Η Ελένη Δημοπούλου, το Δηπεθε και ο Δήμος Κοζάνης

του Σπύρου Κουταβα από το vetonews.gr

H πρώην καλλιτεχνική διευθύντρια του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης Ελένη Δημοπούλου την επόμενη περίοδο θα βρίσκεται στο τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και όπως ανέφερε η ίδια στο vetonews.gr

«το γεγονός με χαροποιεί αφάνταστα αφού θα συνεργαστώ με το τέταρτο στην σειρά κατάταξης από τα μεγάλα θέατρα της χώρας». Στην διαδικασία επιλογής ορισμένοι από τους  ‘’αντιπάλους’’ της κ Δημοπούλου ήταν πολύ υψηλών προσόντων, με σημαντική προϋπηρεσία στο θέατρο και σε επιτελικές θέσεις στην σκηνή του Εθνικού θεάτρου. Οι ιθύνοντες του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων είχαν
γνωρίσει από κοντά την κ. Δημοπούλου, το 2015 στην υπογραφή  του πρωτοκόλλου συνεργασίας των Προέδρων των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων του άξονα της Εγνατίας Οδού και από την συμπαραγωγή ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης – Ιωαννίνων του έργου «Χορεύοντας στην Λούνασα» ενός αριστουργήματος του Ιρλανδού  Μπράιαν Φρίελ, που αγάπησε το θεατρικό κοινό της Κοζάνης αλλά και των Ιωαννίνων.
 Εν αντιθέσει με την διοικητική ολιγωρία που επέδειξαν οι επί του Πολιτισμού θεσμικά αρμόδιοι του δήμου Κοζάνης, οι Γιαννιώτες συναδελφοί τους ευτυχώς δεν τους έμοιασαν, έκαναν έγκαιρα  τον διαγωνισμό και ανέθεσαν τα θεατρικά γεγονότα της περιοχής τους στο πρόσωπο της. Η ίδια ήδη αρχίζει να σχεδιάζει το πλάνο της για τις καλοκαιρινές παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης ενός χώρου που συγκαταλέγεται στα  σημαντικότερα αρχαία θέατρα του κόσμου.
Οι δυο καλλιτεχνικοί διευθυντές που προηγήθηκαν της Ελένης Δημοπούλου στο τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, έκαναν τουλάχιστον δύο θητείες, κάποιοι ίσως και παραπάνω, κάτι που  θα επιθυμούσε και η ίδια αλλά δεν έγινε. Φαίνεται ότι όσοι έχουν αναλάβει να σχεδιάσουν και να συντονίσουν το μελλοντικό πολιτιστικό πρόσωπο του Δήμου, δεν είχαν την ίδια αντίληψη και δεν επιθυμούσαν την παραμονή της στο τιμόνι του θεάτρου. Όταν το 2014 επιλέχθηκε από την νέα δημοτική αρχή της πόλης να αναλάβει το τιμόνι του ΔΗΠΕΘΕ, εκτός του βιογραφικού της δεν υπήρξε κανένα άλλο «προσόν» που να βάρυνε την ζυγαριά της απόφασης. Η ίδια δεν είναι από πολιτικό τζάκι, δεν έχει πολιτικές άκρες με μεγαλοστελέχη της κυβέρνησης,  δεν έχει συγγενικά πρόσωπα στην κεντρική πολιτική σκηνή και δεν διαθέτει στο οπλοστάσιό της «πολιτικούς φίλους» που να δουλεύουν για λογαριασμό της, η διαφορα  «λόμπι» του ποντιακού, βλάχικου η αρβανίτικου στοιχείου που ενδυμούν εις τα εδώ εδάφη. Οι δύο προηγούμενοι καλλιτεχνικού διευθυντές –χωρίς να υποτιμάται η επαγγελματική τους επάρκεια- διέθεταν στο μέγιστο όλα τα παραπάνω, και μάλιστα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή τους με ότι αυτό συνεπάγεται στην «Κοζανίτικο χωρίον» .
Η κ Δημοπούλου ανέλαβε ένα ΔΗΠΕΘΕ σε εμφανή υπολειτουργία, που η κεντρική του σκηνή δεν λειτουργούσε, μαραζωμένο από την υποχρηματοδότηση, την κρίση και την κούραση.  Το 2014 στην πρεμιέρα της Ομάδας «Εν Δυνάμει» του έργου «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή Πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» σε σκηνοθεσία της  Ελένης Ευθυμίου, πριν ακόμη αναλάβει τα ηνία του,  κοιτώντας την μισοάδεια αίθουσα Τέχνης μου έλεγε γεμάτη απορία "που είναι κρυμμένη η μαγιά του θεατρικού κοινού της πόλης που έχει δημιουργήσει το ΔΗΠΕΘΕ μετά από 16 χρόνια συνεχούς παρουσίας";
 Την απάντηση στο ερώτημα μάλλον προσπάθησε να δώσει η ίδια με τις πράξεις της, όταν ανέλαβε  επικεφαλής του ΔΗΠΕΘΕ και αποφάσισε να φέρει από διαφορετικούς δρόμους μονοπάτια και δραστηριότητες,  καταρχήν τους νέους στα σκαλοπάτια του θεάτρου.  Τα κατάφερε; Εάν κοιτάξει κανείς καλόπιστα αλλά με αυστηρότητα τα τρία χρόνια παραμονής της στην Κοζάνη νομίζω ότι τα κατάφερε. Ακόμη και όσοι δεν την συμπαθούν,  της αναγνωρίζουν ότι εργάστηκε σκληρά, έκανε παραγωγές, έκανε συμπαραγωγές, διεύρυνε ακόμη περισσότερο τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δραστηριότητες του ΔΗΠΕΘΕ δημιουργώντας για παράδειγμα την εφηβική σκηνή φέρνοντας αρκετά νέο κόσμο στο θέατρο, η προσφέροντας χώρο στην διαφορετικότητα.
Βέβαια κάποιοι της καταλογίζουν ότι μετέτρεψε την σκηνή της Κοζάνης σε «Πειραματική σκηνή της τέχνης» αποκλείοντας από το ρεπερτόριο του Δηπεθε, έργα του κλασσικού θεάτρου. Η Πειραματική σκηνή της τέχνης είναι μια σκηνή θρύλος για τα  θεατρικά δρώμενα όχι μόνο της Θεσσαλονίκης.  Αλλά ακόμη και έτσι να είναι, η Κοζάνη είχε την ευκαιρία να δει ορισμένες παραστάσεις και καλλιτέχνες που τους κατατάσσει κανείς σε αυτό που ονομάζουμε καλλιτεχνική πρωτοπορία,  κάτι που συναντάς μόνο σε Αθήνα και  Θεσσαλονίκη.
 Η αλήθεια είναι ότι οι επιλογές της Δημοπούλου σε ότι αφορά τα πρόσωπα των ηθοποιών ήταν χαμηλού προφίλ. Στα τρία χρόνια που πέρασαν, δεν υπήρξε ούτε ένα πρόσωπο που να περιλαμβάνεται στους γνωστούς ‘’κράχτες’’  από τα σήριαλ και τα κωμειδύλια της τηλεόρασης, δεν υπήρξε δηλαδή επιλογή τύπου Χαϊκάλη που θα ενεργοποιούσε το κοινό της τηλεόρασης, να φορέσει τα καλά του και να ανεβεί τα σκαλιά του ΔΗΠΕΘΕ.  Υπήρξε μια γενικότερη γκρίνια εντός του ΔΗΠΕΘΕ αλλά και των θυρών του δημαρχείου  για το εάν οι παραστάσεις  φέρνουν εισιτήρια και πολλές φορές αυτός ο διάλογος  παρακινούταν  από τις όχι και τόσο αθώες αναφορές ορισμένων ΜΜΕ.
Οι αριθμοί
Οι αριθμοί δεν αμφισβητούνται και μάλιστα εάν είναι από επίσημα χείλη.  Συνήθως πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, δράσεις ένταση, κλάμα, χαρά, ιδρώτας πάθος  και απογοήτευση.  Σήμερα παρουσιάζουμε  για πρώτη φορά ορισμένα αριθμητικά στοιχεία που αφορούν το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης για τα έτη  2015 και  2017, το πρώτο και το τελευταίο έτος πριν την λήξη της θητείας της.

• Για το 2015 το ΔΗΠΕΘΕ ανέβασε 11 παραγωγές, πραγματοποίησε  210 θεατρικές παραστάσεις  και κόπηκαν 38.780 εισιτήρια. Επίσης  παρουσίασε 23 θεατρικά έργα, «Νύχτες κωμωδίας», «Αργοναυτική εκστρατεία», «Η Στυργιανή κι ο Στύλον», «Σήμερα ούτε Άμλετ», «Το νησί των σκλάβων», «Ποιος είναι ο Δόκτορ Κόρτσακ», «Βρικόλακες», και 16 έργα που παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ «Μέρες Θεάτρου» που όμως δεν έγινε εφικτό να επαναληφθεί τουλάχιστον δύο χρόνια μετά.
• Για το 2017 το ΔΗΠΕΘΕ ανέβασε 16 παραγωγές, πραγματοποίησε 354 παραστάσεις και κόπηκαν 30.224 εισιτήρια. Επίσης το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης παρουσίασε 17 θεατρικά έργα.
• Από τους 69.000 θεατές που εισήλθαν στην αίθουσα του θεάτρου, το 65% πλήρωσε εισιτήριο, το 25% των θεατών ήταν χωρίς αντίτιμο (λάμβαναν αριθμημένο εισιτήριο χωρίς τιμή, ειδικές κατηγορίες άνεργοι κλπ) και το 10% ανήκει στις τιμητικές προσκλήσεις που δίδονται συνήθως στην πρεμιέρα κάθε παράστασης.

Οι περισσότερες παραστάσεις ταξίδεψαν στην περιφέρεια δυτικής Μακεδονίας, ενώ άλλες έκαναν περιοδεία στην Ελλάδα η σε επιλεγμένες μεγάλες πόλεις όπως Θεσσαλονίκη Αθήνα Ιωάννινα Βέροια κλπ. Έκανε συμπαραγωγές με άλλα ΔΗΠΕΘΕ όπως της Βέροιας και των Ιωαννίνων αλλά και με αξιόλογους Θεατρικούς οργανισμούς όπως το Θέατρο Πόρτα και το Θέατρο Τ,  ενώ συνεργάστηκε  με την ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ στο «Και άλλαξε το δέρμα της η γη» σε σκηνοθεσία της χαρισματικής Ελένης Ευθυμίου. Επίσης για τα έτη 2015 και 2017 συμμετείχαν στις δράσεις του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης 656 άτομα σε εκπαιδευτικά προγράμματα, Θεατρικά Εργαστήρια, Καλλιτεχνική κατασκήνωση / Art Camp, Σεμινάρια «Θέατρο – Κίνηση – Αυτοσχεδιασμός» και εκπαιδευτικές ημερίδες για το θεατρικό παιχνίδι.
Το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης για το 2017 έλαβε ως επιπλέον επιβράβευση από το υπουργείο  Πολιτισμού την δεύτερη ψηλότερη χρηματοδότηση από όλα τα αδελφά και συναφή θέατρα της χώρας, όχι βέβαια εξ αιτίας του πολιτικού εκτοπίσματος του δημάρχου Λ. Ιωαννίδη η του αντιδημάρχου επί του Πολιτισμού Π. Δημόπουλου, αλλά χάριν στα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας που βαθμολογήθηκαν από τις στις επιτροπές αξιολόγησης.
Σε όλες της παραστάσεις του θεάτρου, τουλάχιστον για τα δύο έτη που έχουμε στοιχεία, εργάστηκαν επαγγελματίες ηθοποιοί σκηνοθέτες σκηνογράφοι κλπ. Για το 2015 και 2017 εργάστηκαν 116 ηθοποιοί, 208 άλλοι συνεργάτες, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, μουσικοί καθώς και 80 ερασιτέχνες ηθοποιοί από τις θεατρικές ομάδες του Δηπεθε.
