Ομιλία του κ. Αμανατίδη για το νέο Ασφαλιστικό στην Ολομέλεια της Βουλής , 26-02-2020 (video)

Αγαπητέ κύριε Υπουργέ, αγαπητοί κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσω με αυτό που ανέφερα κατά τη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής. Είχα πει τότε ότι χτίστηκε ένα πολύ καλό νομοθετικό πλαίσιο και χρησιμοποιώ τη λέξη «χτίστηκε» γιατί σημαίνει ότι είναι ένα στέρεο νομοθετικό πλαίσιο καθ’ όσον στηρίζεται σε στέρεες βάσεις. Επομένως θα λύσει βιώσιμα ένα πρόβλημα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Την τελευταία δεκαετία, βέβαια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα της χώρας πέραν από τις διαχρονικές παθογένειές του αποτέλεσε το μεγάλο θύμα των νέων συνθηκών εξαιτίας της εισφοροδιαφυγής, της μαζικής ανεργίας, της μετανάστευσης ενός μεγάλου παραγωγικού δυναμικού στο εξωτερικό, του έντονου δημογραφικού προβλήματος και εν γένει της οικονομικής ύφεσης.

Στο ερώτημα εάν το νομοσχέδιο το οποίο συζητούμε σήμερα είναι μία πραγματική μεταρρύθμιση η απάντηση είναι κατηγορηματικά «ναι». Θα το ονόμαζα «μητέρα» των μεταρρυθμίσεων για το ασφαλιστικό, για να χρησιμοποιήσω κι ένα λεκτικό κλισέ. Πριν αναφερθώ στις καινοτομίες που φέρνει, θα σταθώ σε αυτό που θεωρώ πολύ κομβικό: Για πρώτη φορά στην ιστορία του ασφαλιστικού συστήματος ασφαλιστικό νομοσχέδιο συνοδεύεται από πλήρη αναλογιστική μελέτη, που επιβεβαιώνει η βιωσιμότητα του συστήματος. Είναι σαν να ψηφίζεται ένα νομοσχέδιο με ισχυρή πλειοψηφία, γιατί τα επιστημονικά δεδομένα της αναλογιστικής μελέτης δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν.

Βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας πλέον, και αποδεδειγμένα, αποκτά σταθερές βάσεις. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι μακροπρόθεσμα το σύνολο της απόδοσης του ασφαλιστικού συστήματος στη χώρα μας θα λειτουργήσει θετικά και είναι δημοσιονομικά ισορροπημένο με τις εισφορές. Επίσης, χαρακτηριστικό είναι ότι η ανταπόδοση του ασφαλιστικού συστήματος θα καλύπτεται μόνον από τις εισφορές, ενώ η εθνική σύνταξη θα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός. Άρα έχουμε ένα ασφαλιστικό σύστημα, όπως είπα, στερεό και βιώσιμο. Ποτέ στο παρελθόν δεν έγινε κάτι αντίστοιχο με τις ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις.

Γιατί όμως είναι σημαντικό; Η κυβέρνηση αυτή καινοτομεί και σε επίπεδο χάραξης και διαμόρφωσης δημόσιων πολιτικών. Αυτό έγινε μέχρι τώρα σε πολλά σχέδια νόμου. Κάνουμε την αρχή για αυτό που στην πολιτική επιστήμη το ονομάζουμε «αλλαγή παραδείγματος», από πολιτικές που βασίζονται σε ιδεολογίες και στις πολιτικές πεποιθήσεις πάμε σε πολιτικές που βασίζονται στα αποδεικτικά στοιχεία και στη μελέτη των στοιχείων που τις επηρεάζουν. Άρα πάμε σε πολιτικές εφαρμόσιμες, ρεαλιστικές και τελικά χρήσιμες.

Τι συνέβαινε με το προηγούμενο ασφαλιστικό σχέδιο νόμου, τον επικαλούμενο Νόμο Κατρούγκαλου; Καλούσε τους εργαζόμενους να δουλέψουν περισσότερο, να πληρώσουν παραπάνω και να πάρουν χαμηλότερες συντάξεις. Ουσιαστικά οδηγούσε στη μετατροπή του ασφαλιστικού συστήματος σε ένα πολύπλοκο, άδικο και μη ανταποδοτικό σύστημα, με συντελεστές αναπλήρωσης που δεν ανταπέδιδαν δίκαια τις καταβαλλόμενες εισφορές, ένα σύστημα που δημιουργούσε αντικίνητρα για παραμονή σε αυτό, ενώ εξόντωνε και τιμωρούσε κάθε τι δημιουργικό, ένα σύστημα που αντιστρατευόταν την επιδιωκόμενη ανάπτυξη λόγω της μετατροπής του σε φορολογικό αντιασφαλιστικό, και αυτό είχε σοβαρές επιδράσεις στην απασχόληση.

Στόχος του νέου ασφαλιστικού συστήματος είναι να αποκατασταθεί αυτό που λέμε «δικαιοσύνη» για αυτούς που εργάστηκαν περισσότερο και παράλληλα να ενισχυθεί η ανταποδοτικότητα. Δεν θίγονται τα όρια ηλικίας ούτε η αρχιτεκτονική του ασφαλιστικού, που αποτελείται από το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Η νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση αγκαλιάζει όλους τους σημερινούς εργαζόμενους, ευνοεί αισθητά όλους τους αυριανούς συνταξιούχους της χώρας λαμβάνοντας μέριμνα γι’ αυτό και εφόσον έχουν συμπληρώσει τριάντα χρόνια υπηρεσίας και μία ημέρα. Η δομή του ενισχύεται σημαντικά καθ’ όσον ενισχύονται οι συντελεστές της ανταποδοτικής σύνταξης, με στόχο να οδηγηθούμε σε υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης. Έτσι έχουμε αύξηση πάνω από επτά ποσοστιαίες μονάδες στην τεσσαρακονταετία και πάνω από έξι μονάδες στην τριακονταπενταετία.

Πιο ειδικά, είναι το πρώτο ασφαλιστικό σύστημα, μετά από έντεκα χρόνια, το οποίο δεν παρουσιάζει μειώσεις. Αντίθετα θα έχει αυξήσεις. Διευρύνεται καθολικά η ειδική πρόνοια και η ευνοϊκή μεταχείριση σε όλους τους νεοεισερχόμενους στην παραγωγική διαδικασία, μέσω των χαμηλών εισφορών, στα πρώτα πέντε χρόνια έναρξης του εργασιακού βίου. Μάλιστα ο νέος νόμος δεν θα υποχρεώνει κανέναν ελεύθερο επαγγελματία μετά την πενταετία να δίνει πίσω τη διαφορά των μειωμένων εισφορών και της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας, όπως τον υποχρέωνε ο Νόμος Κατρούγκαλου.

Επίσης, έχουμε πλήρη αποσύνδεση από τα χρόνια ασφάλισης και τις γνωστές κλάσεις του παρελθόντος. Είναι πολύ σημαντικό ότι στην αρχή κάθε έτους ο κάθε ασφαλιζόμενος θα γνωρίζει τις δυνατότητες που έχει, προκειμένου να επιλέξει την κλάση στην οποία θέλει να πάει και επομένως θα ρυθμίζει από μόνος την ασφαλιστική ανταποδοτικότητα την οποία ευελπιστεί να έχει.

Επιπλέον, έχουμε πλήρη αποσύνδεση από το εισόδημα. Παύει, όπως είπα νωρίτερα, το ασφαλιστικό να είναι και φορολογικό, με την εισφοροδιαφυγή να οδηγεί στη φοροδιαφυγή, όπως συνέβαινε στο προηγούμενο καθεστώς.

Υπάρχει ειδική μέριμνα για τους αλιείς, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους και η μέριμνα για τον ηλεκτρονικό ΕΦΚΑ ενισχύει την αξιοπιστία του, βελτιώνει την ταχύτητα, μειώνει τη γραφειοκρατία, βελτιώνει -κάτι πολύ σημαντικό- την εμπιστοσύνη των πολιτών για την εφαρμογή της δημόσιας αυτής πολιτικής. Επίσης, κάτι που θεωρώ εξίσου σημαντικό είναι ότι κάνει απρόσωπη και κανονική τη λειτουργία του. Η ψηφιακή σύνταξη θα δώσει τη δυνατότητα από 1-6 να δίδεται άμεσα -πάραυτα όπως θα λέγαμε- η σύνταξη σε κάθε υποψήφιο συνταξιούχο.

Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, με έναρξη τον Ιούνιο του 2020, κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες, είναι ένα χαρακτηριστικό που θα οδηγήσει, όπως είναι φυσιολογικό, σε μείωση των επιβαρύνσεων, σε αύξηση των προϋποθέσεων για εργασία. Είναι ο συσχετισμός και η παρακολούθηση των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας υπέρ της ανταποδοτικότητας της σύνταξης.

 Κλείνοντας, να πω ότι επιδιώκουμε μέσα από αυτό το ασφαλιστικό σύστημα όλοι οι Έλληνες να πιστέψουν ξανά στην κοινωνική ασφάλιση, να ενταχθούν σε αυτήν, να την εμπιστευτούν, να εμπιστευτούν τους κόπους όλου του ασφαλιστικού βίου και να γνωρίζουν ότι θα λάβουν τελικά μία αξιοπρεπή σύνταξη.

Το κόστος του νέου ασφαλιστικού συστήματος έχει αναλυθεί, έχει εγκριθεί από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και από τους θεσμούς. Ήδη υπάρχει πρόβλεψη, διατυπωμένη στο νομοσχέδιο, για μόνιμη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού με το 0,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος,

Κλείνοντας -και επειδή τα λέμε βιαστικά για εξοικονόμηση χρόνου- να πω ότι ειδικά για την περιοχή μας είναι πολύ θετικό το ότι παρέμειναν οι ρυθμίσεις για τα υπερβαρέα των εργαζομένων στη ΔΕΗ και αυτό εκτιμάται ιδιαίτερα από τους πολίτες μιας περιοχής, που μπροστά μας έχουμε τα δύσκολα και πρέπει να κάνουμε αγώνα για να προλάβουμε τις αλλαγές. Ακόμα πιο ιδεατό θα ήταν η ανταποδοτικότητα των είκοσι επτά ετών να αντιστοιχεί στα τριάντα πέντε έτη, κάτι το οποίο θα λύσει μια και καλή ένα σημαντικό ζήτημα και θα αποτυπώσει ένα ανθρώπινο πρόσωπο της πολιτείας προς μια κοινωνία που θα δυσκολευτεί, αλλά θα πετύχει τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό είμαι σίγουρος.

Σας ευχαριστώ πολύ.