Το αγαπημένο μου μονοπάτι – Βελβεντό για Καταφύγι - Μέρος Α’

Τη μια στιγμή κοιτάζω πίσω μου, την άλλη βλέπω πάλι μπροστά μου! Μετά από λίγο ξανακοιτάζω πίσω κι έπειτα πάλι μπροστά. Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται για αρκετή ώρα μέχρι που το μονοπάτι με οδηγεί δεξιά, προς τα ανατολικά, και πλέον δε χρειάζεται να γυρίσω άλλο το βλέμμα μου. Η λίμνη Πολυφύτου, πίσω μου, έχει εξαφανιστεί σαν τέλεια εκτελεσμένο ταχυδακτυλουργικό κόλπο, και την υπέροχη αυτή θέα έχουν αντικαταστήσει οι ψηλές κορφές
και τα πυκνά ελατοδάση από τα Πιέρια Όρη! Τα Πιέρια Όρη βρίσκονται μεταξύ των νομών Κοζάνης, Ημαθίας και Πιερίας και κρύβουν αρκετά όμορφα μυστικά αν ξέρεις πού να ψάξεις. Η αλήθεια είναι πως για μένα παραμένουν ακόμη άγνωστα τα μυστικά αυτά, στο μεγαλύτερο κομμάτι τους, μα κρίνω από ό,τι έχω δει μέχρι τώρα και πιστεύω σίγουρα πως δεν κάνω λάθος. Για το λόγο αυτό, δε χάνω ευκαιρία όποτε βρίσκομαι στην Κοζάνη, και πάντοτε κανονίζω το πρόγραμμά μου ώστε να τα επισκεφτώ.

Η διαδρομή που ακολουθώ είναι ένα παλιό μονοπάτι που ενώνει τα χωριά Βελβεντός και Καταφύγιο σκαρφαλώνοντας πάνω στα Πιέρια Όρη. Στο παρελθόν, αυτός ήταν ο περισσότερο σύντομος τρόπος για να πάει κάποιος από το ένα χωριό στο άλλο, αφού ο κανονικός δρόμος απαιτεί να κάνεις ένα μεγάλο κύκλο με αρκετές στροφές και πολλές φορές αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω των δυσμενών χειμερινών συνθηκών.

Το μονοπάτι έχει μήκος περίπου 8.5 χιλιόμετρα και θετική υψομετρική διαφορά γύρω στα 850 μέτρα. Ο επίδοξος επισκέπτης-πεζοπόρος-δρομέας πρέπει πρωταρχικά να βρεθεί στην Κοζάνη. Από εκεί, με αυτοκίνητο πάντα, ακολουθεί το δρόμο για Λάρισα-Αθήνα και πιο συγκεκριμένα για Σέρβια. Μετά από ένα εικοσάλεπτο θα βρεθούμε να διασχίζουμε τη λίμνη Πολυφύτου, με το ομώνυμο φράγμα στο βάθος της, ένα τεχνητό έργο που σχηματίστηκε από τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα. Περνώντας απέναντι, μέσω της γέφυρας, πρέπει να έχουμε διαρκώς το νου μας ώστε να στρίψουμε δεξιά για Βελβεντό, έπειτα από κανα-δυο χιλιόμετρα. Μετά από μισή ώρα, συνολικά, θα διασχίζουμε τα γραφικά, πλακόστρωτα στενάκια οδεύοντας για τη Μονή Αγίας Τριάδας που βρίσκεται στην περιοχή “Μετόχι” του χωριού απ’ όπου θα ξεκινήσουμε κιόλας. Εδώ, τα υπεραιωνόβια πλατάνια χαρίζουν αρκετή δροσιά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ η πετρόχτιστη πηγή είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γεμίσουμε κρύο νερό που θα μας χρειαστεί για την ανάβαση μέχρι το Καταφύγι.

Ακολουθώντας ανηφορικά την άσφαλτο για μερικά μέτρα θα συναντήσουμε πολύ σύντομα τα πασαλάκια με την ορειβατική σηματοδότηση από Βελβεντό για Καταφύγι. Η σήμανση είναι επαρκής καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας αφού, πέρα από τις πληροφορίες, υπάρχουν πρόσθετα και αντανακλαστικά σήματα στο φως του φακού. Λίγη προσοχή χρειάζεται μονάχα μέχρι το πρώτο χιλιόμετρο όπου υπάρχουν κάποιες διασταυρώσεις με δασικούς δρόμους και ένα-δυο σημεία με πυκνή βλάστηση λόγω του ρέματος που κατεβάζει νερό ανάλογα με την εποχή. Σ’ αυτό το πρώτο χιλιόμετρο ξεκινάμε με κάποια μέτρα στην άσφαλτο τα οποία πολύ γρήγορα αλλάζουν θέση με χωματόδρομο. Μετά από πολύ λίγο θα δούμε το πασαλάκι με τη σχετική σηματοδότηση στα αριστερά και την αρχή του μονοπατιού, ακριβώς απέναντι, στα δεξιά του χωματόδρομου. Για τα επόμενα μέτρα το μονοπάτι ακολουθεί ένα παλιό, πέτρινο αυλάκι, πιθανότατα απομεινάρι από κάποιο αρδευτικό έργο του παρελθόντος. Από τα αριστερά, άλλωστε, περνάει η ρεματιά και ήδη ο ήχος του τρεχούμενου νερού δίνει την απαραίτητη μουσική νότα στην εικόνα αυτή.

Πολύ σύντομα θα βρεθούμε μπροστά από μερικά πέτρινα σκαλοπάτια τα οποία μας οδηγούν να διασχίσουμε κάθετα το χείμαρρο και να περάσουμε στην αντιπέρα όχθη του. Μην ανησυχείτε, καθώς δεν υπάρχουν ορμητικά νερά εδώ και δεν είναι παρά μια μικρή απόσταση 6-7 μέτρων. Συνεχίζουμε, ευθεία, μερικά βήματα ακόμη και το μονοπάτι μας βγάζει πάλι σε χωματόδρομο τον οποίο ακολουθούμε ανηφορικά. Εκεί θα δούμε σηματοδότηση και μονοπάτι που οδηγεί δεξιά προς το φαράγγι του Αγίου Νικολάου που προσπεράσαμε πριν λίγα λεπτά.

Αφήνουμε το μονοπάτι αυτό και συνεχίζουμε μέχρι τη διασταύρωση που θα συναντήσουμε παρακάτω όπου και πηγαίνουμε δεξιά. Από εδώ και πέρα δεν υπάρχει κάποιο άλλο σημείο που μπορεί να μας μπερδέψει και περνώντας παραπάνω δίπλα από ένα κιόσκι, στα δεξιά μας, ουσιαστικά ξεκινάει ένα μονοπάτι που ανηφορίζει διαρκώς τραβερσάροντας πάνω στην πλαγιά. Όπως είπα και προηγουμένως η σηματοδότηση που ακολουθούμε είναι τα κίτρινα πασαλάκια με τις σχετικές πληροφορίες για κατεύθυνση, υψόμετρο, απόσταση και χρόνο (είναι πάντα σχετικός) που απομένει καθώς και γεωγραφικό μήκος και πλάτος.

 Το πρώτο μισό της διαδρομής ξεκινάει από τα ριζά του βουνού και σκαρφαλώνει με κατεύθυνση βορειο-ανατολικά προς τα Πιέρια Όρη. Σε αυτά τα χιλιόμετρα το μονοπάτι έχει μικρή κλίση και έτσι μας επιτρέπει να τρέχουμε και να κερδίζουμε διαρκώς υψομετρική διαφορά. Το τερέν είναι αλλού πιο αφιλόξενο, γεμάτο φυτεμένη πέτρα, και αλλού πιο δασικό ενώ το ίχνος του μονοπατιού είναι πεντακάθαρο μέχρι και το χωριό Καταφύγιο. Η βλάστηση, εδώ, είναι ακόμα χαμηλή και αποτελείται από θάμνους και πουρνάρια. Όμως, αυτό που σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητο είναι οι κρανιές που υπάρχουν κατά μήκος του μονοπατιού και που, ανάλογα με την εποχή, είναι φορτωμένες με τους κατακόκκινους καρπούς τους! Φυσικά, όσο πιο πολύ ανηφορίζουμε τόσο αλλάζει και η βλάστηση όπου συναντούμε πλέον οξιές, πεύκα και βελανιδιές. Ωστόσο, αυτό που μαγνητίζει το βλέμμα μας είναι η υπέροχη θέα από ψηλά προς τη λίμνη Πολυφύτου και το Βελβεντό πίσω μας, εικόνα που θα ευχαριστηθούμε περισσότερο κατά την επιστροφή από τον ίδιο δρόμο.

