ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ) – 31 μαρτιου 2013

ΚΥΡΙΑΚΗ  Β΄  ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ)

(Μρκ. 2, 1-12)

Τίποτα δέ γίνεται στό βίο, ἀγαπητοί ἀδελφοί, χωρίς πίστη. Ὑπάρχουν, βέβαια, τά δεδομένα τῆς πείρας καί τά ὀρθά συμπεράσματα, στά ὁποῖα καταλήγει ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά αὐτά μέχρις ἑνός σημείου. Δέν εἶναι ἀρκετές αὐτές οἱ προϋποθέσεις, ὥστε νά στηριχθεῖ ἐπάνω τους μία μεγάλη καί γενναία ἀπόφαση.

Τή ζωή δέν τή διέπουν μόνο φυσικοί νόμοι καί λογικές σχέσεις, μά καί ἀστάθμητοι ἄλλοι παράγοντες. Ἄν ἦταν νά κινεῖται ὁ ἄνθρωπος μόνο μέ τή λογική κρίση, τότε δέ θ’ ἀποφάσιζε τίποτα μεγάλο στό βίο του, γιατί ὅπως τό εἶπε ἕνας ἀρχαῖος, «λογισμός ὄκνον φέρει».

Παντοῦ, λοιπόν, στή ζωή, καί στήν πιό θετική της ἐκδήλωση καί στήν πιό πεζή καί πρακτική ἐποχή, σάν τή δική μας, πρέπει ν’ ἀναζητοῦμε τήν πίστη –τόν πνευματικό κι ἀστάθμητο ἐκεῖνο παράγοντα, πού μέ ἄμεσο τρόπο μᾶς πείθει καί μᾶς βεβαιώνει γιά κεῖνα πού δέν τά φτάνει καί δέν τά τολμᾶ ὁ λογισμός. Μέ τήν πίστη ἔχουμε μία ἄμεση αἴσθηση τῆς ἀλήθειας, διαθέτουμε μία ὅραση ἐσωτερική, πού διαπερνᾶ τό ὑλικό περίβλημα τῶν πραγμάτων καί εἰσδύει στό ἐσώτατο βάθος τῶν ὄντων, τοπικά καί χρονικά. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει πώς ἡ πίστη εἶναι «ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων» (Ἑβρ. 11, 1), δηλαδή, πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αὐτά πού ἐλπίζουμε καί βεβαιότητα γι’ αὐτά πού δέ βλέπουμε.

 Ἄς ἐντοπίσουμε, ὅμως, τό λόγο στή θρησκευτική πίστη, σέ ὅ,τι ἔχει σχέση μέ τό Θεό καί τόν ἄνθρωπο. Ἐκτός ἀπό ἐκεῖνα πού μέ φυσικό τρόπο ἀποκαλύπτει ὁ Θεός στόν ἔξω κόσμο καί μέσα στόν ἄνθρωπο, οἱ ἄλλες θρησκευτικές ἀλήθειες, πού ἀποκαλύπτονται ὑπερφυσικά, γίνονται δεκτές μόνο μέ τήν πίστη. Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου δέ μπορεῖ νά φτάσει τίς ἀλήθειες τῆς ἀποκάλυψης καί ἡ λογική δέ μπορεῖ νά τίς συλλάβει. Ἀλλιῶς δέ θά ἦταν ἀλήθειες «ἐξ ἀποκαλύψεως» Θεοῦ, ἀλλά «ἐξ ἀνακαλύψεως» ἀνθρώπου. Τότε δέ θά μιλούσαμε γιά πίστη καί Ἐκκλησία, ἀλλά γιά γνώση καί ἐπιστήμη. Πέρα καί πάνω ἀπό τήν ἐπιστήμη, ὅμως, εἶναι ἡ πίστη· ἕνας κόσμος ὁλόκληρος.

 Ἡ πίστη εἶναι  ἡ πεποίθηση στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἐμπιστοσύνη σ΄ Αὐτόν, εἶναι ἡ μεγάλη καί ἀκατανίκητη ἠθική δύναμη μέσα στόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό πάντοτε μέσα στά ἱερά εὐαγγέλια, σάν ἀπαραίτητος ὅρος, γιά νά ἐκδηλωθεῖ ἡ εὐεργετική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, ζητεῖται ἡ πίστη. Ἡ πίστη εἶναι ἡ θύρα, πού ἀνοίγεται καί ἐπιτρέπει στό Θεό νά μπεῖ στόν ἄνθρωπο, σάν ἐλεύθερη καί ὑπεύθυνη προσωπικότητα. Ὅταν ὁ Θεός δημιουργεῖ τόν ἄνθρωπο, δέν τόν ρωτάει· ὅταν, ὅμως, θέλει νά θαυματουργήσει ἐπάνω του, τότε τόν ρωτάει ἐάν θέλει. Ἡ ὕλη εἶναι τυφλή καί ἀνελεύθερη, ὑποταγμένη σέ φυσικούς νόμους, πού ὁ Θεός πού τούς ἔθεσε μπορεῖ καί νά τούς ἀναστέλλει· ὁ ἄνθρωπος, ὅμως, εἶναι ἐνσυνείδητος καί αὐτοδιάθετος, εἶναι ἐλεύθερη προσωπικότητα, πού ἄν θέλει ἀνοίγει ἤ κλείνει τή θύρα στό Θεό. Ὁ Θεός εἶναι τόσο ἀδύναμος μπροστά στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, τήν ὁποία ὁ ἴδιος τοῦ ἔδωσε, πού δέν τόν ἐμποδίζει νά τή χρησιμοποιήσει ὅπως θέλει, ἀκόμα κι ἄν εἶναι ὁλοφάνερο πώς θά τή χρησιμοποιήσει στραβά. Εἶναι τόσος ὁ σεβασμός πρός τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό μέρους τοῦ Θεοῦ, πού δύσκολα μποροῦμε νά τόν συλλάβουμε σέ ὅλη του τήν ἔκταση.

 Κάποτε πού ὁ Ἰησοῦς Χριστός βρέθηκε στήν πατρίδα του «…δέ μποροῦσε νά κάνει ἐκεῖ κανένα θαῦμα… κι ἔμενε κατάπληκτος ἀπό τήν ἀπιστία τους» (Μρκ. 6, 5-6). Ἡ ἀπιστία τῶν ἀνθρώπων δεσμεύει τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Τό ἀντίθετο συμβαίνει μέ τήν πίστη. Τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλυτικοῦ της Καπερναούμ, πού ἀκούσαμε σήμερα στό εὐαγγέλιο, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς θείας δύναμης καί τῆς πίστης τῶν ἀνθρώπων –καί τοῦ παραλυτικοῦ κι ἐκείνων πού παρά τίς πρακτικές δυσκολίες κατάφεραν νά τόν ὁδηγήσουν μπροστά στόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ ψυχική καί σωματική θεραπεία, πού ἀκολούθησαν, ἦταν ἀποτέλεσμα καί ἐπιβράβευση τῆς πίστης.

 Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί πίστεψαν κι ἔκαναν ἕνα μεγάλο ἅλμα στό κενό, σ’ αὐτά πού θά φανερωθοῦν στό μέλλον, σ’ αὐτά πού θ’ ἀποκαλυφθοῦν στίς ἔσχατες ἡμέρες. Δέ στηρίχθηκαν πουθενά, παρά μόνο στήν ἐλευθερία τους. Μόνο στό διακριτικό κάλεσμα τῆς ἀποκάλυψης τοῦ Χριστοῦ. Μόνο στήν ἐμπιστοσύνη πού εἶχαν σ’ Ἐκεῖνον. Ριψοκινδύνευσαν καί τόν ἐμπιστεύθηκαν. Πίστεψαν, χωρίς νά ἔχουν καμιά βέβαιη ἐξήγηση ἤ ἀποδεδειγμένη σιγουριά· ἀλλά πίστεψαν! Ἡ πίστη, λοιπόν, ἀγαπητοί ἀδελφοί, εἶναι νά πιστεύουμε σέ κάτι, ἀκόμα κι ὅταν ἡ λογική μας λέει ὄχι. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως