Επίκαιρα Θέματα:

Πέμπτη 6 Απριλίου 2017

H Ευρωπαϊκή Ελλάδα και ο Κ. Σημίτης

Του Π. Κ. Ιωακειμίδη
Καθώς γιορτάζουμε τα 60 χρόνια Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) αναλογίζομαι την Ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας καθώς διανύει το  τριακοστό-έβδομο χρόνο συμμετοχής της σ’άυτήν . Προσχώρησε ως γνωστόν το 1981 μετά από μια περιπετειώδη περίοδο σύνδεσης που ξεκίνησε το 1961 με την υπογραφή της «Συμφωνίας των Αθηνών», η οποία όμως ουδέποτε εφαρμόσθηκε ομαλά για να παγώσει πλήρως το Μάϊο 1967 μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας (εκτός από την τελωνειακή ένωση).  Έζησα την πορεία της χώρας στην ΕΕ από πολύ κοντά, «από μέσα» θα έλεγα, από την εποχή των διαπραγματεύσεων για την ένταξη ως συνεργάτης του αείμνηστου Β. Θεοδωρόπουλου, του πρέσβη επικεφαλής της ομάδας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. 
Μπορεί το συμφωνικό έργο με τίτλο «ένταξη στην ΕΟΚ» να το έγραψε το 1975 ο Κ. Καραμανλής αλλά εάν δεν το εκτελούσε με απαράμιλλη μαεστρία ως επικεφαλής της διαπραγμάτευσης ο Β. Θεοδωρόπουλος  ίσως να έμενε ανεκτέλεστο σε κάποιο συρτάρι.  Την έζησα στη συνέχεια επίσης «από μέσα» σ’ όλες τις μεγάλες και μικρές της στιγμές, είτε ως πρεσβευτής-σύμβουλος του Υπουργείου Εξωτερικών είτε ως σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη γα τα ευρωπαϊκά θέματα. Ήμουν εκεί στις μεγάλες διαπραγματεύσεις όλων των Συνθηκών π.χ. (μετά τη Συνθήκη της Ρώμης) που διαμόρφωσαν τη σημερινή Ένωση, από την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη μέχρι τη Συνθήκη της Λισσαβώνας.
Στα 37 χρόνια συμμετοχής της στην Ένωση η Ελλάδα υπήρξε δυστυχώς το κατ’ εξοχήν προβληματικό μέλος που προκαλούσε κρίσεις και δυσχέρειες στη λειτουργία του συστήματος (η Βρετανία είναι άλλης κατηγορίας πρόβλημα) , αν και το περισσότερο ευνοιμένο ( οι κατα κεφαλή χορηγήσεις πόρων από τον προυπολογισμό της ΕΕ είναι οι υψηλότερες όλων)  .  Στις περισσότερες περιπτώσεις η Ελλάδα υπήρξε πρόβλημα χωρίς ουσιαστικό λόγο και αιτία (π.χ. για τη μεγιστοποίηση των ελληνικών συμφερόντων) αλλά είτε για λόγους ιδεοληπτικούς ( υποστήριξη,π.χ. ορισμένων απεχθών καθεστώτων όπως αυτό της Λιβύης του Καντάφι στη δεκαετία του 1980 ή της Σοβιετικής Ένωσης –  τραυματιικό επεισόδιο με την κατάρριψη του Κορεατικού τζάμπο το 1983, κ.ά.) είτε εξ αιτίας της «εθνικής μας τύφλωσης» (π.χ. υποστήριξη Μιλόσεβιτς στην περίοδο της Βαλκανικής σύγκρουσης, τρόπος δημιουργίας του θέματος της ονομασίας της γειτονικής μας χώρας – ΠΓΔΜ) ή τέλος για την απροθυμία και αδυναμία μας να προσαρμοσθούμε μέσα από διαρθρωτικές αλλαγές στη λογική της Ευρωπαϊκής ενοποίησης.  Υπάρξαν ωστόσο και εξαιρέσεις στο ζοφερό αυτό απολογισμό, όπως π.χ. οι στιγμές που ο Θ. Πάγκαλος ως (ο καλύτερος) Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων διεκδικούσε τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ).
