Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου, Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013 (video)

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η Βουλή υπερψήφισε την Τετάρτη το σκληρό και δύσκολο πακέτο των δημοσιονομικών μέτρων. Οι 153 θετικές ψήφοι επιβεβαίωσαν τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής προς την Κυβέρνηση και δίνουν  στη χώρα τη δυνατότητα να ολοκληρώσει τις μέρες αυτές την πολιτική διαπραγμάτευση που ήταν και είναι αναγκαία ώστε να φτάσουμε σε μία εφαρμόσιμη και αξιόπιστη διεθνώς συμφωνία με τους εταίρους και πιστωτές μας.

 Στην ουσία, πρέπει να κατακτήσουμε ξανά αυτά που είχαμε κερδίσει το Φεβρουάριο-Μάρτιο και τέθηκαν δυστυχώς σε αμφιβολία, λόγω της μακράς εκκρεμότητας που άνοιξε η διπλή εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου-Ιουνίου και το μακρύ μετεκλογικό τετράμηνο των συζητήσεων με την τρόικα.

Αξίζει ιδιαίτερη αναφορά και τιμή σε όλους τους βουλευτές και ιδίως στους νεότερους που ψήφισαν, χωρίς καμία προσωπική ευθύνη για τα λάθη του παρελθόντος, τα δύσκολα μέτρα.

Η στήριξη της κυβέρνησης και από κάποιους βουλευτές που δίνουν θετική ψήφο στον προϋπολογισμό για να εφαρμόσει η Κυβέρνηση τα μέτρα που οι ίδιοι δεν ψήφισαν την Τετάρτη είναι ευπρόσδεκτη, γιατί η βάση υποστήριξης της Κυβέρνησης πρέπει να είναι η ευρύτερη δυνατή. Αλλά αυτή η συμπεριφορά είναι τουλάχιστον αντιφατική, ενίοτε και προσχηματική,

Δεν θα θυμίσω ξανά τις θέσεις και τις προτάσεις μας. Μίλησα πολλές φορές  για τη βοήθεια που μπορεί  να προσφέρει ακόμη και τώρα η εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης. Για το ποσό σημαντικό είναι να προβάλλουμε τις θυσίες του λαού και τα επιτεύγματα της χώρας στην δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά και τις διαρθρωτικές αλλαγές τα δυόμιση τελευταία χρόνια.

Παρά τις επιμέρους διαφωνίες μας, παρά την διαφορετική μας προσέγγισή ως προς την διαπραγμάτευση, στηρίξαμε και στηρίζουμε την Κυβέρνηση, καταβάλλοντας και πάλι δυσανάλογα μεγάλο κόστος ως παράταξη.

Είπα και προχθές -το επανέλαβαν αρκετοί συνάδελφοι από το ΠΑΣΟΚ- ότι ξέρουμε τη μοίρα μας και περιμένουμε να ανέβουμε μαζί με τη χώρα, αφού βιώνουμε την κάθοδό της. Αυτά που συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ δεν είναι μία εσωκομματική υπόθεση. Είναι η  συμπύκνωση των προβλημάτων της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας και του κυρίαρχου μεταπολιτευτικού μοντέλου. Η ελληνική κοινωνία ξαναγνωρίζεται με τον εαυτό της και τα κόμματα ξαναγνωρίζονται μαζί της.

Η εικόνα είναι κακή. Η ένταση μεγάλη. Οι ρόλοι των προσώπων αμφίβολοι. Όμως έχουμε τη δύναμη της αλήθειας, της καθαρότητας, της συνέπειας και της υπευθυνότητας των επιλογών μας. Και προσωπικά, θα μου επιτρέψετε να πω, ότι είμαι απόλυτα απελευθερωμένος από οποιαδήποτε σκοπιμότητα. Έχω κάνει την επιλογή μου από τον Ιούνιο του 2011. Και η επιλογή της παράταξης, όπως και η προσωπική μου, είναι εθνική.  Αυτή  θα κρατήσει την παράταξη όρθια, σε πείσμα κάθε ανιστόρητης, αντιφατικής, προσχηματικής και ασύμμετρης συμπεριφοράς. Όταν κάποιος έχει την αίσθηση του καθήκοντος και όχι την  απόλαυση  της κυβερνητικής ή της κομματικής εξουσίας μπροστά του είναι - σας διαβεβαιώ - πολύ ισχυρός και ως άτομο και ως ομάδα.

