Προτάσεις του Επιμελητηρίου Κοζάνης σχετικά με το ΣΒΑΚ (Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) του Δήμου Κοζάνης

Το Επιμελητήριο Κοζάνης, στο πλαίσιο Δημόσιας Διαβούλευσης, κατόπιν πρόσκλησης του Δήμου Κοζάνης σχετικά με το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), απέστειλε στο Δήμαρχο Κοζάνης τις προτάσεις- παρατηρήσεις του, οι οποίες έχουν ως εξής:  «Η θέση του Επιμελητηρίου Κοζάνης είναι θετική επί της αρχής, αφού αφορά ένα στρατηγικό σχέδιο με αναπτυξιακά χαρακτηριστικά για τον μεγαλύτερο Δήμο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας,
όπου μπορεί να λειτουργήσει ως οδικός χάρτης για το μέλλον του Δήμου μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αλλά και ως ένα συνολικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης που θα αφορά την μεταλιγνιτική εποχή, την αισθητική αλλά και λειτουργική εικόνα της πόλης, καθώς και την εξελεγκτική προοπτική της περιοχής. Σχετικά με την πρόταση του Δήμου Κοζάνης σε συνεργασία με ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου όσον αφορά το ΣΒΑΚ προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα, τα οποία κυρίως αναλύονται ως λειτουργικά ζητήματα του παραπάνω σχεδίου.

Αναλυτικότερα, ακολουθούν οι παρατηρήσεις / προτάσεις για το ΣΒΑΚ:

-          Η υλοποίηση του ΣΒΑΚ θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αρχικώς περιμετρικά της πόλης, με σταδιακή υλοποίηση τμηματικών έργων από τις περιφερειακές οδούς προς το κέντρο της πόλης (από έξω προς τα μέσα) για την αποσυμφόρηση του κέντρου, πολυσύχναστων χώρων και πυκνοκατοικημένων περιοχών. Για τον παραπάνω λόγο προτείνεται η ωρίμανση και υλοποίηση της μελέτης του περιφερειακού δρόμου νότια της πόλης ως προτεραιότητα. Θα έπρεπε/πρέπει χρονικά να υλοποιηθεί παράλληλα με το πρώτο τμήμα της υλοποίησης του σχεδίου για την ανάπλαση της περιοχής του Σιδηροδρομικού Σταθμού και κατ επέκταση της οδού Ολύμπου μέχρι και την πλατεία Λασσάνη.

-          Η πρόταση χάραξης περιφερειακού δρόμου νοτιοδυτικά προς βόρεια από την περιοχή «Σιόποτο» προς την περιοχή του «Νιάημερου» χαρακτηρίζεται ως μη υλοποιήσιμη λόγω του ανάγλυφου της περιοχής, αλλά και λόγω του ότι η συγκεκριμένη περιοχή «Σιόποτο» χαρακτηρίζεται ιστορικά ως ο πρώτος οικισμός της Κοζάνης, καθώς και ως μια εξοχική περιοχή εντός του σχεδίου πόλης. Προτείνεται η σύνδεση χάραξης του τμήματος της περιφερειακής οδού από την νότια πλευρά προς την περιοχή ΖΕΠ (Πανεπιστημιούπολη) και από εκεί με κατεύθυνση περιμετρικά της πόλης Βατερό-Σκαφίδι-ΤΕΙ (με εύκολη πρόσβαση προς εξόδους της Εγνατίας οδού) προς την περιοχή του «Νιάημερου».

-          Θα πρέπει το ΣΒΑΚ να αντιμετωπιστεί τμηματικά και συνολικά ταυτόχρονα, αφού κάθε τμήμα του σχεδίου φέρει άμεσο αντίκτυπο στα υπόλοιπα τμήματα ενός συνολικότερου σχεδιασμού. Έτσι, κάθε τμηματικό σχέδιο δράσης θα πρέπει δυνητικά να μπορεί να επιδέχεται διορθωτικών αλλαγών με μελέτες ανά περίπτωση, αποτελώντας ταυτόχρονα μέρος/μέρη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τον καλύτερο δυνατό συντονισμό και διαχείριση της όλης προσπάθειας.