Ξαφνικά η διαδρομή κάνει μια στροφή, η λίμνη χάνεται και το τοπίο αλλάζει εντελώς! Πλέον δεν είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο και ολοένα περισσότερες οξιές και πεύκα μας κρύβουν κάτω από τις φυλλωσιές τους που κάνουν παιχνιδίσματα με τις αχτίδες του ήλιου! Έχουμε, ήδη, περάσει στο δεύτερο μισό της διαδρομής και εδώ η ανηφορική κλίση γίνεται περισσότερο αισθητή. Παρόλα αυτά, το μονοπάτι έχει πολλά κομμάτια με ευθείες για να ξεκουραστούν λιγάκι τα πόδια. Το στενό ίχνος αλλού είναι πιο καθαρό και αλλού έχει πέτρες και κροκάλες χωρίς, ωστόσο, να εμφανίζει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Κι ενώ είμαστε, ήδη, μαγεμένοι από το τοπίο, βγαίνοντας σε ένα ξέφωτο θα μείνουμε αποσβολωμένοι με αυτό που θα αντικρίσουμε. Καταπράσινα έλατα σκαρφαλωμένα σαν αγριοκάτσικα πάνω στις πλαγιές και στο βάθος του ορίζοντα οι κορυφές από τα Πιέρια Όρη με αυτήν του Φλάμπουρου (2.193 μέτρα) να δεσπόζει ψηλότερα απ’ όλες!

Λίγο παρακάτω, και αφού περάσουμε αρκετές φτέρες, θα συναντήσουμε διασταύρωση με μονοπάτι στα αριστερά που οδηγεί στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ Κοζάνης. Συνεχίζουμε ευθεία με κατεύθυνση πλέον ανατολικά και για μερικά μέτρα κατηφορίζουμε προς ένα μικρό εκκλησάκι κι ένα παλιό γεφύρι, που μας βοηθάει να περάσουμε απέναντι το φαράγγι. Έχουμε διανύσει περίπου 6 χιλιόμετρα μέχρι εδώ και στο σημείο αυτό, δεξιά πριν περάσουμε το γεφύρι, υπάρχει πινακίδα για νερό. Η σωλήνα που βρίσκεται μέσα στο χώμα κρατάει χαμηλή τη θερμοκρασία του νερού και όποιος δεν πιει από εδώ απλά χάνει. Οι πιο τολμηροί μπορούν να επιχειρήσουν να κατέβουν χαμηλότερα στο ποτάμι και να δροσιστούν για τα καλά! Από εδώ κι έπειτα η ανηφορική κλίση θα μας δυσκολέψει περισσότερο και το πεδίο θα γίνει πιο τεχνικό με αρκετή πέτρα στο διάβα μας. Όμως, δεν έχει απομείνει πολύ ακόμη και τα έλατα που βρίσκονται τριγύρω βοηθούν το μυαλό να ξεχαστεί και μας τραβούν, σαν υπνωτισμένους, συνεχώς κοντά τους.

Το χωριό Καταφύγιο δεν αργεί να φανεί εμπρός και μας υποδέχεται στην ήρεμη πλατεία του (υπάρχει και νερό εκεί), δίπλα από το ναό “Κοιμήσεως της Θεοτόκου”.  Γραφικά, πλακόστρωτα καλντερίμια, νερό που κυλάει δίπλα από το δρόμο και ένα φυσικό μπαλκόνι στα 1.400 μέτρα υψόμετρο με θέα τα Πιέρια Όρη! Η ονομασία του χωριού προήλθε λόγω της απόρθητης τοποθεσίας του κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και είναι ολοφάνερο το γιατί. Οι λιγοστοί κάτοικοι του, αν τους πετύχετε στο δρόμο, θα διαπιστώσετε, κάνοντας μια μικρή συζήτηση μαζί τους, πόσο φιλικοί και φιλόξενοι είναι.

Κάπου εδώ, όμως, τελειώνει το πρώτο μέρος από αυτό το αγαπημένο μου μονοπάτι. Ένα μονοπάτι που παραμένει όμορφο όλες τις εποχές του χρόνου, που δε θα κουράσει ιδιαίτερα αυτόν που θα το επισκεφτεί και που διατηρεί μια διπλή γοητεία λόγω της θέας προς τη λίμνη και προς τις ψηλές κορφές του βουνού! Η συνέχειά του, σε άλλο άρθρο του Advendure, θα μας οδηγήσει προς την ψηλότερη κορυφή “Φλάμπουρο” ξεκινώντας μέσα από το χωριό Καταφύγι.

Ο σχετικός σύνδεσμος για τη διαδρομή: https://www.strava.com/activities/1142385511/overview

Θεοχάρης Λεζπουρίδης   

Πηγή: adventure.com