Λίγες φορές στη σύγχρονη ελληνική ιστορία η κυβερνητική σταθερότητα είχε τόση σημασία όσο την περίοδο αυτή. Όλοι αυτοί που επενδύουν στην αστάθεια, την ανασφάλεια, το αδιέξοδο, το χάος, την ανεξέλεγκτη κοινωνική έκρηξη, ευτυχώς για τη χώρα,  θα διαψευστούν.

Κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, η εκλογική έφοδος του Ιουνίου απέτυχε και δεν θα ξαναβρεθεί αυτή η ευκαιρία. Οι δυνάμεις της οπισθοφυλακής και του δήθεν αριστερού συντηρητισμού απέτυχαν τη στιγμή που κυριαρχούσε στην ελληνική κοινωνία  η απόγνωση και  η αμφιβολία. Μετά την οριστική στροφή, το μομέντουμ αυτό δεν θα το ξαναβρείτε. Δεν είστε καν της μόδας τώρα. Είναι η Χρυσή Αυγή. Διαβάστε σωστά τις έρευνες της κοινής γνώμης. Δεν έχετε συμμάχους, δεν έχετε πραγματική στρατηγική.

Δείξαμε την Τετάρτη ότι ως χώρα και θέλουμε και μπορούμε να ολοκληρώσουμε ένα πολύ δύσκολο πρόγραμμα που δεν είναι ελεύθερη επιλογή μας, αλλά απορρέει από την ανάγκη επιβίωσης της χώρας μέσα σε αρνητικούς και συντηρητικούς ευρωπαϊκούς συσχετισμούς. Αυτό όμως είναι το καλύτερο ή για την ακρίβεια το μόνο πλαίσιο αναφοράς που έχει στη διάθεσή της η χώρα.

Στην παρέμβασή μου, την Παρασκευή το βράδυ, έστειλα δύο καθαρά μηνύματα και προς την Κυβέρνηση που στηρίζουμε ενεργητικά και αποφασιστικά και προς την Ευρώπη, με την οποία συνομιλούμε: Δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστέρησης. Ο τυχόν αργός θάνατος της Ελλάδας θα είναι η οριστική υπονόμευση της Ευρωζώνης συνολικά. Εμείς κάναμε όλα όσα μπορούσαμε. Η Ελλάδα έφτασε στα όρια της αντοχής της. Δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο από πλευράς δημοσιονομικών μέτρων.

Οι αποφάσεις των εταίρων μας πρέπει να είναι γρήγορες, άμεσες, ολοκληρωμένες. Το ζήτημα δεν είναι οι ταμειακές ανάγκες της Ελλάδας την 16η Νοεμβρίου, ούτε η εξυπηρέτηση των ομολόγων που έχει στα χέρια της η ΕΚΤ, όχι για επενδυτικούς ή κερδοσκοπικούς λόγους, αλλά στο πλαίσιο του θεσμικού της ρόλου και της υποχρέωσής της να στηρίζει τα κράτη-μέλη. Το ζήτημα είναι να αρθεί η εκκρεμότητα. Να αλλάξει το κλίμα και μέσα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σχετικά με την Ελλάδα. Να στηριχτεί επιτέλους η πραγματική οικονομία. Να σταματήσει η αδράνεια και η απραξία.

Αυτό πρέπει να συμβεί τώρα, τις επόμενες ημέρες. Κάθε δισταγμός, μετά από τις αποφάσεις που έλαβε η Βουλή των Ελλήνων, υπονομεύει την αξιοπιστία της Ευρωζώνης συνολικά. Θέτει σε κίνδυνο όλες τις χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα, ή σχεδόν σε πρόγραμμα. Κι αυτές είναι παραπάνω από τις μισές χώρες της Ευρωζώνης.

Οι εταίροι μας και το ΔΝΤ μπορούν και πρέπει να λύσουν όλα τα τεχνικά ζητήματα που είναι πολύ μικρά και εύκολα όταν υπάρχει η αίσθηση της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας, όταν υπάρχει στοιχειώδης φιλοευρωπαϊκή συνείδηση. Αυτό αφορά και τη βιωσιμότητα του χρέους που είναι ένα ζήτημα που πρέπει να λυθεί μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ, με τρόπους που έχουμε υποδείξει και οι οποίοι δεν δημιουργούν κανένα απολύτως πρόβλημα για καμία ευρωπαϊκή χώρα, για κανένα Κοινοβούλιο, για κανένα θεσμό. Οι τεχνικές λύσεις υπάρχουν, έχουν υποδειχθεί, είναι εύκολες, είναι εφικτές.

Για εμάς, για τους Έλληνες, ήλθε τώρα η ώρα μίας νέας εθνικής αφήγησης που αφήνει πίσω της την απαισιοδοξία, τη μιζέρια, το φόβο και ανοίγει ξανά την προοπτική της ανάκαμψης.

Την Τετάρτη, στη συζήτηση για το νομοσχέδιο, παρουσίασα το ιστορικό πλαίσιο της εμφάνισης και της διαχείρισης της κρίσης και την εθνική στρατηγική εξόδου από αυτήν.

Σήμερα είναι υποχρέωσή μου να παρουσιάσω τις προϋποθέσεις της εθνικής ανάκαμψης, όπως τις αντιλαμβανόμαστε ως ΠΑΣΟΚ και όπως θέλουμε να τις ενστερνιστεί ως εθνική πολιτική η κυβέρνηση, η Βουλή, ο ελληνικός λαός. Οι προϋποθέσεις της εθνικής ανάκαμψης είναι αφενός μεν εξωτερικές, αφετέρου δε εσωτερικές. Για τις εξωτερικές προϋποθέσεις μίλησα ήδη. Είναι αυτές που πρέπει να διαμορφωθούν τις επόμενες ημέρες. Επαναλαμβάνω γρήγορα:

1.      Πρώτη  προϋπόθεση είναι μια  άμεση, καθαρή πολιτική απόφαση των εταίρων μας για το ελληνικό ζήτημα που δεν  θα επιτρέπει άλλο την παράταση της εκκρεμότητας.

2.      Δεύτερη προϋπόθεση είναι  η άμεση και πλήρης  εκταμίευση όλων των δόσεων που υπολείπονται έως το τέλος του 2012. Δηλαδή 31,5 + 5 + 8,2 δισ. ευρώ.

3.      Τρίτη προϋπόθεση, η διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, για την οποία μίλησα.

4.      Τέταρτη προϋπόθεση, η ουσιαστική επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής. Δηλαδή, η διασφάλιση πως η Ελλάδα έχει τη στήριξη των εταίρων της μέχρι την επάνοδό της στις αγορές. Αυτό έχει ήδη περιληφθεί ρητά σε σειρά αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Eurogroup , ως δέσμευση της Ευρωζώνης από τον Ιούλιο του 2011 και μετά. Ζητούμε επανάληψη ενός κεκτημένου.

5.      Πέμπτη προϋπόθεση, ένα νέο, ριζικά διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο, που αντιστρέφει τα αρνητικά και θανατηφόρα στερεότυπα εναντίον της Ελλάδας, αρκεί εμείς οι ίδιοι  να μην τα αναπαράγουμε για λόγους μικροκομματικούς, μιλώντας μάλιστα στο διεθνές ακροατήριο.

6.      Έκτη προϋπόθεση, το αναπτυξιακό και κοινωνικό πακέτο, με τη θεσμική στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Με τη διμερή στήριξη των κρατών-μελών της Ευρωζώνης για επενδύσεις και για συμμετοχή στις ιδιωτικοποιήσεις. Για αξιοποίηση προς όφελος της Ελλάδας του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που αφορά και την ΚΑΠ και το νέο ΕΣΠΑ και τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, προς το οποίο πρέπει να μεταφερθούν πόροι από τα διαρθρωτικά ταμεία για να οργανώσουμε το δίχτυ κοινωνικής προστασίας.

