Πραγματοποιήθηκε η απογευματινή εκδρομή-προσκύνημα στο ιστορικό Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Λαριούς.

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Με διοργάνωση και ευθύνη από τον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου (εν Ολύμπω) Βελβεντού πραγματοποιήθηκε (20-6-2017) με τη συμμετοχή των 70 και πλέον εκδρομέων (ανδρών, γυναικών και μαθητών του δημοτικού σχολείου) από το Βελβεντό, το Πλατανόρεμα και τα Σέρβια η απογευματινή ψυχαγωγική εκδρομή-προσκύνημα στο ιστορικό Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Λαριούς, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης.  

Το πρόγραμμα της απογευματινής εκδρομής περιελάμβανε: επίσκεψη-ξενάγηση στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο και στο φράγμα Αλιάκμονος-Ιλαρίωνος, επίσκεψη-προσκύνημα στο ιστορικό Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Λαριούς με την τέλεση του Εσπερινού και της Αρτοκλασίας και επίσκεψη στην Αιανή.

Η αναχώρηση (με 65 θέσεων λεωφορείο, συμμετείχαν και εκδρομείς με τα ΙΧ) έγινε από τον Ιερό Ναό του Αγίου Διονυσίου Βελβεντού και ακολουθήθηκε η διαδρομή Βελβεντό-Ρύμνιο, άνοδος προς Ζιδάνι, παράκαμψη προς Λαριού. Οι εκδρομείς είδαν το δροσερό και σκιερό (δίπλα στον Αλιάκμονα) πλατανόδασος της Αιανής και προς το τέλος της διαδρομής αντίκρισαν το μεγάλο και εντυπωσιακό φράγμα του Αλιάκμονα-Ιλαρίωνα.

Ακολούθησε η επίσκεψη και η ξενάγηση μέσα στο χώρο (στον 4^ο όροφο) του υδροηλεκτρικού σταθμού και στο ύψος του φράγματος (στους εκχυλιστές) την οποία έκαναν φιλόξενα ο εν ενεργεία μηχανικός-ηλεκτρολόγος Μιλτιάδης Ζορμπάς και ο συνταξιούχος τεχνίτης στον ΥΗΣ Ιλαρίωνος Θεόδωρος Ζυγανιτίδης. Ο Ιερός Ναός ευχαριστεί για την ευγενή και κατατοπιστική ξενάγηση. Έδειξαν και πρόβαλαν το κοινωνικό πρόσωπο της Δ(ημόσιας) Ε(πιχείρησης) Η(λεκτρισμού). Μια σπουδαία επιχείρηση με ένα επί δεκαετίες υψηλών προδιαγραφών παρεχόμενο αγαθό για την οποία θα έπρεπε να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού ο δημόσιος (και κοινωνικός) χαρακτήρας της.  

Η θέα του καταπληκτικού τοπίου από ψηλά (στο ύψος του φράγματος, όπου και οι εκχυλιστές με τις μικρές πλατείες-εξώστες) με τα βαθιά (880 μ. βάθος) νερά της νέας τεχνητής λίμνης Αλιάκμονος-Ιλαρίωνος, που περιβάλλεται από τις σχεδόν κατακόρυφες πλαγιές των δασωμένων βουνών των Καμβουνίων ως τη Ζάβορδα, το εντυπωσιακά ογκώδες και συγχρόνως ένα τεράστιο πέτρινο και τσιμεντένιο κόσμημα (ανθρώπινης σχεδίασης και κατασκευής) έργο, κάνουν τον επισκέπτη να θαυμάσει, να αναφωνήσει και να ψάλλει τον ψαλμικό λόγο: ‘’Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας’’. (Ψαλμ. 103,24).

Στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας – Ιλαρίωνος υποδέχτηκε τους προσκυνητές ο Ηγούμενος της Μονής αρχιμανδρίτης Ιλαρίων Καραγιάννης. Με την ευχή του ο π. Κωνσταντίνος τέλεσε τον Μέγα Εσπερινό και την Αρτοκλασία. Έψαλαν στο αναλόγιο οι ψάλτες: Γεώργιος Πιτσιούγκας και Γιάννης Παπαγόρας (από το Βελβεντό) και ο δάσκαλος Χαράλαμπος Λιάκος (από το Φρούριο)

Για το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Λαριούς, μας πληροφορεί η ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης: ‘’Το μοναστήρι της Λαριούς βρίσκεται σαράντα (40) περίπου χιλιόμετρα ΝΔ της Κοζάνης και δεκαπέντε (15) περίπου χιλιόμετρα από την Αιανή, κοντά στην αριστερή όχθη του Αλιάκμονα. Βουνά δασωμένα με πυκνά και ψηλά δέντρα, λόφοι κατάφυτοι από αγκαθωτά πουρνάρια, κέδρα και άλλους θάμνους στολίζουν και ομορφαίνουν τον περιβάλλοντα ευρύτερο χώρο του μοναστηριού. Ανάμεσα στα βουνά και τους λόφους σχηματίζεται μια κοιλάδα, την οποία διασχίζει ο ποταμός Αλιάκμονας, που με μεγαλοπρέπεια ξεπροβάλλει ανάμεσα από ένα άγριο φαράγγι ΝΔ της Μονής. Πυκνά και ψηλά πλατάνια και άλλα υδρόβια δέντρα καλύπτουν την αριστερή όχθη του Αλιάκμονα και με το φύλλωμά τους δημιουργούν μια πλούσια σκιά, που δροσίζει και ξεκουράζει τους περαστικούς διαβάτες, καθώς και τους προσκυνητές του μοναστηριού κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας είναι από τα παλιά χρόνια γνωστό στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης και των Σερβίων με το όνομα Ιλαρίων ή Λαριού. Μένει άγνωστο μέχρι σήμερα γιατί πήρε αυτήν την ονομασία. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές και απόψεις για το ζήτημα αυτό, χωρίς όμως να το φωτίζουν επαρκώς και να δίνουν μια ξεκάθαρη απάντηση. Άγνωστος παραμένει επίσης ο χρόνος ιδρύσεως του μοναστηριού’’. (http://imsk.gr/?page_id=94).

Η προφορική παράδοση, στην οποία αναφέρεται και ο δάσκαλος Κωνσταντίνος Σιαμπανόπουλος, λέει  ότι το Μοναστήρι της Λαριούς χτίστηκε τον 11^ο αιώνα και ο ιστορικός Σιγάλας αναφέρει ότι φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη Κοζάνης φιρμάνι του 1861, που επιτρέπει τροποποιητικές εργασίες στο Καθολικό της Ιεράς Μονής. (http://www.prlogos.gr103).

Έχω διαπιστώσει από την παπαδική μου διακονία στην Αιανή (παπάς = πατέρας, φορέας της χάρης του Θεού – ας μην την σνομπάρουμε αυτήν την ωραία και σεβαστική λέξη, που μας μεγάλωσε, που τη διδαχτήκαμε στα σχολεία από τα αναγνωστικά της δεκαετίας του ’60 και που μας παιδαγώγησε ορθά μαζί με τους δασκάλους και τους απλοϊκούς παπάδες των ενοριών, ούτε να θέλουμε να την καταργήσουμε - αλίμονο! - αντικαθιστώντας την με κάποια άλλη, τάχα πιο ιερή) ότι το Μοναστήρι της Λαριούς ακτινοβολεί σε μια ευρεία περιοχή, από τη Λαριού ως τα χωριά των Καμβουνίων, από το Χρώμιο, την Αιανή, τα χωριά του Τσαρτσαμπά μέχρι την πόλη της Κοζάνης και έλκει, σαν ένας αναλλοίωτος πνευματικός μαγνήτης αιώνων, το σεβασμό των πληθυσμών αυτής της ευρείας περιοχής.

Ταυτόσημο με το Μοναστήρι της Λαριούς έχει καταστεί η μορφή και το πρόσωπο του ταπεινού και απέριττου Μοναχού Ιλαρίωνος, που εγκαταβιώνει στη Μονή από το 1960 ανελλιπώς μέχρι σήμερα, που είναι ο Ηγούμενος (αρχιμανδρίτης) της Ιεράς Μονής. Η ταυτοσημία αυτή είναι τέτοιας επιρροής, ώστε η αναφορά στη Λαριού να φανερώνει τον Ιλαρίωνα και η αναφορά στον Ιλαρίωνα να φανερώνει το Μοναστήρι της Λαριούς.

Η ταπεινή και ασήμαντη (τώρα και βαριά φορτωμένη από το ογκώδες φράγμα της ΔΕΗ, που εύχομαι να αποκαταστήσει η ΔΕΗ στην αρχική του ομορφιά τον περιβάλλοντα χώρο της Μονής) Λαριού έχει συνοδίτη στη διαδρομή της στην ιστορία τον επίσης ταπεινό και ‘’ασήμαντο’’ παπα-Ιλαρίωνα, που καθώς χαριτώνεται από αυτήν (την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος) στη συνέχεια ο ίδιος,  χωρίς φανφαρονισμό, γεροντισμό και ύφος, χαριτώνει τον επισκέπτη-προσκυνητή της Μονής.  

Στον τελούμενο Εσπερινό με την Αρτοκλασία (με τη συμμετοχή των εκδρομέων και άλλων πιστών από την Αιανή, το Φρούριο, την Άνω Κώμη) ακροασθήκαμε σε ήχο α’, τον Ύμνο για την μοναδική προσφορά του Ιησού Χριστού στο ανθρώπινο γένος: ‘’Σταυρώ προσηλούμενος Χριστέ, ο Θεός ως άνθρωπος, ανθρώπων φύσιν εθέωσας, και τον αρχέκακον, θανατώσας όφιν, ημάς ηλευθέρωσας, αράς της εκ του ξύλου ως εύσπλαχνος, αρά γενόμενος, και τω κόσμω παρεχόμενος, ευλογίαν, και το μέγα έλεος’’ (Στιχηρό Προσόμοιο Παρακλητικής, ήχος α’, Τρίτη εσπέρας).

Ο π. Κωνσταντίνος (αρχιερατικός επίτροπος της Α.Π.Β.) μετέφερε στο εκκλησίασμα την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου και ο Ηγούμενος αρχιμανδρίτης Ιλαρίων απηύθυνε λόγο μετάνοιας, ειρήνης και αγάπης στους πιστούς και μοίρασε την αρτοκλασία.

Ο επόμενος σταθμός ήταν η Αιανή. Οι εκδρομείς είδαν στην κεντρική πλατεία της Αιανής τον ιστορικό Ναό της Παναγίας (Κοιμήσεως της Θεοτόκου) και απόλαυσαν στα κατά μήκος της κυκλικής, δροσερής, όμορφης πλατείας τον απογευματινό καφέ τους.    

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος

21-6-2017