Διαθεσιμότητα δημοσίων υπαλλήλων, μια “εύκολη” απόφαση σε δύσκολους καιρούς

του Δημήτρη Ζιούζιου, 

Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, Υποψήφιος Βουλευτής ΠΕ Κοζάνης

 Δυστυχώς βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Μέσα στην παγκόσμια οικονομική κρίση και στη δύσκολη περίοδο που διανύει η Ελλάδα, περιμένουμε μια αχτίδα φωτός να μας δώσει ελπίδα πως κάτι αλλάζει, πως επιτέλους βάζουμε τα πράγματα σε άλλη βάση. Αντ’ αυτού βλέπουμε οι αποφάσεις να παίρνονται με προχειρότητα και με καθαρά λογιστικό κριτήριο. Οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί. Δεν κάνουμε προσθαφαιρέσεις και απλά βγαίνει το “επιθυμητό” αποτέλεσμα. Γνωρίζουμε πως ο δημόσιος τομέας κινείται αργά και τις περισσότερες φορές αναποτελεσματικά. Γνωρίζουμε πως  χρειάζονται μεγάλες αλλαγές, δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Γνωρίζουμε όμως και πως με τα αβάσιμα κριτήρια της διαθεσιμότητας η μόνη αλλαγή που μπορεί να επέλθει είναι προς το χειρότερο, τόσο για τους ίδιους τους υπαλλήλους όσο και το δημόσιο συμφέρον.

Για την εξοικονόμηση χρημάτων από τη δημόσια διοίκηση απαιτείται σχεδιασμός. Η διαθεσιμότητα και στη συνέχεια η απόλυση δημοσίων υπαλλήλων μόνο προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει και τίποτα περισσότερο. Οι ριζικές αλλαγές στο δημόσιο τομέα δεν πρέπει να ξεκινήσουν από την διαθεσιμότητα αλλά ακριβώς αντίστροφα. Έχει καλλιεργηθεί η εικόνα πως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν δουλεύουν ή πως η δουλειά τους είναι ελάχιστη. Το πραγματικό όμως πρόβλημα δεν είναι οι υπάλληλοι, μιας και καλοί και κακοί υπάλληλοι υπάρχουν παντού, αλλά πρωτίστως η λειτουργία του σπάταλου γραφειοκρατικού περιβάλλοντος στο οποίο εργάζονται.

Η αρχή πρέπει να γίνει από την αναδιοργάνωση-αναδιάρθρωση του δημόσιου μηχανισμού. Οι νέες τεχνολογίες αποτελούν έναν ισχυρό σύμμαχο προς την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Αναδιοργανώνοντας πλήρως τις υπηρεσίες και καταμερίζοντας τες έτσι ώστε να είναι αποδοτικότερες μπορεί να μειωθεί το κόστος και να συρρικνωθεί το σπάταλο κράτος, με ταυτόχρονη ποιοτική  αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ζωντανό παράδειγμα τα τέλη κυκλοφορίας.

Ταυτόχρονα θα πρέπει να αποτυπωθούν και να καταγραφούν οι υπάρχουσες θέσεις και το προσωπικό της κάθε υπηρεσίας. Έτσι θα γνωρίζουμε σε ποια υπηρεσία ή ΟΤΑ υπάρχει έλλειμμα ή πλεόνασμα και σε ποιον τομέα. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν γνωρίζει η κεντρική διοίκηση αυτήν την πληροφορία, η οποία είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την λήψη αποφάσεων. Πώς ξέρει λοιπόν, ότι αυτοί οι υπάλληλοι που πληρούν τα (αστήρικτα) κριτήρια που έθεσε, δεν είναι απαραίτητοι για την σωστή λειτουργία της υπηρεσίας; Θα πρέπει λοιπόν να συλλέξει αυτά τα στοιχεία και να προχωρήσει σε πρώτο βήμα στη μετάταξη των πλεοναζουσών δημοσίων υπαλλήλων στην πλησιέστερη γεωγραφικά γι αυτόν υπηρεσία η οποία έχει έλλειμμα. Έτσι και η δημόσια διοίκηση θα γίνει περισσότερο αποτελεσματική και δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί η διαθεσιμότητα ως λύση. Τέλος, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην γραφειοκρατία η οποία “πνίγει” την ανάπτυξη και την λειτουργία του δημόσιου τομέα. Όσο περιπλέκονται οι διαδικασίες στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της πολυνομίας της χώρας, τόσο περισσότερο το αποτελεσματικό κράτος θα μοιάζει ουτοπία.  

Όλα τα παραπάνω θα ήταν πιο εύκολα αν είχε πραγματοποιηθεί εδώ και χρόνια η “ταλαιπωρημένη” αποκέντρωση. Η μανία του Αθηνοκεντρικού κράτους να ελέγχει τα πάντα και μην δίνει αρμοδιότητες στους ΟΤΑ ή σε αποκεντρωμένες δομές αποτελεί τροχοπέδη στην λειτουργία του δημόσιου συστήματος. Ένα απαραίτητο βήμα για να αλλάξει εκ βάθρων το σύστημα αποτελεί η πραγματική και ουσιαστική αποκέντρωση των υπηρεσιών και το να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στους δήμους και στις περιφέρειες που θα τις καταστήσουν πραγματικά αυτοδιοικητικές.

Σε μια κρίσιμη περίοδο όπου δεν περισσεύει ούτε ένα ευρώ από τους πολίτες η κυβέρνηση θα πρέπει να σκεφτεί διπλά τις αποφάσεις που παίρνει. Τα πράγματα δεν είναι μαύρα ή άσπρα.  Υπάρχουν λύσεις οι οποίες θέλουν τόλμη και αποφασιστικότητα.

Δημήτρης Ζιούζιος

Δημοτικός Σύμβουλος Σερβίων-Βελβεντού