Οι διαπραγματευτές της εξέδρας

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Η διαπραγμάτευση είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Και γι’ αυτό εξαιρετικά ασαφές. Στην Ελλάδα έγινε κάτι σαν τον Θεό. Είναι πανταχού παρούσα στη δημόσια συζήτηση, καλλιεργώντας την ελπίδα ότι ένα καλό αλισβερίσι θα συνέχιζε να πληρώνει και τα πάντα. Ακόμη και το αλήστου μνήμης «επίδομα έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία». Ετσι, για κάθε επίπονο βήμα εξορθολογισμού της οικονομίας υπάρχει η εύκολη εξήγηση: «δεν έγινε καλή διαπραγμάτευση» και γι’ αυτό, π.χ., κόπηκαν οι πλασματικές υπερωρίες στον δημόσιο τομέα. Κανείς δεν συζητάει στα σοβαρά αν πρέπει να υπάρχουν εκατοντάδες άχρηστοι δημόσιοι οργανισμοί και φορείς. Ολοι μέμφονται την «κακή διαπραγμάτευση» που μας αναγκάζει να τους κλείσουμε· αν και όταν τους κλείσουμε.

Επειδή η «σωστή διαπραγμάτευση» δεν είναι ακριβώς επιστήμη, αφήνει πολύ χώρο σε αντιπολιτευτική σπέκουλα. Οπως ορθώς επεσήμανε ο Αλέξης Παπαχελάς, «o κ. Σαμαράς κατηγορούσε τον κ. Παπανδρέου και κατόπιν τον κ. Βενιζέλο για δειλία και κακή διαπραγμάτευση. Τώρα ο κ. Βενιζέλος κατηγορεί τους κ. Σαμαρά και Στουρνάρα ότι δεν κάνουν καμία επαναδιαπραγμάτευση, αναιρώντας τα όσα με συστηματικότητα και πολιτικό θάρρος υποστήριζε τον τελευταίο χρόνο… Με άλλα λόγια, όλοι κάνουν τους μάγκες εκ του ασφαλούς…» («Ποιος είναι αρκετά μάγκας;», «Καθημερινή» 11.7.2012).

Στο τέλος, βέβαια, κερδίζει ο έσχατος στη σειρά μάγκας και διαπραγματευτής της εξέδρας, είτε αυτός λέγεται Αλέξης Τσίπρας είτε Ακης Τσοχατζόπουλος. Λίγοι πρόσεξαν τον καημό του έγκλειστου στις φυλακές πρώην υπουργού για τους ηγέτες των δύο κομμάτων, οι οποίοι «δεν ήταν ικανοί ούτε να διαπραγματευθούν σοβαρά, ισότιμα και απαιτητικά με τους Ευρωπαίους».

Στο ελληνικό φαντασιακό ένα καλό αλισβερίσι με τους εταίρους θα μας επέτρεπε, όπως το 2009, να έχουμε 24 δισ. πρωτογενούς ελλείμματος ετησίως· ίσως και κάτι επιπλέον, διότι η ύφεση της ελληνικής οικονομίας ξεκίνησε από το 2008. Για τους «αρειμάνιους Ελληναράδες» η «σωστή διαπραγμάτευση» θα ήταν να φορτώσουν την τριετία 2010 – 2012 επιπλέον 72 δισ. χρέος στα παιδιά τους, αντί των 20 δισ. που ήταν συνολικά τα πρωτογενή ελλείμματα την ίδια περίοδο. Βέβαια, οι εν λόγω «Ελληναράδες» μπορεί να έχουν -έστω εν μέρει- δίκιο. Δεν είναι τα παιδιά τους (αυτοί, δηλαδή, που θα επωμιστούν την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους) που ψήφισαν μαζικά ΣΥΡΙΖΑ ή άλλους σχηματισμούς οι οποίοι ευνοούν την παραγωγή μεγαλύτερων ελλειμμάτων, ήτοι τη συσσώρευση χρεών;

Γράψαμε και παλιότερα ότι «πολλά από τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας επιμένουν γιατί τα προηγούμενα χρόνια έγινε πολύ “καλή” διαπραγμάτευση του Μνημονίου. Μέτρα απελευθέρωσης της αγοράς, αποκρατικοποιήσεων, μείωσης του Δημοσίου κ.ά. που θα μπορούσαν να ξεκολλήσουν την οικονομία τα παζαρέψαμε επιτυχώς, με αποτέλεσμα να υφιστάμεθα τις συνέπειες της διαπραγμάτευσης, που είναι η επιμήκυνση της ύφεσης. («Η διαπραγμάτευση, της επαναδιαπραγμάτευσης, ω σπέκουλα», «Καθημερινή» 20.5.2012).

Είναι καιρός, λοιπόν, να αφήσουμε τα αντιπολιτευτικά τερτίπια και τις ελπίδες για αλισβερίσια. Η διαπραγμάτευση του Μνημονίου είναι συνεχής και δυστυχώς για την Ελλάδα επιτυχής. Αν, για παράδειγμα, η κυβέρνηση καταφέρει να μη μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, αυτό σημαίνει περισσότερους φόρους στους ιδιώτες παραγωγούς, περισσότερα λουκέτα, περισσότερες απολύσεις, μεγαλύτερη ύφεση. Εξακολουθούμε να θέλουμε μια τέτοια «καλή» διαπραγμάτευση;