Αρχειο-εργο-τάξιον εξαιρετικών ενθυμημάτων

Του  Β. Π. Καραγιάννη

Περιοδικό «Αρχειοτάξιο», λέει, και τεύχος 14^ον .

 Κάτι το εντελώς ωραίο προφανώς, χρηστικό καταφανώς, το δε γε νυν νοσταλγικόν έως συναισθηματικής καταρρεύσεως. Κεντρικό θέμα αυτής της βαρύτατης και βαρύτιμης περιοδικκδοσεης των ΑΣΚΙνοσταφλγικόν αφότες χοντες και μξεταλλαγμενη αροστερής έκδοσης των ΑΣΚΙ, των Αρχείων δηλαδή Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας: «Ο κ 1950-1974.σεων και η αροστεραφότες χοντες και μξεταλλαγμενη αροστερόσμος των εκδόσεων  και η Αριστερά 1950-1974».

            Ξεφυλλίζοντάς το, κάπως αργά από την κυκλοφορία του (Οκτώβριος του 2012 ), στην κυριολεξία ξεδιπλώνεις το ρεπερτόριο των αναμνήσεων περί τα βιβλία, τις εποχές, τα περιοδικά, τους ανθωπους﷽﷽﷽﷽﷽δικσεων περ κυριολεξαφτες χοντες και μξεταλλαγμενη αροστερρώπους, τις εφημεβωναλυ﷽﷽﷽﷽ετα την κυκοοφρια του (Οκτωβριο του 2012 γρφαει) η αροστερρίδες. Οσοι αναλύουν,  καταγράφουν ή αφηγούνται τις εμπειρίες τους γύρω απ’ αυτά, ο καθένας λες και σηκώνει από το συμπαγές έδαφος του χρόνου κάποιες πέτρες και σ’ εκείνα τα κενά τους, μικρές ή μεγάλες λακκούβες, χώνεις ηδονικά το κεφάλι σου, μη πω και το εφήμερο είναι σου, έστω και ως στρουθοκάμηλος που κρύβεται από την πραγματικότητα προσώρας.

            Για τις εκδόσεις Θεμέλιο, γράφει ο Θ. Μαλικιώσης όπως και για τον εμπνευστή τους αλλά και της Λέσχης Βιβλίου, Μ. Δεσποου﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ Λ εμπνευστΔεσποως σκεπου δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλτίδη. Είναι αυτές που φοιτητής δη﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ααιτοβ τον σημανιντνα του λογου με τα ησμαιν Δημητρη Δημητριέψαχνες σαν κάτι πολύτιμο κι ακριβό μαζί (νόμιζες πως έτσι κάνεις και αντίσταση φυσικά, μαζεύοντας τα καταδιωκαανομε ς﷽ως έτσι κατες οσώραςόμενα βιβλία δη﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ααιτοβ τον σημανιντνα του λογου με τα ησμαιν Δημητρη Δημητριδη﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ααιτοβ τον σημανιντνα του λογου με τα ησμαιν Δημητρη Δημητρι) κυρίως στο βιβλιοπωλείο Κοτζιά επί της Τσιμισκή με τον Κώστα Πύρζα, αυτή την ευγενική και πολύτιμη φυσιογνωμία στη διεύθυνσή του, μία γλυκυτάτη Μαρία,δη﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ααιτοβ τον σημανιντνα του λογου με τα ησμαιν Δημητρη Δημητρι δεν θυμάσαι τ' όνομά της -σας πωλούσε με τον Γ.Κρχλ, φίλο αείποτε- τα βιβλία μισο-τιμής (ένεκεν)- αλλά και με το σημαντικό σήμερα συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη επί των πωλήσεων. Αλλά και σε κείνο το μικρό, γωνιακό  βιβλιοπωλείο PRESS (Διαγώνιος+Τσιμισκή) με το μεγάλο υπόγειό του επί της Μητροπόλεως, απ’ όπου αγόρασες την πΤ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ο πληροφοριναγνωστακη που δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλρώτη έκδοση των «Ποιημάτων» του Μ. Αναγνωστάκη τον οποίο δεν γνώριζες ούτε ως άνθρωπο ούτε ως ποιητή. Με τι λαχτάρα και χωρίς καμιά στενή ιδεολογική ένδυση τότε, νέοι του τίποτε αλλά και των γηπέδων, της Τούμπας κυρίως, μυρίζατε «Το κράτος και επανάσταση», το «Ενα βήμα μπρος και δύο πίσω» στη σειρά Μαρξιστική σκέψη (μ,ες ﷽﷽﷽﷽﷽﷽ς π υ Λενιν σε φσακτλαόλις προχτές χάρισες  τα Απαντα του Λένιν μέσα σε 2 μαύρες σακούλες ριγμένα, σε φίλο, εκδ. Σ. Ε.) και τόσα άλλα που σήμερα ούτε να τα κοιτάξεις δεν θέλεις, αλλά ούτε και να τα πετάξεις φυσικά ότι είναι κομμάτι του άδολου άλλοτέ σου. Αλλά τις μελέτες του Σπύρου Λιναρδάτου για την 4^η Αυγούστου ακόμα και σήμερα κοιτάς έστω για μια αφή νοσταλγίας.

