Απειλή κατάρρευσης για μεταβυζαντινό μνημείο

από τον ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟ 31/8

Στην τύχη του και στο έλεος του καιρού έχει αφεθεί ένα σπουδαίο μνημείο για τη δυτική Μακεδονία και το νομό Κοζάνης, το οποίο κινδυνεύει να χαθεί αν δε γίνουν έγκαιρα οι απαιτούμενες επεμβάσεις αποκατάστασής του. Πρόκειται για τον ιερό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Δίλοφο (παλιό Λιμπόχοβο), ο οποίος υπέστη σοβαρότατες ζημιές τον προηγούμενο Φεβρουάριο και, παρότι έχει διατηρηθεί με κονδύλια της ΕΕ (Β' ΚΠΣ), οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές φοβούνται πως δε θα βγάλει άλλο χειμώνα...

Αιτία είναι η ολιγωρία των αρμοδίων, όπως καταγγέλλουν κάτοικοι και φορείς, για την αποκατάσταση των βλαβών που υπέστη τόσο ο μεταβυζαντινός ναός, όσο και ο περιβάλλων χώρος, η κεντρική πλατεία του χωριού.

Η κοινότητα Πενταλόφου, στην οποία ανήκει το Δίλοφο, ενημέρωσε το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για τις καθιζήσεις από τις έντονες βροχοπτώσεις και το λιώσιμο του χιονιού που υπέστησαν το ιστορικό μνημείο και η πλατεία, ζητώντας αυτοψία. Η αυτοψία έγινε και διαπιστώθηκε το σημαντικότατο πρόβλημα. Αλλωστε, η ζημιά είναι εμφανής, καθώς σε σημεία του ο ναός (και η πλατεία) έχει σχιστεί!

Η εκκλησία είχε υποστεί ζημιές και από το σεισμό του 1995, όμως αποκαταστάθηκε με παρεμβάσεις της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, που χρηματοδοτήθηκαν από το Β' ΚΠΣ. Είναι χτισμένη στη θέση παλαιότερου ναού του 18ου αιώνα, ο οποίος ανοικοδομήθηκε αμέσως μετά το 1770 - 1772. Τα εγκαίνια του ναού, πάντως, έγιναν τον Οκτώβριο του 1845. Στην τρίκλιτη βασιλική φυλάσσεται συλλογή ιερών κειμηλίων και εικόνων του 16ου - 19ου αιώνα.
Το μεγάλο πρόβλημα του μνημείου είναι ότι ένα μέρος του είναι χτισμένο πάνω σε αργιλικά πετρώματα, όπως διαπίστωσε και το ΙΓΜΕ, τα οποία υποχωρούν. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε το 2001, όταν ολοκληρώθηκαν οι επεμβάσεις της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, όμως με τις φετινές βροχοπτώσεις επανήλθε στα τέλη του προηγούμενου Φεβρουαρίου. Πλέον αρμόδια για το μνημείο είναι η 17η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Οι αρχαιολόγοι, σε συνεργασία με τη νομαρχία Κοζάνης, πραγματοποίησαν κάποιες πρώτες παρεμβάσεις (υποστυλώσεις και υποστηρίξεις), προκειμένου να μην καταρρεύσει ο ναός, ενώ η 17η ΕΒΑ επρόκειτο να πραγματοποιήσει μελέτη για την οριστική αποκατάσταση των εκτεταμένων ζημιών στο μνημείο.
Οι κάτοικοι, οι τοπικές αρχές και οι φορείς, όπως ο Πολιτιστικός, Εξωραϊστικός και Αθλητικός Σύλλογος Διλόφου Βοΐου Κοζάνης, ανησυχούν για το μέλλον του ναού και διαπιστώνουν καθυστερήσεις. «Θέλουμε κάποιος να ενδιαφερθεί και έχουμε απευθυνθεί στο υπουργείο Πολιτισμού, στην επίσημη Εκκλησία, στις τοπικές αρχές, στις αρχαιολογικές υπηρεσίες. Ομως υπάρχει εγκατάλειψη και πιστεύουμε πως, αν ξαναρχίσουν οι βροχές και έρθει ο χειμώνας, ο ναός θα καταρρεύσει. Εχει γίνει μια σειρά από λάθη στις επεμβάσεις και είναι προφανές πως, αν δε γίνουν άμεσες παρεμβάσεις, το μνημείο θα χαθεί οριστικά», επισημαίνουν κάτοικοι του Διλόφου.
Οι καταστροφές από τις καθιζήσεις είναι εμφανείς. Στην εικόνα της Παναγίας στο εξωτερικό του ναού, στις λιθοδομές, στον κεντρικό θόλο οι ρωγμές είναι εμφανείς. «Ο ναός είναι σε κατάσταση εξαιρετικής επικινδυνότητας», αναφέρουν οι φορείς. Μάλιστα, οι κάτοικοι έχουν υπογράψει υπομνήματα κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου και καταγγέλλοντας την αδιαφορία των αρμόδιων αρχαιολογικών υπηρεσιών. Ζητούν, δε, από τον υπουργό Πολιτισμού να παρέμβει, ώστε η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων να φροντίσει για τη διάσωση του μνημείου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για το θέμα ενημερώθηκε ο υπουργός Πολιτισμού, Παύλος Γερουλάνος, και γίνεται προσπάθεια εξεύρεσης των απαιτούμενων πιστώσεων για να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης.