Ο αφανής ήρωας του Γενικού Λογιστηρίου....

του Φίλιππου Σαχινίδη από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τον Ιανουάριο του 2014, ο Χρήστος Γιαννακόπουλος ορίστηκε διευθυντής στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Ήταν μια στιγμή αναγνώρισης, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση. Ο αρμόδιος Υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας έπραξε σωστά, επιβραβεύοντας έναν από τους αφανείς ήρωες της δημόσιας διοίκησης.

Γεννημένος το 1955 στο Λατζόι Ηλείας, κοντά στην αρχαία Ολυμπία, ο Χρήστος Γιαννακόπουλος πήρε το πτυχίο του στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς το 1982. Την επόμενη χρονιά προσελήφθη στην Ελληνική Αστυνομία, όπου ασχολήθηκε με προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το 1986,

μετατάχθηκε στο υπουργείο Οικονομικών και ξεκίνησε τη θητεία του στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όπου θα παρέμενε μέχρι το τραγικά πρόωρο τέλος της ζωής του.

Τον συνάντησα για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2007 σε μια ενημερωτική σύσκεψη για τον προϋπολογισμό του 2008. Μου προξένησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ξέφευγε από τις στερεοτυπικές απόψεις στις οποίες καταφεύγουν πολλοί όταν τοποθετούνται γενικόλογα για τον προϋπολογισμό. Έδειχνε να έχει επίγνωση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας.

Ξανασυναντήθηκα μαζί του τον Οκτώβριο του 2009, όταν ως Υφυπουργός των Οικονομικών ανέλαβα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Έπρεπε να ετοιμάσουμε άμεσα το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Ήταν τότε που συνειδητοποιήσαμε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν πολύ μακριά από την πρόβλεψη του 6% του ΑΕΠ που είχε στείλει η κυβέρνηση της Ν.Δ. στις Βρυξέλλες.

Στις αλλεπάλληλες συσκέψεις που έγιναν στην αίθουσα του 6ου ορόφου στην οδό Νίκης, ο Χρήστος Γιαννακόπουλος ήταν από τα βασικά στελέχη που, μαζί με συναδέλφους του από το ΓΛΚ και εκπροσώπους της Τράπεζας της Ελλάδος και της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, προσπαθούσαν να καταλήξουν σε μια ρεαλιστική εκτίμηση για το ύψος του ελλείμματος. Γνώριζε τη δυναμική των δημοσιονομικών μεγεθών καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον στο ΓΛΚ. Ήξερε την εκρηκτική πορεία τους και κατανοούσε τι απαιτούνταν για να τεθούν ξανά υπό έλεγχο.

Στα δυόμισι χρόνια που ήμουν πολιτικός του προϊστάμενος στο ΓΛΚ διαπίστωσα ότι ήταν ένας από τους πιο ευσυνείδητους, αξιόπιστους και αποτελεσματικούς συνεργάτες. Ήταν το υπηρεσιακό στέλεχος που ζητούσα να με συνοδεύει στη Βουλή σε όλες τις συζητήσεις για τον προϋπολογισμό. Αν η δημόσια διοίκηση είχε στην πλειοψηφία της στελέχη σαν αυτόν, θα είχαμε αποφύγει πολλές από τις παθογένειες που μας οδήγησαν στην κρίση.

Ποτέ δεν αρνήθηκε να θυσιάσει τον προσωπικό του χρόνο για να ανταποκριθεί στα πιεστικά χρονοδιαγράμματα. Δεν ενδιαφέρθηκε για τυπικότητες και ωράρια. Προσέφερε χωρίς να περιμένει ή να απαιτεί υλικές ανταμοιβές. Τον έβρισκε κανείς βράδια ή και Σαββατοκύριακα στο ΓΛΚ να εργάζεται μέσα στο γεμάτο κάπνα γραφείο του.

Κάθε φορά που ανέβαινα στο γραφείο του, ήταν σκυμμένος πάνω από τα χαρτιά του και κοιτούσε τους αριθμούς, προσπαθώντας να τους βάλει σε τάξη. Και ήταν πάντα ψύχραιμος, ευδιάθετος, με χιούμορ.

Όταν έφυγα από το ΓΛΚ συνήθιζε να με προσφωνεί «αφεντικό» κάθε φορά που τηλεφωνούσα για να μάθω τα νέα του. Ανταπαντούσα ότι αυτός είναι το αφεντικό, γιατί παρακολουθούσε στενά την εκτέλεση του προϋπολογισμού και φρόντιζε να αποφευχθούν νέα επεισόδια εκτροχιασμού. Ήξερε ποιο ήταν το πολιτικό υπόβαθρο ή η πελατειακή εκδούλευση που κρυβόταν πίσω από κάθε δαπάνη. Ήταν η θεσμική μνήμη του ΓΛΚ – μια μνήμη που όποιος υποτιμά τον ρόλο της είναι ακατάλληλος να διοικήσει οποιαδήποτε μονάδα στο Δημόσιο.

Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος συνεισέφερε καθοριστικά στην κατάρτιση του πρώτου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Ήταν μαζί μου στο γραφείο όταν μια ημέρα, αρχές Φεβρουαρίου του 2012, ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος ζήτησε να συγκαλέσω στο ΓΛΚ έκτακτη σύσκεψη με γενικούς γραμματείς των υπουργείων προκειμένου να εξοικονομηθούν 325 εκατ. ευρώ, γιατί το προηγούμενο βράδυ σε σύσκεψη στο Μαξίμου η Ν.Δ. είχε αρνηθεί να δεχθεί περικοπή επικουρικών συντάξεων.

Αυτά και άλλα πολλά ανέφερα στη συστατική επιστολή που ετοίμαζα ενόψει της επικείμενης επιλογής του για τη θέση του διευθυντή. Η αγωνία του όλα αυτά τα χρόνια ήταν ότι δεν είχε αρκετά μόρια.

H περίπτωση του Χρήστου Γιαννακόπουλου, η αξία του οποίου αναγνωριζόταν από προϊσταμένους και υφισταμένους, φέρνει στην επιφάνεια μια πολύ σοβαρή παθογένεια της δημόσιας διοίκησης. Δεν υπάρχει συστηματική, μετρήσιμη στοχοθεσία οργανικών μονάδων, ούτε ουσιαστική αξιολόγηση δημοσίων υπαλλήλων. Και εφόσον τα δύο προηγούμενα λείπουν, η επιλογή των προϊσταμένων στο Δημόσιο γίνεται με βάση μια τυφλή μοριοδότηση τυπικών προσόντων, με ισοπεδωτικά χαρακτηριστικά, καταδικασμένη να αποτυγχάνει παταγωδώς.

Όπως έλεγε ο Χρήστος με τον χαρακτηριστικό τρόπο του: «Δηλαδή εμείς που δεν προλαβαίνουμε να δούμε την οικογένειά μας λόγω της πίεσης της δουλειάς θα ξαναγίνουμε ύστερα από 32 χρόνια απλοί υπάλληλοι; Τι πρέπει να κάνω; Να αφήσω τη δουλειά μου, τους συνεργάτες μου και να τρέχω για μεταπτυχιακά και σεμινάρια για να πάρω μόρια; Ε όχι, δεν μπορώ να το κάνω…». Του είχαν προταθεί άλλες θέσεις εκτός ΓΛΚ. Αρνιόταν πεισματικά. «Δεν μπορώ να φύγω. Δεν μπορώ να αφήσω τα παιδιά», έλεγε, εννοώντας τους συναδέλφους, την ομάδα του.

Ο Χρήστος υπήρξε στήριγμα για όλες τις πολιτικές ηγεσίες που πέρασαν από το ΓΛΚ. Κατάφερνε να διαχωρίζει την προσωπική του άποψη από το υπηρεσιακό του καθήκον. Υπηρέτησε περισσότερες από τρεις δεκαετίες σε μία από τις κατεξοχήν πολιτικά ευαίσθητες υπηρεσίες του κράτους, εκτός από αναγνώριση των γνώσεων, του επαγγελματισμού και των ικανοτήτων του, αποτελεί και απόδειξη του ήθους του.

Το Σαββατοκύριακο πριν από την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού, ήταν στο πόστο του στο ΓΛΚ, μαζί με τον Γιώργο Χουλιαράκη, παρότι ένιωθε έντονη δυσφορία. Έφυγε για το 401 την Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου το απόγευμα, αφού βεβαιώθηκε ότι το προσχέδιο είχε κλείσει. Δυστυχώς, ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί και η κατάσταση ήταν μη αναστρέψιμη – άφησε πίσω του γυναίκα και δύο παιδιά.

Για όλα αυτά που ήταν και για όλα αυτά που προσέφερε δεν θα τον ξεχάσει κανείς από όλους εμάς που συνεργαστήκαμε μαζί του. Και του οφείλουμε, του οφείλω, ένα μεγάλο ευχαριστώ.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