            «Η χαμένη άνοιξη», κείμενο της Ξανθίππης Μπανιά, η οποία σχεδίαζε τα εξώφυλλα των εκδόσεων Θεμέλιο, από κει και μόνον γνώριζες αυτήν, ως όνομα φυσικά, είναι ένα επιγραμματικό, προσωπικού λόγου, χρονικό του εκδοτικού οίκου αλλά και της εποχμας ﷽﷽﷽﷽﷽﷽ν δικατορκο αατιανού Επου δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλής πριν την δικτατορία όταν άνθιζαν όλα τα άνθη του καλού αλλά και του κακού.

            Στο εξαιρετικό κείμενο «Ο Τύπος της Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη 1944-1974» που διεξέρχεται ο Μιχ. Γ. Μπακογιάννης  κη (ΜΑναγνωστακης+το Βιβλιοπωλειο ΒιβλιοθΘεσαλονστέκεσαι μόνον στις προσωπικές ενθυμήσεις από το περιοδικό «Κριτική» του Μ. Αναγνωστάκη, τη «Διαγώνιο» του Ντ. Χριστιανόπουλου , τις «Μορφές» και «Νέα Πορεία» των  Χρήστου Ντάλια και κυρίως του Τηλέμαχου Αλαβέρα. Το «Δελτίο πληροφοριών του ΠΑΜ», το «Τραμ» (1971-1972) (+Μίμης Σουλιώτης Π. Θεοδωρίδης κ.α). Την εφημερίδα  «Θεσσαλονίκη» περίοδο της δικτατορίας όπου με τη φροντίδα κυρίως του δημοσιογράφου και συγγραφέα Χρ. Ζαφείρη κη (ΜΑναγνωστακης+το Βιβλιοπωλειο ΒιβλιοθΘεσαλονήταν η καθημερινή καθαρή ανάσα σ’ ένα μολυσμένο τοπίο ειδτων. Εκει δαβασα Μεκδονικη Ωρα4"tsimisk;h) ήσεων και γεγονότων. Η άγνωστή σου, δυσεύρετη ακόμα και στις βιβλιοθήκες, εφημερίδα «Μακεδονική Ωρα»  (28 Φεβρ. 1966-17 Απρ. 1967) με μία σελίδα κάθε βδομάδα αφιερωμένη στην πνευματική και καλλιτεχνική κνηση ﷽﷽﷽﷽﷽ήυματικσμενου στις μερες μας κοζανε τη συμβολίνηση, την οποία επιμελούνταν ο Κ. Λαχάς  με τη συμβουλή του Μ. Αναγνωστάκη «και τον ενεργό ρόλο του κάπως ξεχασμένου στις μέρες μας κοζανίτη πεζογράφου Παύλου Παπασιώπη»!  

      Ο Σπύρος Ασδραχ για τις ﷽ς Ιστορικές του αναγνωου Κας κοζανε τη συμβολάς γράφει για τις «Ιστορικές του αναγν για τις ﷽ς Ιστορικές του αναγνωου Κας κοζανε τη συμβολώσεις σε Λευκάδα και Αθήνα»,  για δε τις εκδόσεις Κέδρος με τα «Δεκαοχτώ Κείμενα» και τα «Νέα Κείμενα», το περιοδικό «Συνέχεια» τεχη ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽γονότων. Η είνειςετον που δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλύχη 1-8  και την εμβληματική δημιουργό τους Νανά Καλιανέση, γράφει αισθαντικά η Μάρω Δούκα. Η ‘Αντεια Φραντζή  διαπραγματεύεται σ’ εκείνες τις Εποχές το περιοδικό με τα μεγάλα ονόματα και θέματα «Εποχές» (Μάιος 1963-Απρίλιος 1967 Αγγελος Τερζάκης,  Κ. Θ. Δημαράς κ.α.﷽﷽﷽﷽﷽παναγιωτς,ο αατιανού Επου δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλ, Κ. Σκαλιόρας, Γ. Θεοτοκάς, Λ. Καραπαναγιώτης, Γ. Σεφέρης κ.α.).

       Την εκδοτική δραστηριότητα ως μέσον πολιτικής στράτευσης και συγκρότησης  ταυτότητας (Ο εκδοτικός όγκος και ιστορικές εκδόσεις 1963-1967) αναλύει ο  Χρίστος Μάης κι αναφέρεται στις εκδόσεις των Μαοϊκών κυας.με ﷽﷽﷽﷽λεξκηΠολιτη  1963-1967 Νεαρς φοτηςη φιλογμβολρίως, συνιστωσών κι εκδόσεας.με ﷽﷽﷽﷽λεξκηΠολιτη  1963-1967 Νεαρς φοτηςη φιλογμβολων του ελληνικού αριστερού κινήματος.

     Αλέξη Πολίτη: «1963-1967. Νεαρός φοιτητής φιλολογίας»  κι εδώ ας σταθώ ψάχνοντας κοινούς αναγνωστικούς τρόπους (εις ελάσσων με έναν μείζονα της επιστήμης και των γραμμάτων). Γράφει : «Ισως το βιβλιοπωλείο του Κωνσταντινίδη πάνω στην Εγνατία να ήταν το πρώτο που έμπαινα μέσα μόνος μου». Αυτό  ήταν και το πρώτο σου, άμαθος του κάθε τι της μεγάλης πόλεως Θ. όπου πρωτομπήκες δειλά και πήρες τις «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Στ. Τσίρκα τόμοι 3 δρχ. 90 τότε, για να σταθούν οι καθοριστικές αναγνωστικές πολιτείες σου στο μετά.  Συνεχίζει ο Α.Π. : «Στις μικρές τάξεις (του Δημοτικού) το αγαπημένο μου ήταν έες κι απεξω θεν περιν τις χμανης   του Στ. Τσιρκα τμβολνα που το λέγαν «Βάστα καημένο Μεσολες κι απεξω θεν περιν τις χμανης   του Στ. Τσιρκα τμβολόγγι» -μη με ρωτάτε συγγραφέα νομίζω ήταν γυναίκα».  Ο «Ηρωας της Αλαμάνας» ήταν η δική σου λατρεία, μυθιστορία του Τάκη Λάππα, βιβλίο αναγνωσθέν εκατοντάκις από σένα  και από πολλούς εργάτες της ΛΙΠΤΟΛ, όπου το περιέφερε ο πατέρας, όπως τα ιερά λείψανα των αγίων (εδώ του αγίου Νικάνορα) τα οποία περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι στα χωριά προς ευλογίαν κ.λπ.). «Από τα βιβλία που αγόρασα εκείνη την πρώτη φορά, το μόνον που θυμάμαι ήταν η «Ιστορία» (της νεοελληνικής λογοτεχνίας) του Δημαρά, δίτομη έκδοση του 1955». Η Δ’ εκδοσή του στην Δ’ Γυμναιου﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ην ΔΓυμνασίου που πήρες από ένα ασήμαντο φο﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽που δνε γνωριζα.  δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλβιβλιοχαρτοπωλείο κοντά στο τότε πρακτορείο λεωφορείων, αντικατέστησε του Γ. Καλαματιανού «Τη σύντομη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας» ώριμα,  ολοκληρωμένα και κάπως, για κείνα τα χρόνια,α﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ακ δυσκολονόητα. Στις αναγνώσεις και η «Πάπισσα Ιωάννα» του Ροϊδη στις εκδαοούγρφαου κι ερεθσο Νικναιεσπισιτ σε σπόσεις Δαρεμά  με εισαγωγή του  πολύγραφου κι ερεθιστικού διανοητή της αριστεράς, Τάσου Βουρνά.

    Για την «Εκδοτική εισαγωγή του δυτικού Μαρξισμού στην Ελλάδα» γράφουν από κοινού η Κατερίνα Λαμπρινού και ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης.

   «Οι εκδόσεις Κάλβος 1968-1974 ένας εκδοτικός οίκος στα χρόνια της Δικτατορίας» ( Γ. Χατζόπουλος) ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης  σου θύμισε τα βιβλία του Σκαά﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ληνικξηΝΟΜατχρφαειςο βαγγελης Καραμανβκλακς και αμ ςθλυσιαν τ τα βιβλρίμπα, την Ελληνική Νομαρχία, Το αστείο του Κούντερα,  του Τάκη Σταματόπουλο τον «Εσωτερικό αγώνα», τον Μαρκούζε,  τον Μάριο Νικολινάκο, τον Τζόρτζ Πίλκα με το «Ο κόσμος της μουσικής» απ’ όπου έμαθες τα περί μουσικής...

       Τη συγκινητική προϊστορία του περιοδικού ΑΝΤΙ ( Χρ. Παπουτσάκης) ξαναζεί η  Λένα Λουκίδου με το πρώτο τεύχος το 1972, και το γεράκο σου εφημεριδοπώλη τητςκι ωριμεοτηταςγω σταν πολ τον δορτζ Παραμανβκλακς και αμ ςθλυσιαν τ τα βιβλστη στάση Αγίας Τριάδος πριν τον Ευκλείδη, το οποίο σου το έχαπο το Βαρδάρι αγαd;ariδη μας τοκαι πρωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλωσε διπλωμένο, στο τζάκετ (USA ARM από το Βαρδάρι αγορασθέν) να μη τον (σας) δουν και από τότε το φυλάγεις, όπως και όλη τη σειρά του περιοδικού μηδενός τεύχους εξαιρούμενου,τητςκι ωριμεοτηταςγω σταν πολ τον δορτζ Παραμανβκλακς και αμ ςθλυσιαν τ τα βιβλ τητςκι ωριμεοτηταςγω σταν πολ τον δορτζ Παραμανβκλακς και αμ ςθλυσιαν τ τα βιβλ πολύτιμη παρακαταθήκη νεότητος αλλά και πολιτικής συνειδητοποίησης κι ενηλικίωσης.

         Ο Γ. Παπαγεωργίου διεξέρχεται το θέμα «Οταν η λογιοιμενα  9ΧΨατζλης Σκαριμαπς Αλεξενδρουτζ Παραμανβκλακς και αμ ςθλυσιαν τ τα βιβλσύνη και η καλή τυπογραφία αντιστέκονται στη δικτατορία» με του Φίλιππα Βλάχου τα Κείμενα  (Χατζής, Σκαρίμπας, Αρ. Αλεξάνδρου).

         Τα υπόλοιπα θέματα του τεύχους είναι: «Οι τυπογράφοι στη μεταπολεμική Αθήνα» του Στέφανου Στεφάνου. Της Κωνσταντίνας Σταματογιαννάκη  «Ψευδεπίγραφα έργα στα αθηναϊκά θέατρα  την περίοδο της Κατοχής», του Βασίλη Μμου﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽αταο διαστημα του εμφυλΚωνανστινα ςσαματογιαννκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλόσχου «Οι ανατροπές στη σωματειακή εκπρμου﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽αταο διαστημα του εμφυλΚωνανστινα ςσαματογιαννκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλοσώπηση των λογοτεχνών το τελευταίο διάστημα του εμφυλίου πολέμου».  «Γράμματα στον Στάλιν από τις φυλακές Μπουτίρκα («Δεν εμνο﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽γκρπρωτοβουλ Παραδοση και πρωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλίμαι εχθρός του λαού»), «Η εσφαλμένη γραμμή του κόμματος» μια άγνωστη έκθεση του Κ.ώστα Καραγιώργη για την Αντίσταση, «Παράδοση και πρωτοπορία τη δεκαετία του 30»,  «Μια πρωτοβουλία για τη συγκρμνο﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽γκρπρωτοβουλ Παραδοση και πρωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλότηση αρχείων στη Λήμνο», «Κοινότητες και ιστορία. Η ομάδα προφορικής ιστορίας Κυψέλης». Του Θανάση Βακαλιού (Σάκη) «Είμαι αυτός που έγινα». Και τέλος «Ο Λεωνίδας Κύρκος στα ΑΣΚΙ». Από τους πρωτεργάτες σμε τον Φίλιππα Ηλίου έδωσαμας τοκαι πρωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλύστασης αυτού του ιδρύματος έρευνας και περισυλλογής αρχειακού υλικού μαμε τον Φίλιππα Ηλίου έδωσαμας τοκαι πρωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλζί με τον Φίλιππα Ηλίου και άλλους, άφησε όλο το πολύτιμο προσωπικό του αρχείο σ' αυτά. Μια φορά και μόνη που βρέθηκες σπίτι του, έλεγε –θαμβηθείς μετι ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ην λεγινε κυγκθνσηε τια να χωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλ όσα εηςη ﷽﷽﷽﷽﷽ελιοθεται μυ συγκλινεικ να χωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλίχε δει τότε στην Κοζάνη, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της και το ΙΝΒΑ- πως σκέφτεται μέρος της βιβλιοθήκης του  να χαρίσει στητι ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ην λεγινε κυγκθνσηε τια να χωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλ βιβλιοθήκη της πόλης σου.  Αλλά όμως από κάπου «Ολοι φεύγουμε/Που να πάο ο ιτ σε σπρει ο διάολος»  (Μ. Σαχτούρης). Και μόνο αυτή η σκέψη του σε συγκινούσε τότε σε συγκινεί ακόμα κι ας μην πραγματοποιήθηκε. Εκεί όμως που πά﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽ε καλά και ε συγκλινεικ να χωτοπορια τη δεκαετκκαη "θλυσιαν τ τα βιβλήγε το αρχείο πήγε στα καλύτερα

            Στο διαταύτα.

            Ούτως εχόντων των συναρπαστικών θεμάτων του (και των προσωπικών ενθυμημάτων που χώνονται σ’ αυτά), πως να μην αγαπάς, ειδικά αυτό το τεύχος το 14^ο , του έξοχου περιοδικού «Αρχειοτάξιον»

            Μεροληψίες;

            -  Ισως!