Νέα προσθήκη στην Ιστορική Παλαιοντολογική Συλλογή της Σιάτιστας: Ένας τεράστιος γομφίος του αρχαϊκού μαμούθ του νότου, Mammuthus meridionalis, από την Τραπεζίτσα (Δήμος Βοΐου Κοζάνης).

Αυτό το καλοκαίρι, η ομάδα της Αναπλ. καθηγήτριας Δρ Ευαγγελίας Τσουκαλά, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που ανέπτυξε την Ιστορική Παλαιοντολογική Συλλογή της Σιάτιστας το 2011, επέστρεψε στο μουσείο με τον Ολλανδό Dick Mol, παγκοσμίου φήμης ειδικό στα προβοσκιδωτά, για τη μελέτη ενός τεράστιου γομφίου που πρόσφατα παραχωρήθηκε στην έκθεση. Αυτός προσδιορίστηκε ως τρίτος  γομφίος της κάτω γνάθου του Μαμούθ του Νότου, Mammuthus meridionalis.
Θεωρείται το μεγαλύτερο μαμούθ που έζησε 3 έως 1 εκατομμύρια χρόνια σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ασία, φθάνοντας το ύψος στους ώμους  πάνω από τέσσερα μέτρα. Τα δόντια ή τραπεζίτες δείχνουν πως έτρωγαν αυτά τα μεγάλα παχύδερμα.

Σχήμα 2: To μαμούθ του νότου Mammuthus meridionalis, πρόγονος του τριχωτού μαμούθ, είναι το μεγαλύτερο μαμούθ που έζησε ποτέ στην Ευρώπη και την Ασία. Αναπαράσταση από τον Ολλανδό Remie Bakker. Φωτογραφία: Hans Wildschut.

Σύμφωνα με τον Mol, το δείγμα είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα δόντια στην έκθεση μέχρι σήμερα, με μεγάλη επιστημονική αξία. Από την άλλη πλευρά παρέχει πολλές πληροφορίες για τους επισκέπτες της έκθεσης στη Σιάτιστα. Αυτό το απολιθωμένο δόντι δείχνει ότι το περιβάλλον στην περιοχή της Σιάτιστας θα πρέπει να ήταν σαβάνα, περίπου 1 εκατ. χρόνια πριν, με βάση την παρουσία αυτού του είδους μαμούθ. Η νέα προσθήκη στην Ιστορική Παλαιοντολογική Συλλογή της Σιάτιστας είναι πραγματικά μεγάλη είδηση.

Ο γομφίος, περίπου 36 εκατοστά σε μήκος, περίπου 6,5 κιλά, βρέθηκε στη δεκαετία του εξήντα του περασμένου αιώνα στο χωριό Τραπεζίτσα. Σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Μακρή, Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Βοΐου, για πολύ καιρό βρισκόταν στις προθήκες του σχολείου. Τον θυμάται πολύ καλά όταν φοιτούσε εκεί, το 1970. Μετά από αίτημα της κ. Παναγιώτας Ορφανίδου, Δημάρχου Βοΐου, το δόντι παραχωρήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού (17η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κ. Χριστίνα Ζιώτα, μετά από πληροφορίες του αρχαιολόγου Άγγελου Γκοτσίνα).
Οι Ε. Τσουκαλά και ο D. Mol σχεδιάζουν να συμμετάσχουν στο διεθνές συνέδριο 2013 για τα μαμούθ και τους συγγενείς τους στο Anchorage, Αλάσκα, ΗΠΑ και θα ανακοινώσουν τη μελέτη στην επιστημονική κοινότητα. Ο γεωλόγος Ευάγγελος Βλάχος και ο Wilrie van Logchem, μέλος του Mammuthus Club International, που ανήκουν στην ομάδα, έχουν συνεργαστεί στη μελέτη. Ο τεράστιος γομφίος έχει καταγραφεί με τον αριθμό SIA 150 και εκτίθεται στο Τραμπάντζειο, μαζί με άλλα απολιθώματα προβοσκιδωτών.