ΔΗΠΕΘΕ - Δημος- Ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες
Δεν αναφέρουμε τυχαία τον όρο επαγγελματίες.  Η Δημοπούλου από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, ξεκαθάρισε προς όλες τους ενδιαφερόμενους πέριξ της αιθούσης,  ότι το ΔΗΠΕΘΕ θα χρησιμοποιήσει για τις παραστάσεις του μόνο επαγγελματίες ηθοποιούς αλλά και στις υπόλοιπες ειδικότητες του θεάτρου. Δηλαδή ανθρώπους που ασχολούνται και ζούνε από τις αμοιβές του  θεάτρου. Αυτό δεν άρεσε σε ορισμένους της αξιόλογης ερασιτεχνικής θεατρικής σκηνής της πόλης που εκτός της πάγιας αντιμισθίας ως υπάλληλοι του δημοσίου η άλλου φορέα  απολάμβαναν και συμβάσεις του Συλλόγου Ελλήνων ηθοποιών (ΣΕΗ) κάθε φορά που συνεργάζονταν με το θέατρο. Από τους παραπάνω δέχθηκε σκληρές λεκτικές επιθέσεις ακόμη και σε προσωπικό επίπεδο. Παρότι υπήρξαν πιέσεις από την πλευρά του  δημαρχείου προκειμένου να μαλακώσει η στάση της, και να εντάξει στο ρεπερτόριό της σκηνής τους τοπικούς ερασιτέχνες ηθοποιούς η κ Δημοπούλου ήταν ανένδοτη και ξεκάθαρη έως το τέλος της θητείας της. Υπήρξαν αρκετές ανακρίβειες που γράφτηκαν και ειπώθηκαν για το προσωπό της μερικές αρκετά προσβλητικές όπως ότι εκτός απο το μισθό "τρώει και πίνει δωρεάν από το δήμο κλπ" κάτι που οι συνήθως "ευαίσθητοι" του δημαρχιακού μεγάρου δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να αποκαταστήσουν, αφήνοντας της παντελώς ακάλυπτη.
Σε παλιότερες εποχές ενθυμούμαι στην πρεμιέρα κάθε παράστασης, ίσως και ως καθήκον,  να είναι παρόντες οι σύμβουλοι της πλειοψηφίας, αντιδήμαρχοι  μετά τις συζύγους, διαδρομιστές και παρατρεχάμενοι του δημαρχείου, κάτι που ως ατμόσφαιρα δεν την συνάντησα στο πρόσφατο παρελθόν.  Μάλιστα δύναμαι να γνωρίζω ότι σημαίνοντα πρόσωπα μέλη του ΔΣ του ΔΗΠΕΘΕ παρευρίσκοντο σπανίως τις παραστάσεις του θεάτρου που επόπτευαν. Το παραπάνω γεγονός δεν περνούσε απαρατήρητο από όσους τράβηξαν κυριολεκτικά κουπί την πρώτη περίοδο 2015-16.
Στον τελευταία  επιστολή της με τον απολογισμό προς το υπουργείο Πολιτισμού αναφέρει επιγραμματικά ότι το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης «παραμένει ένας φιλόξενος καλλιτεχνικός χώρος ανοιχτός στη διαφορετικότητα και προσβάσιμος από όλους τους πολίτες της Κοζάνης και της Περιφέρειας, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες  ώστε το πνευματικό και καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας να αλληλοτροφοδοτείται μέσα από καλλιτεχνικές δράσεις των επαγγελματιών του θεάτρου, των πολιτιστικών ερασιτεχνικών πρωτοβουλιών ατόμων, ομάδων πολιτών και άλλων πολιτιστικών συλλογικοτήτων». Ουδείς αναντικατάστατος, αλλά ας ελπίσουμε ότι η επόμενη επιλογή της δημοτικής αρχής να συνεχίσει να είναι στο ύψος της πολιτιστικής κληρονομιάς του ΔΗΠΕΘΕ.