Έναν αιώνα μετά τελειώνει το όνειρο «δημόσιος υπάλληλος»

Η ιστορία θέλει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων να καθιερώνεται πριν από ακριβώς 100 χρόνια. Και έτσι η «μία θέση στο Δημόσιο» μετατράπηκε σε όνειρο επαγγελματικής αποκατάστασης και κοινωνική φαντασίωση. Το άρθρο 103 του Συντάγματος του 1911 όριζε ότι «οι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν οργανικές θέσεις είναι μόνιμοι εφόσον αυτές οι θέσεις υπάρχουν.Αυτοί εξελίσσονται μισθολογικά σύμφωνα με τους όρους του νόμου και,εκτός από τις περιπτώσεις που αποχωρούν λόγω ορίου ηλικίας ή παύονται με δικαστική απόφαση,δεν μπορούν να μετατεθούν χωρίς γνωμοδότηση ούτε να υποβιβαστούν ή να παυθούν χωρίς απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου,που αποτελείται τουλάχιστον λάχιστον κατά τα δύο τρίτα από μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους».

Ως την αλλαγή του Συντάγματος το 1911 οι υπάλληλοι εκδιώκονταν μαζικά έπειτα από κάθε κυβερνητική αλλαγή. Οι απολυμένοι του Δημοσίου, μάλιστα, οι «Παυσανίες», όπως ονομάζονταν, την περίοδο κυρίως πριν από το 1909, συγκεντρώνονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα μπροστά από το υπουργείο Εσωτερικών και με «κλαυθμούς» και οδυρμούς εκλιπαρούσαν να τους επαναπροσλάβουν. Από τότε η πλατεία Κλαυθμώνος, ανάδοχος της ονομασίας της
οποίας ήταν ο συγγραφέας και κατόπιν ακαδημαϊκός Δ.Γ.Καμπούρογλου, ο οποίος την ονόμασε έτσι σε ένα χρονογράφημά του στην «Εστία», έχει συνδεθεί με τους «κλαυθμούς» των απολυμένων δημοσίων υπαλλήλων.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι δημόσιοι υπάλληλοι υπήρξαν η ραχοκοκαλιά της ίδρυσης και διατήρησης του μετεμφυλιακού κράτους. Την περίοδο αυτή ως «εκλεκτοί της πολιτικής εξουσίας» περιβλήθηκαν με ισχυρά προνόμια που υπήρξαν εν πολλοίς προϊόν πολιτικής εύνοιας, ισχυρής διαπλοκής. Τα προνόμια αυτά διατηρήθηκαν σχεδόν ακέραια και μετά τη Μεταπολίτευση.

Αποτέλεσμα ήταν ο δημόσιος τομέας να μετατραπεί σε ένα διοικητικό τέρας: οι αξίες περί χρηστής διοίκησης υποκαταστάθηκαν από το ρουσφέτι και τη διαπλοκή· οι προσλήψεις προσωπικού στο Δημόσιο εξελίχθηκαν σε μια διαδικασία φθηνής πολιτικής συναλλαγής· οι αυξήσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων υποτάσσονταν στη λογική της εξυπηρέτησης συντεχνιακών συμφερόντων· η ανέλιξη στη δημοσιοϋπαλληλική ιεραρχία ήταν προϊόν εξυπηρέτησης μικροπολιτικών συμφερόντων.

Σήμερα, έναν αιώνα μετά την κατοχύρωση της μονιμότητας, παραμένει άγνωστο αν θα... αναβιώσουν οι «κλαυθμοί» και οι οδυρμοί στην «πλατεία Κλαυθμώνος». Η οικονομική κρίση, όμως, που υπαγορεύει τη μείωση του κράτους, θέτει τη σφραγίδα της και στο Δημόσιο. Δεν σαρώνονται μόνο τα προνόμια των υπαλλήλων αλλά ξεφτίζει και το όνειρο του κάθε πατέρα να δει το παιδί του δημόσιο υπάλληλο, που οικοδομήθηκε επάνω στην εργασιακή ασφάλεια, στις ικανοποιητικές και κυρίως σταθερές μισθολογικές αποδοχές και στην κοινωνική καταξίωση.

Η στρόφιγγα των προσλήψεων προσωπικού έκλεισε, οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων μειώνονται δραματικά και τα προνόμια περικόπτονται. Υπό αμφισβήτηση τίθεται και η εργασιακή ασφάλεια με την άρση ουσιαστικά της μονιμότητας στην οποία οδηγούν το ειδικό καθεστώς που θεσπίζεται για τους νεοπροσλαμβανομένους, η εργασιακή εφεδρεία, η κατάργηση των δημοσίων οργανισμών και η αναμόρφωση των οργανισμών των υπουργείων.

Το τέλος εποχής και για το Δημόσιο είναι εδώ. 
ΤΟ ΒΗΜΑ