Οι δύο Ελλάδες

Του Αλέξη Παπαχελά από τη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Παραπονούνται μερικοί φίλοι ότι κάνουμε υπερβολική κριτική στους Ελληνες και στην Ελλάδα, ότι δεν αναγνωρίζουμε τα θετικά της πατρίδας μας και των κατοίκων της. «Τι διάολο, όλα στραβά τα βρίσκετε με τους Ελληνες;», με ρωτούσε πρόσφατα ένας αναγνώστης. Η απάντηση είναι «προφανώς και όχι», το πρόβλημά μας είναι μια ιθύνουσα τάξη και κυρίαρχη κουλτούρα η οποία εκμαύλισε όλα τα καλά στοιχεία του Ελληνα. Για να το πούμε ακόμη πιο καθαρά. Ποιος μπορεί να βρει κάτι στραβό στον Ελληνα αγρότη που δουλεύει σκληρά, παίρνει τα ρίσκα του και παράγει; Αλλά πάλι, ποιος μπορεί να επικροτήσει τον Ελληνα αγρότη που κακόμαθε στην άρρωστη εξάρτηση από τις επιδοτήσεις, καθόταν στο καφενείο, είχε Αλβανούς να δουλεύουν και μετά ζητούσε «όλα τα λεφτά για όλα τα κιλά»; Ποιος μπορεί να επικροτήσει τον Ελληνα που πήρε μια.. θεϊκή κληρονομιά στα νησιά και σε άλλα μαγικά μέρη κι έκανε ό, τι μπορούσε για να ξεπαστρέψει κτίζοντας με τον πιο άναρχο και αυθαίρετο τρόπο; Ποιος μπορεί να δικαιολογήσει τον Ελληνα που μπέρδεψε την επιχειρηματικότητα με τη λαμογιά, τη μίζα και την εύκολη μπάζα;

Ποιος θέλει να μας πείσει ότι πρέπει να θαυμάζουμε τη μαγκιά ενός τύπου Νεοέλληνα που πετάει τα μπάζα του ή τα σκουριασμένα του πλυντήρια στο ρέμα, λίγο πιο πέρα από τη βίλα του; Αλλά και ποιος μπορεί να ξεχάσει τον υπέροχο Ελληνα που αναδείχθηκε εκείνες τις ημέρες των Ολυμπιακών, από τον ταξιτζή που έγινε Kεντροευρωπαίος μέχρι τον εθελοντή που μάγεψε τον κόσμο με τη ζεστασιά και τη φιλοξενία του;
Δεν μας αρέσει να χαϊδεύουμε αυτιά και να εμφανίζουμε πάντοτε τον λαό μας ως θύμα. Ψάχνουμε να δούμε τι πήγε στραβά, σε ποιο σημείο άρχισε το σαράκι της διαφθοράς, της «λούφας», της τζάμπα μαγκιάς να διαβρώνει όλα τα καλά μας στοιχεία. Η κρίση που βιώνουμε σήμερα δεν είναι μόνο οικονομική. Κατέρρευσε ένα σύστημα αξιών πάνω στο οποίο κτίσθηκε η κοινωνία μας τα τελευταία 30 χρόνια. Οι οπαδοί του λαϊκισμού επιχειρούν να μας πείσουν ότι όλα ήταν εντάξει πριν από το Mνημόνιο. Ε, λοιπόν, δεν ήταν! Είχαμε πάρει ένα πολύ στραβό δρόμο και το πληρώσαμε.
Ενα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας συζητάει ανοιχτά γι’ αυτά τα θέματα, καταλαβαίνει ότι πρέπει να διορθωθούν πολλά στραβά και θέλει την προκοπή του τόπου. Ξέρει ότι ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος, ότι επιφυλάσσει ακόμη πολύ πόνο και θυσίες για ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού. Ξέρει, όμως, ότι δεν υπάρχει εύκολη λύση, εκτός αν μιλάμε για το ενδεχόμενο να ξαναγυρίσουμε στη δραχμή ή να γίνουμε μια βαλκανική χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης. Δεν αξίζουμε, όμως, τέτοια τύχη. Εχουμε ένα σπάνιο «οικόπεδο» σε αυτόν τον πλανήτη, έχουμε πολλή δημιουργικότητα μέσα μας και καταφέρνουμε εδώ και αιώνες να «κατακτάμε» τον κόσμο όταν βγαίνουμε από το καβούκι και τη μιζέρια μας.
Εύκολο δεν θα είναι. Η δύναμη της αδράνειας, η δικαιολογημένη τυφλή οργή όσων μένουν πίσω μετά το ξέφρενο πάρτι και η μανία των επαγγελματιών της διαμαρτυρίας συνθέτουν μια υπολογίσιμη δύναμη. Δεν υπάρχει δυστυχώς και περίσσευμα πολιτικής, πνευματικής, επιχειρηματικής ή άλλης ηγεσίας... Αντιθέτως, περισσεύουν εκείνοι που χαϊδεύουν τ’ αυτιά ή συντηρούν τον φόβο και την ανασφάλεια. Εν πάση περιπτώσει, η χώρα αλλάζει, θα αλλάξει ακόμη περισσότερο και –όπως και σε άλλες κρίσιμες καμπές της– θα στραβοπατήσει, θα πέσει, αλλά θα βρει το κουράγιο να σηκωθεί και να τα καταφέρει.