Η τρίτη ευκαιρία του Γράμμου

από την ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 

Εξήντα χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου και με την ταινία του Π. Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά» να κάνει ρεκόρ εισιτηρίων, ο Γράμμος επανέρχεται στην επικαιρότητα όχι μόνο ως βουνό συγκρούσεων και αίματος, αλλά ως Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης.  Πρόκειται για μια παλιά ιδέα του καστοριανού βουλευτή Φίλ. Πετσάλνικου, που βρήκε από την αρχή συμπαραστάτη τον Κάρολο Παπούλια. Σήμερα, κατέχοντας τα δύο κορυφαία πολιτικά αξιώματα, ο πρόεδρος της Βουλής και ο πρόεδρος τη Δημοκρατίας δίνουν σάρκα και οστά σε ένα σχέδιο που ξεκίνησε από το 1988: Στο πανέμορφο βουνό να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις που θα καταστήσουν την περιοχή σύμβολο εθνικής ενότητας και χώρο προσέλκυσης «ιστορικού τουρισμού». Το θέμα συζητήθηκε, μάλιστα, στην πρόσφατη συνάντηση των δύο ανδρών, όπου συμφωνήθηκε το Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, σε συνεργασία με καθηγητές αλλά και τοπικούς φορείς, να προωθήσει τη δημιουργία:

* Κέντρου Πληροφόρησης για τον Γράμμο, την ιστορία του, αλλά και τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές που διαθέτει η ευρύτερη περιοχή.

* Συνεδριακού κέντρου που θα φιλοξενεί ημερίδες με στόχο την περαιτέρω μελέτη της περιόδου 1946-1949 και την ενδυνάμωση της εθνικής ενότητας μέσα από τα διδάγματα αυτής της σύγχρονης πτυχής της Νεοελληνικής Ιστορίας.

* Ξενώνων για τη φιλοξενία επισκεπτών που θα ήθελαν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με την ιστορική γνώση σ' έναν τόπο ο οποίος ποτέ δεν προβλήθηκε ως θέρετρο.

Το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης έχει τη δική του ιστορία, που ξεκινά από το 1988. Τότε, ως υφυπουργός Πολιτισμού με αρμοδιότητα τη Νέα Γενιά και τον Απόδημο Ελληνισμό, ο Φ. Πετσάλνικος συνέλαβε την ιδέα να δημιουργηθούν στην περιοχή μικρές ξενοδοχειακές μονάδες με συνεδριακούς χώρους που θα αποτελέσουν τον πυρήνα προσέλκυσης επισκεπτών.

* Εκείνη την εποχή, ο σημερινός πρόεδρος συνάντησε μάλιστα τους δύο πρωταγωνιστές των αντίπαλων στρατοπέδων, τον επικεφαλής του Εθνικού Στρατού, στρατηγό Θρασύβουλο Τσακαλώτο, και τον καπετάνιο του Δημοκρατικού Στρατού και πρωθυπουργό της προσωρινής δημοκρατικής κυβέρνησης, Μάρκο Βαφειάδη. Αμφότεροι, θυμάται τώρα ο Φιλ. Πετσάλνικος, ενθουσιάστηκαν, στάθηκαν ένθερμοι υποστηρικτές της πρωτοβουλίας του και υποσχέθηκαν να παρευρεθούν στη θεμελιώση του έργου.

* Στην καρδιά του Γράμμου με την πλούσια πανίδα και χλωρίδα, σε υψόμετρο 1.410 μ., σ' ένα ξέφωτο κυκλωμένο από πεύκα, έλατα και οξιές, επιλέχθηκε μια έκταση και άρχισε η ανταλλαγή ιδιοκτησιών των κατοίκων με δημόσια κτήματα, ώστε να εξασφαλιστεί η ενότητα της μονάδας και η καλύτερη προσβασιμόηττα για τους επισκέπτες.

* Το φθίνοπωρο του 1988 αρχίζουν τα έργα, αλλά στη θεμελίωσή τους δεν καταφέρνουν να παρευρεθούν ούτε ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που εκπροσωπείται από τον πρώτο τη τάξει, υπουργό Παιδείας Απ. Κακλαμάνη, ούτε οι δύο, άλλοτε «ορκισμένοι εχθροί». Ο πρώτος βρισκόταν άρρωστος στο Χέρφιλντ και οι άλλοι δύο γερόλυκοι δυσκολεύονταν να μετακινηθούν. Εστειλαν, ωστόσο, στην εκδήλωση χειρόγραφο μήνυμα συμφιλίωσης προς τη νέα γενιά.

* Με την πτώση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ το 1989, το έργο εγκαταλείπεται μέχρι το 1993, οπότε, με την ανάληψη και πάλι της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ, ο Φ. Πετσάλνικος επανέρχεται. Κινητοποιεί τους κοινοτάρχες της περιοχής και ιδρύεται ο διαδημοτικός φορέας «Γράμμος Α.Ε.», που εντάσσεται στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Αρχίζει, έτσι, η χρηματοδότηση της κατασκευής ξενώνα και συνεδριακού κέντρου.

* Το 2002-2003, τα κτίρια και οι υποδομές τους έχουν ολοκληρωθεί κατά 90%, αλλά το 2004, με την ανάληψη της εξουσίας από τη Ν.Δ., το έργο... εγκαταλείπεται ακόμα μια φορά. Αποτέλεσμα, σήμερα οι εγκαταστάσεις να εμφανίζουν εικόνα κατάρρευσης.

Σήμερα, λοιπόν, εξήντα χρόνια μετά το τελευταίο ελληνικό αίμα στις πλαγιές του, αλλά και ύστερα από 20 χρόνια ταλαιπωρίας για να βρει το σύγχρονο πρόσωπό του, ο αγέρωχος Γράμμος έχει μια τρίτη ευκαιρία. Ας ευχηθούμε να πετύχει.