Ωστόσο η μόνη και ασυγκρίτως καλύτερη στιγμή  της Ελλάδας στην Ένωση υπήρξε αναντίρρητα αυτή της περιόδου 1996-2004, της περιόδου δηλαδή διακυβέρνησης της χώρας από τον Κ. Σημίτη.  Ήταν η περίοδος που η μικρή Ελλάδα αναδείχτηκε σε πρωταγωνιστιικό παίκτη κύρους του συστήματος μεγιστοποιώντας τα συμφέροντά της με,  μεταξύ άλλων,  την ένταξη  της χώρας στην ΟΝΕ, την ένταξη της Κύπρου, τον εξευρωπαϊσμό των ελληνοτουρκικών σχέσεων (που στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε) αλλά και συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση της ΕΕ  (άνοιγμα διαδικασίας ένταξης Βαλκανικών χωρών – agenda Θεσσαλονίκης).  Η Ελλάδα ήταν τότε η ισχυρή και αξιόπιστη χώρα .  Το  πλέον  αδιάψευστο αποδεικτικό στοιχείο: η Ελλάδα στην όλη ενωσιακή της  διαδρομή  κατέκτησε μόνο τρεις υψηλές θεσμικές θέσεις στο σύστημα της Ένωσης.  Θέσεις για τις οποίες η επιλογή δεν γίνεται ως πολιτική απόφαση αλλά με αντικειμενικά, αξιοκρατικά κριτήρια και με δύσκολες ανταγωνιστικές διαδικασίες. Πρόκειται για τις θέσεις του Αντιπροέδρου της ΕΚΤ (Λ. Παπαδήμος), του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή (Ν. Διαμαντούρος)  και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου – ΔΕΚ  (Β. Σκουρής). Έ, όλες αυτές οι επιλογές έγιναν στην περίοδο 1996-2004, όταν δηλαδή η Ελλάδα ήταν η  αξιόπιστη   χώρα των σοβαρών Ελλήνων     που την εμπιστεύονταν. Με την αποχώρηση των Τριών, η Ελλάδα δεν κατέχει καμιά υψηλή, μη πολιτική, ανταγωνιστική θεσμική θέση και ούτε δυστυχώς πρόκειται να αναλάβει στην κατάσταση που βρίσκεται και με το Grexit να πλανάται απειλητικά.
Μπορεί η Ελλάδα να επανέλθει ως κανονικό, αξιόπιστο μέλος της ΕΕ;  Τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο, τίποτα προδιαγεγραμμένο. Όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Όρος  για «να επανέλθει» είναι πάντως να εκπληρωθούν οι βασικές πολιτικές και οικονομικές προϋποθέσεις. Διαδικασία δύσκολη αλλά όχι και αδύνατη. Είναι στα χέρια του καθενός ξεχωριστά…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
metarithmisi.gr

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

μας δουλεύει αυτός;
τίποτα δν πήρε χαμπάρι απ΄την οκταετία Σιμίτη;
- μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου (με υπερσυγκέντρωση σε λίγους φίλους και υποστηρικτές) δια του Χρηματιστηρίου
- αγορές "αιώνα" εξοπλιστικών προγραμμάτων, με απίστευτα λαδώματα
- Ολυμπιακοί αγώνες με έργα κοστοβόρα και χωρίς στόχευση μελλοντικής αξιοποίησης
- ΖΙΜΕΝΣ κ.λ.π.
- Τζιοχατζόπουλος, Τσιουκάτος, Μαντέλης, Παπαντωνίου και ων ουκ έστιν αριθμός πέριξ του παρανόμως πλουριζόντων
- στην Ο.Ν.Ε. με λογιστικά τρυκ, όντας η χώρα ανέτοιμη για το εγχείρημα
- δομημένα ομόλογα
- καταλήστευση δια του Χρηματιστηρίου αποθεματικών Ασφαλιστικών Ταμείων
- σύστημα εξουσίας συνδικαλιστών
- δικά μας παιδιά (προνόμιο επίσης των πριν και μετά)
κ.λ.π. κ.λ.π.

Το Προφίλ μας