Παρατηρήσεις – Προτάσεις Τ.Ε.Ε./Τμήματος Δυτικής Μακεδονίας για το Τεχνικό Πρόγραμμα Δήμου Κοζάνης έτους 2013

Το Τεχνικό Πρόγραμμα του μεγαλύτερου Δήμου της Δυτικής Μακεδονίας, αποτελεί μαζί με το Οικονομικό Πρόγραμμα, τα βασικά εργαλεία που αποτυπώνουν την προοπτική, τις δυνατότητες και τις επιθυμίες των τοπικών κοινωνιών. Είναι γεγονός ότι το Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου Κοζάνης για το 2013, συντάσσεται σε μια ιδιαίτερα δυσμενή συγκυρία για τη Χώρα και είναι κατανοητές οι περιορισμένες δυνατότητες ελιγμών σε ένα τέτοιο ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον.

Ωστόσο, ακριβώς επειδή οι συνθήκες είναι τέτοιες, εκτιμάται ότι η ιεράρχηση και η επιλογή εκείνων των δράσεων που θα πρόσφεραν στον τόπο μακροπρόθεσμη προοπτική οφείλει να είναι απόλυτα αυστηρή, απορρίπτοντας έργα «βιτρίνας». Άλλωστε, τα περισσότερα από τα έργα που καταγράφονται στο Πρόγραμμα, είχαν προγραμματισθεί παλιότερα και ήδη εκτελούνται.

Με την παρέμβαση αυτή, είναι προφανές ότι το ΤΕΕ/ΤΔΜ δεν προτίθεται να εμπλακεί στη λογική της αξιολόγησης των επιμέρους έργων, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι σίγουρα απαραίτητα και κατά περίπτωση καλύπτουν ενδεχόμενες ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Άλλωστε, η πλειονότητα των έργων που καταγράφονται στο Πρόγραμμα, έχουν ήδη προγραμματισθεί και βρίσκονται στη φάση εκτέλεσης. Οι προτάσεις και οι απόψεις του ΤΕΕ/ΤΔΜ στα πλαίσια του εν λόγω Προγράμματος, εντοπίζονται σε τρία σημεία:

1.        Την υπαγωγή των έργων σε ένα προγραμματισμένο στρατηγικό σχεδιασμό.

2.        Την αναπτυξιακή διάσταση των προτεινόμενων έργων.

3.        Τον τρόπο αξιοποίησης του Τοπικού Πόρου.

Τα έργα, όπως καταγράφονται στο Τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου, φαίνεται όντως να εντάσσονται σε Άξονες Προτεραιότητας, Γενικούς Στόχους κ.λπ. του Στρατηγικού Σχεδιασμού του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου για την περίοδο 2011-2014, αλλά δεν φαίνεται πουθενά σε ποιο βαθμό καλύπτεται - κάθε φορά - ο αρχικός σχεδιασμός και η διασύνδεση με άλλα αντίστοιχα έργα. Κατά συνέπεια, δύο βασικά ερωτήματα που προκύπτουν αβίαστα, είναι:

Α.    Πώς υπηρετείται ο αρχικός κεντρικός Σχεδιασμός του Δήμου Κοζάνης, ώστε το κάθε έργο που προτείνεται, να υπηρετεί έναν συγκεκριμένο στόχο και σε ποιό βαθμό;

Β.    Ποιές απαντήσεις δίνονται στα επιμέρους σημεία της ανάλυσης SWOT του Στρατηγικού Σχεδιασμού, για συγκεκριμένες δράσεις που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής, την καθημερινότητα των πολιτών, τη διαχείριση του περιβάλλοντος και του πρασίνου;

Είναι γεγονός και μάλιστα σε ένα τέτοιο περιβάλλον ανασφάλειας και οικονομικής δυσπραγίας, ότι μεμονωμένες παρεμβάσεις, δίχως την απαραίτητη αναφορά σε έναν γενικότερο στρατηγικό σχεδιασμό, που θα υπηρετείται με συνέπεια, κινδυνεύουν να ακυρωθούν στην πράξη και να χαρακτηρισθούν ως έργα όχι απολύτως απαραίτητα.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις στρατηγικού χαρακτήρα, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τον καθορισμό των προτάσεων, αλλά και για την πορεία του Δήμου προς το μέλλον.

•      Αναθεώρηση εκ βάθρων του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου που ήδη έχει ανατεθεί με συγκεκριμένες οδηγίες από τη πλευρά του Δήμου, εφόσον βέβαια προηγηθεί ουσιαστική διαβούλευση με τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους Φορείς. Επισημαίνεται ότι το ΤΕΕ/ΤΔΜ, ανταποκρινόμενο στο θεσμικό του ρόλο, από την πρώτη κιόλας στιγμή έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση του ΓΠΣ, με ουσιαστικές θέσεις και τεκμηριωμένες προτάσεις, αναμένοντας και τούτη τη φορά, τις σχετικές πρωτοβουλίες του Δήμου και την έγκαιρη ενημέρωση του Επιμελητηρίου, προκειμένου να συνεισφέρει στη βιώσιμη προοπτική που απαιτείται να έχει ο «Καλλικρατικός» πλέον Δήμος Κοζάνης, ο οποίος όπως φαίνεται όμως, στο διάστημα αυτό κινείται χωρίς έναν βασικό οδηγό, όπως είναι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Δεν έχει νόημα, να εκπονούνται ΓΠΣ από τους επί μέρους «Καποδιστριακούς Δήμους» χωρίς αυτά να εντάσσονται σε έναν ουσιαστικά ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό. Από το 2003 έως και σήμερα, έχουν αλλάξει πάρα πολλά στην περιοχή και είναι σίγουρη η ανατροπή των δεδομένων του 2003. Συνεπώς, η εκπόνηση του νέου ΓΠΣ, το οποίο θα συμφωνηθεί με τις τοπικές κοινωνίες και θα περιλαμβάνει όλες τις νέες συνδέσεις και χρήσεις γης, θα αποτελέσει ένα σίγουρο εργαλείο στα χέρια του Δήμου, για έναν ορθολογικό σχεδιασμό σε όλα τα επίπεδα και με βάθος χρόνου.

•      Ολοκληρωμένη κυκλοφοριακή μελέτη της πόλης της Κοζάνης και συνδέσεις με τις άλλες Δημοτικές Ενότητες. Δεν είναι δυνατόν και δεν προκύπτει από καμία επιστημονική ανάλυση, να προγραμματίζονται έργα που σχετίζονται με τα δίκτυα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη βασικές αρχές ιεράρχησης και λειτουργίας της πόλης, καθώς και οι συνδέσεις μεταξύ των Δημοτικών Ενοτήτων.

•      Αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος του «Καλλικρατικού» Δήμου. Στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία, θα πρέπει να αποτελέσει κυρίαρχο στόχο, η επανάχρηση, με την ορθολογική εκμετάλλευση κάθε σπιθαμής δημόσιου και δημοτικού κτιριακού αποθέματος.

•      Η κατανομή και διάθεση του Τοπικού Πόρου. Το βασικό - μέχρι σήμερα -  χρηματοδοτικό εργαλείο της περιοχής, δεν κατέστη πάντα εφικτό (ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών τοπικών αυτοδιοικητικών Οργάνων), να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να υπηρετήσει τον κύριο σκοπό για τον οποίο θεσμοθετήθηκε. Το πνεύμα της χρηματοδότησης αυτής ήταν και είναι να προωθηθούν έργα περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά στην κατεύθυνση της προσαρμογής των τοπικών κοινωνιών σε μια σειρά σταδιακών παρεμβάσεων και στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης προβλημάτων που θα προκύψουν κατά τη «μεταλιγνιτική εποχή» στην οποία έχουμε εισέλθει, με ταυτόχρονη απεξάρτηση της περιοχής από δράσεις που σχετίζονται κυρίαρχα και μονοσήμαντα με τη ΔΕΗ. Εξάλλου και στα πλαίσια Προγραμματικής Σύμβασης με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το ΤΕΕ/ΤΔΜ έχει ήδη καταθέσει μελέτη με την ενδιάμεση αξιολόγηση των έργων του Τοπικού Πόρου, όπου αποτυπώνεται η κατάσταση που περιγράφεται παραπάνω.

•      Ανάπτυξη έργων στους τομείς της «πράσινης» ανάπτυξης, με ανάληψη πρωτοβουλιών και τυχόν συμμετοχή σε διάφορα εταιρικά και επενδυτικά σχήματα, που θα φέρουν έσοδα στο Δήμο και μπορούν να δημιουργήσουν μόνιμες θέσεις εργασίας.

Τέλος, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας  / Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας, ήταν, είναι και θα είναι πάντα στη διάθεση των Δημοτικών Αρχών, για την παροχή κάθε συνδρομής σε τεχνοκρατικό επίπεδο, με σοβαρότητα, συνέπεια και τη δέουσα επιστημονική τεκμηρίωση.

Για τη Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε./Τ.Δ.Μ.

Ο Πρόεδρος

Αθανάσιος Κακάλης