Ακόμα, όμως, σημαντικότερες είναι  οι εσωτερικές προϋποθέσεις. Αυτές  που εξαρτώνται από εμάς  τους ίδιους. Και πρέπει να ξεκινήσουμε από αύριο, με αισιοδοξία και επιμονή, την εθνική αυτή προσπάθεια.

1.      Πρώτον και αυτονόητον: η δημοσιονομική προϋπόθεση:

-  Η κανονική εκτέλεση του Προϋπολογισμού και του Μεσοπροθέσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

- Η επίτευξη των στόχων στα δημόσια έσοδα, φορολογικά και ασφαλιστικά. Το πρόβλημα δεν είναι η εκτέλεση του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης. Το πρόβλημα είναι πάντα η εκτέλεση του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης. Και τα προβλήματα υστερήσεων δεν είναι στα φορολογικά έσοδα, αλλά στα ασφαλιστικά έσοδα.

- Το ίδιο ισχύει για τις δημόσιες δαπάνες, για τη μείωσή τους στα μεγάλα μέτωπα των σπαταλών στην υγείας, τη δημόσια διοίκηση, και όλα τα άλλα.

-  Η διαμόρφωση του νέου Εθνικού Φορολογικού Συστήματος. Δεν είναι τα μέτρα που πήραμε το Εθνικό Φορολογικό Σύστημα. Το Εθνικό Φορολογικό Σύστημα πρέπει να εμπεριέχει άλλου είδους ισορροπίες, αναπτυξιακές και κοινωνικές, για να νιώσει η ελληνική κοινωνία ότι συντελείται μια ουσιαστική αλλαγή στις σχέσεις, κράτους, οικονομίας και κοινωνίας. Τα προγεφυρώματα, όμως, είναι όλα ψηφισμένα. Ισχύουν και πρέπει να εφαρμοστούν.

2.      Δεύτερη ομάδα προϋποθέσεων, οι χρηματοοικονομικές.

- Το λέω για πολλοστή φορά: Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν είναι προστασία των τραπεζιτών, ούτε προστασία απλά και μόνον των καταθέσεων. Είναι προστασία των καταθέσεων, ώστε να υπάρχουν χορηγήσεις, να υπάρχει ρευστότητα, να υπάρχει πραγματική οικονομία, να υπάρχουν οι προϋποθέσεις της ανάπτυξης. Και να προσθέσουμε τα άλλα εργαλεία του Υπουργείου Ανάπτυξης, όπως το ΕΤΕΑΝ.

- Το κράτος όμως πρέπει να δείξει ότι ασκεί πράγματι το στρατηγικό έλεγχο επί των τραπεζών, συνάπτοντας με αυτές τρία σύμφωνα: σύμφωνο ρευστότητας, σύμφωνο ανασυγκρότησης και σύμφωνο σταδιακής ανάκτησης της αξίας τους, ώστε να μειωθεί το βάρος που κουβαλά το δημόσιο χρέος, παρότι πρώτη μας προσδοκία είναι η ανακεφαλαιοποίηση να μεταφερθεί ολόκληρη στο EFSF, αντί του ελληνικού δημοσίου χρέους.

-  Εδώ εντάσσονται οι ρυθμίσεις για τα  υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Το ΠΑΣΟΚ αναλαμβάνει νομοθετική πρωτοβουλία τις επόμενες μέρες, αύριο, που περιλαμβάνει όσα είχαμε συμφωνήσει με την τρόικα πριν τις εκλογές. Μόνον έτσι μπορούν  να στηριχθούν  επιχειρήσεις, νέοι άνθρωποι που θέλουν να κάνουν κάτι στη ζωή τους στο πλαίσιο του νέου παραγωγικού μοντέλου που θέλουμε να προωθηθεί.

Οι τράπεζες, υπό τον στρατηγικό έλεγχο του κράτους, με τα τρία σύμφωνα που προανέφερα,  είναι ο μοχλός που μπορεί να μετατρέψει σε πράξη την εθνική στρατηγική για την έξοδο από την κρίση.

3.      Η τρίτη κατηγορία προϋποθέσεων είναι οι θεσμικές.

-  Η ριζική αλλαγή της νοοτροπίας της δημόσιας διοίκησης στα θέματα των επενδύσεων, της επιχειρηματικότητας, ανάπτυξης. Δεν μας λείπουν οι νόμοι. Μας λείπει η αντίληψη των πραγμάτων.

-  Χρειαζόμαστε πραγματική υποστήριξη από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που πολλές φορές θέτει ανυπέρβλητα εμπόδια σε ιδιωτικοποιήσεις και επενδύσεις.

-  Η επίλυση των μεγάλων θεμάτων που αφορούν τη λειτουργία της ελληνικής δικαιοσύνης και τη στάση της  σε αυτό που λέγεται «ανάπτυξη και επένδυση». Χρειαζόμαστε φιλοεπενδυτική και φιλοαναπτυξιακή δικαιοσύνη.

-  Οριστική αντιμετώπιση των θεμάτων του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ώστε με απόλυτο σεβασμό στην αειφορία και τις επόμενες γενιές η Ελλάδα να γίνει πεδίο επενδύσεων και όχι ένας απωθητικός προορισμός.

-  Υπάρχουν, όμως και τα μεγάλα ανοικτά θέματα: Ζητήματα ασφάλειας, μεταναστευτικής πολιτικής, λειτουργίας των πόλεων.

-  Αλλά υπάρχουν και τα μεγάλα ζητήματα του εκλογικού συστήματος, της κωδικοποίησης της νομοθεσίας και εν τέλει -το 2013- της αναθεώρησης του Συντάγματος, ώστε να ανανεωθεί η κοινοβουλευτική δημοκρατία, υιοθετώντας τις αρχές της μετα-αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, για την οποία μιλώ εδώ και χρόνια.

4.      Η τέταρτη κατηγορία είναι ακόμα πιο κρίσιμη. Είναι οι πολιτικές προϋποθέσεις:

-  Η διαμόρφωση των προϋποθέσεων της πολιτικής διεύθυνσης της χώρας.

-  Δεν αρκεί η κυβερνητική σταθερότητα. Δεν αρκεί να σηκώνουμε το βάρος κάποιοι και κάποιοι άλλοι να οχυρώνονται πίσω από τον εύκολο ρόλο της αντιπολίτευσης. Ο ρόλος της αντιπολίτευσης υπό συνθήκες κρίσης δεν είναι ο εύκολος, συνδικαλιστικός ρόλος του παρελθόντος. Τώρα υπάρχει εθνική ευθύνη, η οποία δεν ανήκει μόνο στη μία πλευρά του πολιτικού φάσματος.

Μόνον υπό αυτές τις πολιτικές προϋποθέσεις μπορούμε να μετατρέψουμε σε βούληση του τόπου το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης.

5.      Η πέμπτη κατηγορία προϋποθέσεων είναι οι κοινωνικές:

-  Η ανάγκη να υπάρξει, μέσα στην κοινωνία των πολιτών, η μεταρρυθμιστική πανστρατιά που είναι αναγκαία.

-  Οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να απαντήσουν σε πολύ κρίσιμα  διλήμματα. Δεν αρκεί  η συμμετοχή σε συζητήσεις για τις συλλογικές συμβάσεις. Το ίδιο το μοντέλο ανάπτυξης, η υπόσταση της χώρας, είναι αντικείμενο ευθύνης και των κοινωνικών εταίρων σε εθνικό αλλά και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσα από τα σύμφωνα ανάπτυξης.

-  Η κοινωνική συνοχή δεν είναι έννοια, είναι κατάσταση. Αυτή προϋποθέτει μέτρα κατά της απόλυτης φτώχειας, μέτρα για τους αναπήρους -και είμαστε ευτυχείς που έγινε θετικό βήμα στη συζήτηση του νομοσχεδίου- μέτρα για τον έλεγχο των τιμών.

-  Όλα όμως αυτά προϋποθέτουν την  ενεργό συμμετοχή των πολιτών. Προϋποθέτουν πως η κοινωνία θα πάρει τις δικές της πρωτοβουλίες, θα αξιοποιήσει το τεράστιο κοινωνικό κεφάλαιο που υπάρχει, που είναι μεγάλος συντελεστής ανάπτυξης της χώρας.

6.      Και βέβαια, η έκτη κατηγορία είναι οι ψυχολογικές προϋποθέσεις:

-  Η πίστη πως μπορούμε να πετύχουμε, η συμμετοχή στην προσπάθεια, η αισιοδοξία, η αίσθηση εθνικής αλληλεγγύης που είναι, σε τελευταία ανάλυση, καθήκον όλων μας, που απορρέει από το Σύνταγμα.

***************************

Μπορούμε έτσι να φανταστούμε πώς μπορεί να είναι και θα είναι η Ελλάδα σε τρία χρόνια. Να διαμορφώσουμε έναν οδικό χάρτη εξόδου από την κρίση. Θεμελιώδης προϋπόθεση είναι -το επαναλαμβάνω- να είναι πραγματική και όχι αυτοακυρούμενη η βοήθεια των εταίρων μας, δηλαδή να αποτρέψουμε μια ύφεση βαθύτερη της προβλεπόμενης. Το ζήσαμε πολλές φορές αυτό, δεν μπορούμε να το ξαναζήσουμε. Πρέπει να σεβαστούμε και  εμείς αλλά και αυτοί το μακροοικονομικό πλαίσιο και τις πολιτικές αποφάσεις που το  στηρίζουν. Ναι, πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά μαζί με θετικό ρυθμό ανάπτυξης για να έχουμε βιώσιμο χρέος, βιώσιμη χώρα, βιώσιμο σχέδιο.

Η Ελλάδα μπορεί πράγματι, πολύ σύντομα, γιατί έχει την ευελιξία και τη δυνατότητα να το κάνει αυτό, να μετατραπεί από αποδιοπομπαίο τράγο σε παράδειγμα σύγχρονης ανταγωνιστικής οικονομίας, σε υπόδειγμα μετάβασης από μία ιδιόρρυθμη σε μία κανονική κατάσταση.

Μόνον έτσι, κυρίες και κύριοι βουλευτές, θα πετύχουμε την απελευθέρωση από το μνημόνιο και τη μετάβαση στο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης. Αυτός είναι ο εθνικός στόχος: η ουσιαστική και όχι η δημαγωγική απελευθέρωση από το μνημόνιο. Απελευθέρωση επειδή δεν θα το έχουμε πλέον ανάγκη και όχι επειδή θα το καταγγέλλουμε με πάθος ρητορικά χωρίς υπεύθυνη αντιπρόταση.

Η ελληνική κοινωνία θέλει να αλλάξει και θέλει να ξανακερδίσει. Θέλει να είναι συνεκτική, με δομές, με δίκτυα ασφάλειας, με ενεργό τοπική αυτοδιοίκηση, με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που δεν λειτουργούν μόνον περιστασιακά, αλλά έχουν μία συνολική αντίληψη για το πού πηγαίνει ο τόπος.

Μόνον έτσι μπορούμε να κάνουμε ξανά την Ελλάδα μία χώρα με ισχύ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

Οι στόχοι που αποτυπώνονται αριθμητικά στον οδικό αυτό χάρτη είναι συνεπώς εφικτοί μέσα από το συνδυασμό όλων αυτών των προϋποθέσεων:

  Δημοσιονομικά, πράγματι, υπό τους όρους αυτούς, το 2013 μπορεί να είναι  η χρονιά του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Το β΄ εξάμηνο του 2013 μπορεί να είναι το εξάμηνο της μετάβασης από τη εξαετή βαθιά σωρευτική ύφεση,  σε έστω μικρούς, θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Οι χρηματοοικονομικοί στόχοι που αφορούν τις τράπεζες και όλη τη ρευστότητα της οικονομίας  είναι εφικτοί.

Η ελληνική οικονομία -ας το προσέξουμε αυτό- εύκολα σταματά, εύκολα ξεκινά, εύκολα στρίβει. Πρέπει να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό, το μεγάλο πλεονέκτημα της ευελιξίας της και της προσαρμοστικότητας, που αφορά και τις υποδομές και τους ανθρώπους.

Αυτό προϋποθέτει φυσικά ότι το κράτος θα γίνει, όπως είπα, φιλοεπενδυτικό, ότι η ίδια η κοινωνία θα γίνει φιλοεπενδυτική. Και αυτό αφορά το κράτος σε όλες τις όψεις του: διοίκηση, δικαιοσύνη, αυτοδιοίκηση κ.ο.

***************************

Αν, κυρίες και κύριοι, βουλευτές, αναζητήσουμε τον κοινό  παρονομαστή όλων των μελετών των τελευταίων ετών που ασχολούνται με το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και το νέο μοντέλο ανάπτυξης, θα δούμε ότι τα πράγματα είναι σχεδόν προφανή. Πάρτε όποια μελέτη θέλετε: του ΚΕΠΕ, του ΙΟΒΕ, του ΟΟΣΑ, της Μακένζι. Όποια μελέτη θέλετε. Τα πράγματα είναι σχεδόν προφανή και αυτονόητα:

Πρωτογενής τομέας, όπου πρέπει να μεταβούμε από τη φυτική στη ζωική παραγωγή, να επενδύσουμε στην ποιότητα, την επωνυμία, την τυποποίηση, να θέσουμε ως στόχο τη διατροφική επάρκεια και ασφάλεια, να ωθήσουμε τους νέους στην αγροτική παραγωγή, να εξυγιάνουμε τα δίκτυα εμπορίας και τις σχέσεις παραγωγού και καταναλωτή, να εισαχθούν θεσμοί, όπως τα δημοπρατήρια και οι αγορές παραγωγών.

Μεταποίηση. Όλοι συζητούν για τις τεράστιες δυνατότητες της βιομηχανίας τροφίμων, θύλακες αριστείας, όπως για παράδειγμα, η παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων, για το design και τα clusters, για τη σημασία που έχει η καινοτομία.

Στον τουρισμό, που είναι η μεγάλη βιομηχανία της χώρας, υπάρχουν τεράστια περιθώρια για νέα επώνυμα  προϊόντα, πιο σύνθετα, για διαφύλαξη της υψηλής ποιότητας, για αλλαγή του μοντέλου του θερινού μαζικού τουρισμού .

Ναυτιλία, λιμάνια, ενέργεια, απορρίμματα, μεταφορές, μεγάλες επενδύσεις στις υποδομές, ορυκτός πλούτος επίγειος, υπόγειος, υποθαλάσσιος, ΑΟΖ. Έρευνες που αφορούν την ενέργεια, όπως αυτές του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης για την άντληση καθαρού υδρογόνου από το νερό, όπου είμαστε παγκοσμίως πρωτοπόροι.

Δεν μας λείπουν συνεπώς ούτε οι ιδέες, ούτε οι μελέτες. Μας λείπει όμως η συστράτευση, η συνέπεια, η συναίνεση, η συστηματικότητα, η επιμονή γύρω από προφανείς στόχους που συνδέονται με τη γη και τους ανθρώπους, με τους ενδογενείς πόρους ανάπτυξης, με τα δοκιμασμένα στην ιστορία  και  την γεωγραφία πλεονεκτήματα της χώρας.

Από αυτή την οπτική γωνία του νέου παραγωγικού μοντέλου και της ανάπτυξης μπορεί να γίνει κατανοητή η τεράστια σημασία των διαρθρωτικών αλλαγών που συντελούνται την περίοδο αυτή.

Όλες όμως οι αλλαγές αυτές, οι δύσκολες και επώδυνες, είναι πρωτοβουλίες του κράτους. Το πολιτικό σύστημα, παρά τη φθορά, την απαξίωση και την αμφισβήτηση, είναι αυτό που   αναλαμβάνει το βάρος δύσκολων αποφάσεων και μεγάλων αλλαγών. Το κράτος μικραίνει παραγωγικά και διοικητικά, αλλά μεγαλώνει ρυθμιστικά και χρηματοοικονομικά. Όχι μόνο οι διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά και οι σύγχρονοι δείκτες καινοτομίας, οφείλονται κυρίως στο κράτος και όχι δυστυχώς στον ιδιωτικό τομέα και την επιχειρηματικότητα.

Το ερώτημα συνεπώς είναι τι κάνουν τώρα πια οι άλλοι παράγοντες.  Μίλησα για τις τράπεζες που τελούν υπό τον στρατηγικό έλεγχο του κράτους.

-  Υπάρχουν όμως επίμονα ερωτήματα για τους κοινωνικούς εταίρους,

-  για τις τοπικές κοινωνίες,

-  για τον κόσμο της διανόησης και της επικοινωνίας,

-  φυσικά για τον κόσμο της επιχειρηματικότητας.

Όλοι αυτοί πρέπει να συμβάλουν. Δεν αρκεί να είναι επικριτικοί απέναντι στον πολιτικό κόσμο. Έχουν τις δικές τους ευθύνες και πρέπει να τις αναλάβουν, επί του συγκεκριμένου.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, ο στόχος μας είναι δεδομένος. Είναι να γίνει η Ελλάδα μία κανονική χώρα, ένα κανονικό κράτος, μια κανονική οικονομία, μια κανονική κοινωνία. Η κανονικότητα, είναι αυτή που θα κάνει την Ελλάδα ξανά ανταγωνιστική και αυτοδύναμη, ξανά ουσιαστικά ισότιμη  μέσα στην Ευρώπη. Ξανά υπερήφανη.

Η ανάκτηση της εθνικής υπερηφάνειας και αυτοπεποίθησης περνάει μέσα από το δρόμο αυτό. Αυτή είναι η μεγάλη αφήγηση. Αυτή είναι η εθνική στοχοθεσία.

Τα τρία τελευταία χρόνια, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Κατέρρευσαν οι βεβαιότητες τεσσάρων δεκαετιών. Τέθηκε σε αμφισβήτηση η γραμμική εξέλιξη της ιστορίας, πάντα προς το καλύτερο, προς την ανάπτυξη, προς τις περισσότερες δυνατότητες. 

Για πρώτη φορά μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το ρολόι γύρισε προς τα πίσω. Με ύφεση, μειωμένα εισοδήματα, ανατροπή κεκτημένων.

Αναδείχθηκε η κρυμμένη έλλειψη αλληλεγγύης των γενεών, που αποτυπώνεται στη  λειτουργία του δημοσίου χρέους ως μηχανισμού άνισης κατανομής των πόρων και των ευκαιριών μεταξύ γενεών.

Η χρυσή εποχή της μεταπολίτευσης, η καλύτερη πράγματι της πατρίδας μας, αποδείχθηκε επίχρυση.

Οι ευθύνες είναι πρωτίστως πολιτικές, αλλά και κοινωνικές, επιχειρηματικές, πνευματικές.

Μεγάλωσαν η φτώχεια, η ανασφάλεια, οι ανισότητες.

Πρέπει συνεπώς να ξαναγράψουμε τους όρους λειτουργίας του κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας.

Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την Ευρώπη που δεν είναι μία οντότητα που προσφέρει απλώς επιχορηγήσεις και ασφάλεια, αλλά ένας δύσκολος και απαιτητικός εταίρος που ξέρει να υπαγορεύει όρους και κινείται με βάση επίμονους διακρατικούς συσχετισμούς.

Η Ελλάδα της κρίσης είναι μία Ελλάδα που έχασε ιστορικό χρόνο, αλλά διατηρεί πάντοτε την ταυτότητά της, την εθνική της ιδιοσυστασία, το μεγάλο πλούτο των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της.

Αυτήν την Ελλάδα πρέπει να εκφράσουμε. Την Ελλάδα που έχει δικαίωμα στο μέλλον. Που δεν εκλιπαρεί. Δεν αγωνιά για τη δόση, δεν εξαρτάται από φίλους που λειτουργούν συχνά ως εχθροί.

Αυτός ο στόχος έχει υψηλό πολιτικό, κοινωνικό και συναισθηματικό κόστος. Το πληρώσαμε, το πληρώνουμε.

Το αντάλλαγμα, όμως, είναι πολύ πιο σημαντικό και για τα παιδιά μας και για εμάς τους ίδιους.

Αυτά που λέω δεν είναι ούτε εξωραϊσμός ούτε ευχολόγιο.

Είναι ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο. Ένας εφικτός στόχος, που φυσικά δεν βολεύει στη δημαγωγία, τη συνομωσιολογία, την κινδυνολογία. Δεν βολεύει όσους επενδύουν στην καταστροφή.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η Ελλάδα που αγωνίζεται, η Ελλάδα που ελπίζει, η Ελλάδα που κερδίζει, είναι η δική μας πατρίδα.