Επίκαιρα Θέματα:

Τετάρτη 20 Μαΐου 2020

Η Ελευθώ της Κάλιανης (Αιανής): ονοματολογικές περιπέτειες

Του Θανάση Καλλιανιώτη,
ιστορικός, Δρ. Τμήματος Ιστορίας Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ

Παμπάλαιο ομοίωμα της θεάς του τοκετού συναρτάται με τον οικισμό Κάλιανη, τη σημερινή Αιανή της Δυτικής Μακεδονίας, φωτίζοντας την χιλιετή πορεία του από ναωνύμιο-τοπωνύμιο σε οικωνύμιο
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο Αιανή του Κωνσταντίνου Σιαμπανοπούλου, εξαιρετικού εργάτη του Χεριού και του Πνεύματος, συναντούμε φωτογραφία ξύλινου ειδωλίου με μεταλλικό φωτοστέφανο (εικ. 1). Φυλασσόμενο στον ναό της Παναγίας το τοποθετούσαν στο προσκεφάλι εγκυμονούσης, ώστε με την αρωγή του να ξελευτερωθεί με ευκολία. Το ανθρώπινο αυτό ομοίωμα, λείψανο πρωτογόνου λατρείας κατά τον συγγραφέα,[1] εκτιθόταν στην παλαιά αρχαιολογική συλλογή του χωριού μαζί με ξυλόγλυπτα βυζαντινής περιόδου -ο γράφων αγνοεί πού ευρίσκεται σήμερα το σημαντικότατο αυτό, όπως θα φανεί, επιβίωμα.

Θα είχε ενδιαφέρον να μελετηθούν α) η ηλικία του, πιθανότατα έχει γλυφεί τον 4ο αιώνα μ. Χ., όταν επισήμως απαγορεύτηκε προς ωφέλειαν του χριστιανισμού η λατρεία του Δωδεκάθεου, οπότε μίκρυνε και το ομοίωμα κι από μεγάλο και σταθερό μεταμορφώθηκε σε φορητό αντικείμενο ύψους 60 περίπου εκατοστών,[2] και β) το υλικό κατασκευής του, αν και φαίνεται δρυοπαγές γ) διάφορες άλλες λεπτομέρειες.

 Συνέχεια εδώ


[1] Σιαμπανόπουλος Κωνσταντίνος, Αιανή, ιστορία –τοπογραφία –αρχαιολογία, Θεσσαλονίκη 1974, 256, 259

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Το Προφίλ μας