-          Το πρώτο τμήμα της υλοποίησης του σχεδίου για την ανάπλαση της περιοχής του Σιδηροδρομικού Σταθμού και κατ επέκταση της οδού Ολύμπου μέχρι και την πλατεία Λασσάνη θα πρέπει να λειτουργήσει «πιλοτικά» ώστε να υπάρχουν πρακτικώς καταγεγραμμένα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα του εγχειρήματος που θα αφορούν κυρίως τις συνήθειες των πολιτών και επισκεπτών, την στάθμευση σε ιδιωτικά παρκινγκ και τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι επιχειρήσεις της περιοχής παρέμβασης, ενώ παράλληλα θα προσφέρει σε όλους μια ομαλή μεταβατική περίοδο. Θα πρέπει επίσης να υπάρχει πρόβλεψη επιδότησης για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην οδό Αριστοτέλους.

-          Σχετικά με το μακροπρόθεσμο σχέδιο κυκλοφοριακών ρυθμίσεων και ειδικότερα με το εύρος μη κινητικότητας Ι.Χ. στο κέντρο της πόλης θα πρέπει να αναφερθεί ότι συγκριτικά με άλλες πόλεις υλοποίησης του σχεδίου η περιοχή παρέμβασης είναι αρκετά εκτεταμένη. Ακόμη, κρίσιμο είναι το ερώτημα για το εάν και κατά πόσο είναι μετρήσιμο ότι ωφελεί τα κέντρα άλλων πόλεων και αν αυτός είναι ο μοναδικός παράγοντας που ωφελεί την ανάπτυξη των κέντρων των συγκεκριμένων πόλεων; Η επιτυχία μιας τέτοιας παρέμβασης θα μπορούσε να έγκειται σε μια συστοιχία δράσεων και επεμβάσεων. Προτείνεται η περιοχή παρέμβασης να περιοριστεί μακροπρόθεσμα περιμετρικά της (κεντρικής) πλατείας Νίκης και περιμετρικά της οδού Μακεδονομάχων όπως παρουσιάζεται  στον παρακάτω χάρτη:

-          Χρήση Ι.Χ. και στάθμευσης για τους μόνιμους κάτοικους και τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων της περιοχής παρέμβασης του κέντρου της πόλης.

-          Διαβούλευση «στοχευμένα» με τους μόνιμους κατοίκους και τους επιχειρηματίες της περιοχής παρέμβασης του κέντρου.

-          Θα πρέπει επίσης να προβλέπεται η επιδότηση προσόψεων για ιδιωτικά και δημόσια κτήρια, σύμφωνα με έναν ομοιόμορφο αρχιτεκτονικό και αισθητικό σχεδιασμό που να αναδεικνύει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ταυτότητα του ιστορικού κέντρου.

-          Η πεζοδρόμηση της οδού Παύλου Μελά η οποία αποτελεί κεντρική οδική αρτηρία για την πόλη θα πρέπει να υλοποιηθεί, με την εξαίρεση ότι θα πρέπει να υπάρχει και πρόσβαση Ι.Χ. ήπιας κυκλοφορίας (π.χ. έως 10 χλμ / ώρα) από το ύψος της Εθνικής τράπεζας μέχρι την διασταύρωση των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου-Ξενοφών Τριανταφυλλίδη.

-          Χαρακτηρίζεται θετική η πρόβλεψη για δημιουργία παρκινγκ στην πλατεία 25^ης Μαρτίου (περιοχή Αλώνια), στην πλατεία Γιολδάση, στην περιοχή διασταύρωσης των οδών Ρουσιάδου-Υψηλάντου (κάτω από το 2^ο Δημοτικό). Προτείνεται επίσης κατασκευή υπόγειου παρκινγκ στην περιοχή (Μύλος Χασάπη) της «Παιδικής Χαράς» επί των οδών Πίνδου με Ντιούφα συνολικής επιφάνειας 694 τ.μ. Συγκριτικά αναφέρεται ότι η επιφάνεια της πλατείας Γιολδάση είναι 455,9 τ.μ. Εναλλακτικώς, θα μπορούσαν να ανεγερθούν παρκινγκ στο ύψος της οδού Επισκόπου Βενιαμίν έπειτα από συμφωνία με τους ιδιοκτήτες των οικοπέδων (αφού σύμφωνα με την πρόταση του Επιμελητηρίου Κοζάνης η συγκεκριμένη οδός θα πρέπει να βρίσκεται εκτός της ζώνης απαγόρευσης διέλευσης των Ι.Χ. Σε κάθε περίπτωση η κατασκευή παρκινγκ θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα η οποία πρακτικώς θα δίνει λύσεις στο σχεδιασμό.

-          Επιδότηση μέρους του αντιτίμου για παρκινγκ προς ασθενείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, φοιτητές, ΑΜΕΑ).

-          Η χάραξη των ποδηλατοδρόμων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στη νότια πλευρά της πόλης (και όπου αυτό είναι επιτεύξιμο, λόγω και της στενότητας των δρόμων) και να κατευθύνεται προς τις εξόδους αυτής.

-          Αξιοποίηση και εκσυγχρονισμός των “Mini Bus” (εξέταση δυνατότητας αντικατάστασης του στόλου από το ΕΣΒΑ).

-          Θετικές κρίνονται και οι επεμβάσεις επί της οδού Βερμίου (έξοδος προς Κουρί) καθώς και η πρόβλεψη διάνοιξης νέου δρόμου (στρατόπεδο Μακεδονομάχων, έξοδος προς Καστοριά) για την είσοδο και έξοδο στην πόλη από την δυτική πλευρά με μεταφορά μέρους υπηρεσιών στα υφιστάμενα κτήρια αλλά και χάραξης ποδηλατοδρόμων επί μήκους των ανωτέρω οδών. 

-          Διάνοιξη μεγάλου αριθμού δρόμων που οδηγούν σε αδιέξοδο, εντός της πόλης πριν αλλά και κατά την εφαρμογή του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, λειτουργώντας συμπληρωματικά και προστιθέμενα για την πιο εύρυθμη κυκλοφορία εντός της πόλης.

-          Προτείνεται η συνεχιζόμενη εκπαίδευση/ενημέρωση πολιτών, επιχειρηματιών και φορέων της πόλης σχετικά με την πορεία υλοποίησης του ΣΒΑΚ όπου θα εντρυφήσει σε νέες νοοτροπίες του αστικού τοπικού πληθυσμού.

-          Παράλληλες ενέργειες για την αύξηση της επισκεψιμότητας της πόλης (συνεργασία φορέων).

Πράγματι το ΣΒΑΚ (Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) αποτελεί ένα στρατηγικό σχεδιασμό όπου δίνει ένα όραμα (συνδυαστικά με άλλες δράσεις) για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης. Προφανώς και κρίνεται θετικά ως συνολικός σχεδιασμός. Εφιστάται όμως η προσοχή στην τμηματική υλοποίηση του ανωτέρω σχεδιασμού, οι λύσεις σε λειτουργικά ζητήματα που μπορεί να προκύψουν, ο επανασχεδιασμός κατά περίπτωση (όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο), η συνεχής ενημέρωση πολιτών, επιχειρηματιών, φορέων για το στάδιο υλοποίησης του σχεδίου και η συνεχιζόμενη διαβούλευση επί αυτού με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, την ομαλή μετάβαση σε μια νέα εποχή σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και ότι αυτό συνεπάγεται, εστιασμένο σε τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες, λειτουργώντας προσθετικά για την ανάπτυξη της περιοχής. 

Σημειώνεται ότι: οι ανωτέρω παρατηρήσεις / προτάσεις διατυπώθηκαν  έπειτα από εισήγηση της τριμελούς επιτροπής μελών του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Κοζάνης για το ΣΒΑΚ και  επικαιροποιήθηκαν κατά την διευρυμένη συνεδρίαση της Δ.Ε. του Επιμελητηρίου Κοζάνης που πραγματοποιήθηκε στις 02/05/2018.

ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