Ο Πασχάλης Μητλιάγκας στον «Π» για τα 25 χρόνια από το μεγάλο σεισμό της 13ης Μαΐου 1995: «Συγκλονιστική εμπειρία και μεγάλη δοκιμασία- Άσκησα αρμοδιότητες 25 Υπουργείων – Ήμασταν όλοι μια γροθιά- Είπαμε θα σηκώσουμε το Νομό και το καταφέραμε» (video)

Συνέντευξη στους Αντώνη Πουγαρίδη και Ζήση Πιτσιάβα, e-ptolemeos.gr

Ως μια συγκλονιστική εμπειρία και μεγάλη δοκιμασία για την περιοχή, περιγράφει αποκλειστικά στον «Π», την ημέρα του μεγάλου σεισμού της 13^ης Μαΐου αλλά και όσα ακολούθησαν, ο τότε Νομάρχης Κοζάνης ,Πασχάλης Μητλιάγκας.

Με τη συμπλήρωση 25 ετών από εκείνο το πρωινό της 13 Μαΐου 1995, λίγο πριν το ρολόι αγγίξει τις 12μ.μ., Κοζάνη και Γρεβενά παραδίδονται κυριολεκτικά στον Εγκέλαδο.

Τα 6,6 ρίχτερ προκαλούν πανικό στους κατοίκους των 2 Νομών, οι οποίοι δεν είχαν ζήσει ξανά τέτοιο φαινόμενο.

Ο Πασχάλης Μητλιάγκας, μαζί με συνεργάτες του, Βουλευτές του Νομού και αρκετούς πολίτες συμμετέχουν σε μια  ανοιχτή διαδικασία στο χωριό Κλείτος.

Το ταρακούνημα είναι ισχυρό και ο πρώην Νομάρχης θυμάται πως πετάχτηκαν όλοι από τις θέσεις τους ώστε να βγουν από την αίθουσα.

Όπως θυμάται ο Πασχάλης Μητλιάγκας, αφού έφτασε στο γραφείο του δέχτηκε το πρώτο τηλεφώνημα από τον ΟΤΕ όπου του μετέφεραν την αδυναμία επικοινωνίας με το Ρύμνιο.

Ακολουθούν τηλεφωνήματα από το Υπουργείο Εσωτερικών και στη συνέχεια η περιοδεία στα χωριά της γραμμής «Τσαρτσαμπά». Κατεστραμμένες εκκλησίες, ο κόσμος στους δρόμους ο στρατός και κάποιοι πρόσκοποι είχαν φτάσει ήδη στο Χρώμιο, αδύνατη η προσέγγιση στο Ρύμνιο, λόγω της κατάστασης της γέφυρας και η συγκινητική στιγμή στην Αιανή:

«Είδαμε κόσμο να προσπαθεί να φροντίσει του πιο αδύναμους. Μητέρες με παιδιά, ηλικιωμένους. Θυμάμαι τον Υφυπουργό Γιάννη Τσακλίδη να μου λέει πως οι εικόνες αυτές δίνουν αισιοδοξία», λέει ακόμα και σήμερα συγκινημένος ο πρώην Νομάρχης.

Μάλιστα ο Πασχάλης Μητλιάγκας, θυμάται πως η παρουσία του τότε Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ ήταν συνεχόμενη στην περιοχή από την πρώτη στιγμή, ενώ πολλοί Υπουργοί ήρθαν στους δύο Νομούς ώστε να έχουν ιδία άποψη.

«Είχαμε πολύ καλή συνεργασία, ξέραμε τι θα κάνει ο καθένας και είπαμε εμείς θα τον σηκώσουμε το Νομό», θυμάται ο κ. Μητλιάγκας.

Σημειώνει δε πως η αγορά της Κοζάνης ήταν κανονικά ανοιχτή τη Δευτέρα το πρωί: «Ήταν πολύ σημαντικό στο ψυχολογικό τομέα αυτό. Ήταν μήνυμα αισιοδοξίας, παρά το φόβο που υπήρχε».

«Άσκησα αρμοδιότητες 25 Υπουργών»

Το μεγάλο στοίχημα, αφού διαπιστώθηκε πως δεν υπάρχουν νεκροί και σοβαρά τραυματίες, ήταν η στέγαση ανθρώπων που είχαν χάσει τα σπίτια τους. Ο καλός καιρός, η στήριξη της τότε κυβέρνησης και ένα οργανωμένο σχέδιο που ακολουθήθηκε, είναι για οι παράγοντες που κατά τον Πασχάλη Μητλιάγκα βοήθησαν ώστε να αντιμετωπιστεί όλη αυτή η κατάσταση:

«Θυμάμαι υπήρχαν κεντρικοί τηλεοπτικοί σταθμοί που έψαχναν να βρουν προβλήματα και δεν έβρισκαν», σημειώνει, ενώ μνημονεύει και την ψυχραιμία που επέδειξαν όσοι είχαν τη διαχείριση της κατάστασης μεταξύ των οποίων και ο τότε Δήμαρχος Κοζάνης, Πάρις Κουκουλόπουλος.

Επίσης ο Πασχάλης Μητλιάγκας στέκεται στο γεγονός πως η αυτοδιοίκηση τότε, ειδικά στο Β’ βαθμό μπορεί να μην είχε ακόμα αρμοδιότητες αλλά ο ίδιος υποχρεώθηκε να ασκήσει αρμοδιότητες 25 Υπουργών:

«Δεν τόλμησε να μου πει κανείς τίποτα. Κηρύξαμε όλο το Νομό σεισμόπληκτο σε 18 ημέρες, πράγμα ακατόρθωτο μέχρι τότε. Ο Λαλιώτης με έπαιρνε τηλέφωνο και με ρωτούσε αν ο σεισμός έκανε ζιγκ- ζαγκ μέχρι τα χωριά της Εορδαίας, αλλά δεν μπορούσε να μη συμφωνήσει όταν είδε την τεκμηριωμένη πρότασή μας».

Ένα από τα τηλεφωνήματα που δέχθηκε εκείνη την περίοδο, τις πρώτες ημέρες, ήταν και αυτό του αείμνηστου Υπουργού, Μιχάλη Παπακωνσταντίνου:

«Πασχάλη, αν δουλέψετε σωστά ο σεισμός θα γίνει σωσμός».

 Τα 130δις δρχ. και η επιτάχυνση των διαδικασιών

Το οργανωμένο πλάνο που παρουσίασε στην κυβέρνηση η τότε αυτοδιοίκηση της περιοχής, αλλά και η βούληση του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργού, οδήγησαν σε γρήγορες και κρίσιμες αποφάσεις για την ανασύνταξη των δυο περιοχών.

Τον Οκτώβριο είχε δοθεί το πρώτο συμβατικό σπίτι, ενώ συνολικά 2500-3000 τέτοια σπίτια είχαν παραδοθεί σε Κοζάνη και Γρεβενά.

Καμία επιχειρηματική δραστηριότητα δεν έμεινε χωρίς βοήθεια.

«Το σημαντικότερο φυσικά είναι το γενναίο πρόγραμμα ανασυγκρότησης. Ξέραμε πως δε θα πέσει κάτω από 100δις αλλά δεν μπορεί να φτάσει και τα 200. Τελικά ήρθαν εδώ οι Υπουργοί και ανακοίνωσαν πρόγραμμα ύψους περίπου 130δις. Δρχ».

Παράλληλα ο σεισμός, όπως λέει ο Πασχάλης Μητλιάγκας, λειτούργησε και ως επιταχυντής των διαδικασιών τόσο για την αποκατάσταση των απολυμένων από τα εργοστάσια της περιοχής, αλλά και για τη θέσπιση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης.

«Ήμασταν μια γροθιά ειδικά μαζί με τον Πάρι(σ.σ.Κουκουλόπουλο). Έλεγαν πολλοί πως τότε υπήρχαν λεφτά και τα καταφέρατε. Εγώ λέω πως τα λεφτά δεν πέφτουν από τον ουρανό αν δεν δουλέψεις και αν δεν γίνεις πειστικός».

  Οι συγκυρίες και οι… Ιάπωνες

Φέρνοντας στο μυαλό του όλες εκείνες τις εικόνες ο Πασχάλης Μητλιάγκας, στέκεται φυσικά και στις ευνοϊκές συγκυρίες της ημέρας, αλλά και της ώρας που σημειώθηκε ο σεισμός.

Σάββατο πρωί, με καλό καιρό, πολύ κόσμο στα χωράφια, άλλους στην αγορά, κλειστά σχολεία και φυσικά όχι σε εκκλησίες.

«Θυμάμαι στο Ρύμνιο, στο καφενείο ο ιδιοκτήτης στις 11.40 είπε πρέπει να κλείσω για να πάω στην Κοζάνη. Μόλις βγήκαν οι χωριανοί από το καφενείο έπεσε μια μεγάλη πλάκα».

Τέλος, θυμάται και τους 2 Ιάπωνες επιστήμονες, οι οποίοι πετούσαν μαζί του στο ελικόπτερο του στρατού πάνω από τις σεισμόπληκτες περιοχές:

«Πρέπει να έχετε 600 νεκρούς μου είπαν. Χαμογέλασα, γιατί ήξερα πως ευτυχώς δεν υπήρξε ούτε ένας», καταλήγει ο πρώην Νομάρχης.