Η ιστορία, ως οδηγός, στην ανθρώπινη συμπεριφορά και προσαρμοστικότητα

του Πασχάλη Μητλιάγκα

Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο μου αποτέλεσε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο 2 Αμερικανών συγγραφέων που αναδημοσίευσαν τα «ΝΕΑ» της περασμένης Πέμπτης, με αφορμή τα τραγικά και συγκλονιστικά γεγονότα που έπληξαν τη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και το λαό της, με τίτλο: Η ιστορία υπέρ της Ιαπωνίας.

Παίρνοντας αφορμή οι συγγραφείς από το λιγόλογο, μεστό και υπεύθυνο μήνυμα του Ιάπωνα Πρωθυπουργού, χαρακτηρίζοντας την κρίση ως τη χειρότερη που έπληξε τη χώρα μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, εξέπεμψε ταυτόχρονα το μήνυμα και την ελπίδα πως το Έθνος των Ιαπώνων θα τα καταφέρει, αν εργασθεί ενωμένο. Πώς να μη σταθεί κανείς στη ψυχραιμία  και την ευθύνη ενός ηγέτη, που απευθυνόμενος στον σκληρά δοκιμαζόμενο λαό της χώρας του, τον καλεί να αντλήσει διδάγματα από την  ιστορία του.

  Οι συγγραφείς προεκτείνουν το άρθρο τους με ιστορικά δεδομένα και αναφέρονται στην ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα των ανθρώπων σε καταστάσεις μεγάλων δυσκολιών και καταστροφών. Περιγράφουν μελέτες που προσεγγίζουν επιστημονικά το πρόβλημα και αναφέρονται στις επισημάνσεις Αμερικανού καθηγητή της ψυχολογίας, ότι ο άνθρωπος σε τέτοιες καταστάσεις επιδεικνύει 2 στάσεις αντίδρασης.

Είτε διακατέχεται από μετατραυματικό άγχος, που εγκαθίσταται μετά τη δοκιμασία και παραλύει άτομα και κοινωνίες, είτε συνεγείρονται και οδηγούνται στο σύνδρομο μιας υγιούς αντίδρασης, που οδηγεί στη «μετατραυματική ανάπτυξη». Και αναφέρονται κι’ αυτοί στην ιστορία της Ιαπωνίας.   

Θυμίζουν τίποτα απ’ όλα αυτά φίλοι μου «στα καθ’ ημάς» και τον τρόπο αντίδρασης και λειτουργίας μας, είτε ως πολιτική τάξη,  είτε ως άτομα, είτε ως κοινωνία, στα όσα περνάει η χώρα μας και ο λαός μας; Βέβαια η ανθρωπιστική τραγωδία που έπληξε την Ιαπωνία, με τις τρεις εξίσου σημαντικές πτυχές της, δεν έχει συγκρίσιμο μέγεθος.

Ένας λαός, που υπερηφανεύεται για την πιο πλούσια ιστορία του, τι διδαχές έχει αποτυπώσει στην κουλτούρα του, για να αντιδρά σε δύσκολες καταστάσεις; Ένα ερώτημα που απευθύνεται κυρίως στην πολιτική ελίτ της χώρας μας.

Μήπως τελικά έχει εγκατασταθεί στη χώρα μας ένα συνολικό αλτσχάιμερ  που παραλύει τα πάντα και οδηγεί την κοινωνία σε μια μετατραυματική παραλυτική αντίδραση;

Για να γίνουν όμως όλα αυτά και να γίνουν κτήμα μιας κοινωνίας και οδηγός θετικής αντίδρασης, χρειαζόμαστε πρώτα απ’ όλα ηγέτες που εκπέμπουν σοβαρότητα, ευθύνη και προπαντός ειλικρίνεια, πράγματα που είναι το ζητούμενο αυτής της περιόδου για τη χώρα μας.

Οι 2 συγγραφείς καταλήγοντας στο άρθρο τους, εκπέμποντας ταυτόχρονα θετικά μηνύματα στην παγκόσμια κοινωνία, αναφέρονται επίσης στα πορίσματα μιας διεθνούς μελέτης, που διενεργήθηκε το 2007, επισημαίνουν: Για να δράσουν όλα αυτά με θετικό και αθροιστικό τρόπο, όταν σημειώνονται μεγάλες καταστροφές, ή κρίσεις, πρέπει να διαμορφώνονται στις κοινωνίες και να λειτουργούν πέντε καταστάσεις – παραδοχές: α) αίσθημα ασφάλειας, β)ηρεμία, γ)λειτουργικότητα των ατόμων και της κοινωνίας, δ)συνδετικότητα, ε)ελπίδα. Στην περίπτωση τη δική μας θα πρόσθετα και ειλικρίνεια.

Θυμίζουν τίποτα απ’ όλα αυτά που είναι παγκόσμιες παραδοχές ότι ισχύουν στη χώρα μας; Ή εμείς οι Ελληναράδες βρίσκουμε πάντα τον τρόπο  να τα καταφέρνουμε την τελευταία στιγμή , όπως νομίζουμε;

Δυστυχώς αυτή η αντίληψη έχει καταπλακώσει τα πάντα και είναι βασικό παθογενές σύνδρομο της πολιτικής μας λειτουργίας.

Οι νεότερες γενιές που χρησιμοποιούν ευρύτατα το διαδίκτυο για την ενημέρωση τους αξίζει τον κόπο να ανατρέξουν σ΄ αυτό το άρθρο, που φιλοξενήθηκε πριν λίγες μέρες στους «Times” της Νέας Υόρκης. (Αναδημοσίευση των ΝΕΩΝ).

Με τιμή,

 Πασχάλης Μητλιάγκας