωσε 58 Σχόλια στον Καβάφη) αλλά εβραίων, νοτιοσλάβων και βορειοελλήνων μαγείρων, καλογήρων, νέων ή υπεργήρων.

     Ο ποιητής λοιπόν πιθανόν ν’ ανακάλυψε κάποιο περί αυγών συνταγολόγιο σε μορφή χειρογράφου, ως παλαιός διευθυντής της Βιβλιοθήκης Φλωρίνης και το φέρνει τώρα στην επιφάνεια. Και ως ποιητοδιδάσκαλος (ενδιέτριψε ήδη στην θεωρία της ποίησης και στη διδασκαλία της) όπως μετεξελίχθηκε τελευταία, σχολιάζει με μικρά πλάγια στοιχεία, τις καταστάσεις που ανακύπτουν στον ποιητικό του βιότοπο, γράφει για ερεθιστικά πλασμώδια που κολυμπούν στη φαιά του ουσία ή για τα ρινίσματα αρμονίας που περισσεύουν απ’ τα αστρικά νεφελώματα δημιουργίας, με ύφος σαφώς παιγνιώδες, άλλοτε σπαρταριστό, ενδιαμέσως πικρό, και εν τέλει με κλαυσιγελικόν κονίαμα όλες οι συνταγές ή οι προτροπές του πασπαλισμένες.

     Τα ποιητικά αβγά του Μίμη Σουλιώτη είναι σφιχτά: χωρίς το χαλαρό δίφθογγο αυ αλλά με τα πρώτα τρία συνεχόμενα γράμματα του αλφαβήτου, αβγ, και ένα α περιπλέον κολλημένο στο τέλος. Επιγραμματικά, αποφθεγματικά, υπαινικτικά και η συλλογή αυτή είναι μια άσκηση λέξεων επί χάρτου. Διακρίνεται μεν για την Σπαρτιατική εκφραστική λιτότητα, αλλά και δεν απολείπεται σε σφήνες Ιωνικού ρυθμού, διάβαζε λυρισμού. Αραδιάζει, με ρυθμό που κάποτε ξαφνιάζει και για την κοινοτοπία τους, λέξεις, νοήματα, αισθήματα, ερωτήματα, διαπιστώσεις, προτάσεις:

     Να κάνω τη ζωή μου όπως θέλω

     αφού κι αυτή με κάνει ό,τι θέλει,

     Μου θύμισε ο κ. Σουλιώτης, γράφων, τον Μανόλη Αναγνωστάκη στις δύο του φάσεις ως Μανούσος Φάσης και ως Υστερογράφων: ¨Πόσο καιρό έχεις ν’ ακούσεις ακορντεόν¨ έγραφε εκείνος κι αναγκαστικά σταματούσες ξαφνιασμένος για την κοινοτοπία αυτή, τη γεμάτη όμως συναίσθημα ως υπόκρουση και νοσταλγία και η οποία σου διέφευγε. Αλλά γι’ αυτό είναι οι ποιητές, να υπογραμμίζουν στη βαρύγδουπη και πολυπράγμονα καθημερινότητά μας τα ελλείμματα ή τα διαφυγόντα κέρδη από τον έρωτα, το χρόνο και τον θάνατο αυτό το αλληλοσπαρασσόμενο τρίο γύρω από το οποίο ξοδεύουμε την ύπαρξή μας μάλλον αλυσιτελώς. Εξαίσιες λοιπόν κοινολεξίες ενώπιον των οποίων στέκεσαι σχεδόν πανικόβλητος. Ανθολογώ, τσιμπολογώ πρόχειρα: ¨Κομμάτια Χάρου¨, ¨Γερνούν τα χρόνια που δεν ζεις¨, ¨Γιατί να λέμε πάντα / κάτι που περισσεύει στη ζωή¨. Σουρρεαλιστικές ακυριολεξίες: ¨Ανατρίχιασε τ’ αβγό¨. Αυτό-επικριτικές συστοιχίες: ¨Να απαγγέλλεις και κάπου-κάπου αχώνευτε / μας φλόμωσες με στείρα κριτική¨, ¨Να και το αβγόου / του Εδγάρδου Άλαντος Πόου¨, ¨Σου ήρθε μια αβγόβραση στου Μόλχο / μήνα Ιούλιο ψαχνόμουν αν καλμόλ’ χω¨. Λυρικές υποσημειώσεις: ¨Τα χείλη σου γέρνουν στις άκρες, σαν γκρεμοί¨, ¨Αβγό ρουφηχτό φιλί της ζωής¨. Παιγνιώσεις συμφυρμοί λέξεων και παρηχήσεων: ¨Πατάτες για αχινοί;¨ Άνευ προσδιορισμού επιγράμματα: ¨Αβγό ριγμένο στο λάδι / μποτίλια στο πέλαγο¨, ¨Κάθεται αργάᾱργά, πρεπούμενη / περίληψη των γηρατιών του, στ’ αβγά του¨.

     Το βιβλίο κυκλοφορεί στις εκδόσεις του ¨Ερμή¨ ένθα κι ο ποιητής με τον ¨Ανθολόγο του Ερμή¨ διημερεύει δια την ψυχικήν φαρμακεία (= θεραπεία δια φαρμάκων ή μαγεία δι’ αυτών),  στους ποιητές και στην ποίηση διαχρονικά.

(Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την Ημέρα της Ποίησης, Κοζάνη, 21 Μαρτίου 1999 ο οποίος είναι δημοσιευμένος  στο υπ’ αριθ. 4 τχ. του περιοδικού «Τετράδια του ΙΝΒΑ» με αφιέρωμα στους ποιητές Βένο Τάουφερ, Κλείτο Κύρου, Μίμη Σουλιώωτηυς ώώιώτη)