Άλλη μια μαζική εκδήλωση της Ανεξάρτητης Δημοτικής Κίνησης χτες στην Κοζάνη

Γύρω στα 300 άτομα έδωσαν χτες το «παρών» στην αίθουσα «Φίλιππος» και παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στα πλαίσια της Ημερίδας «Καινοτόμες Πρακτικές στην πόλη και στο σπίτι».

Η κ. Μ. Πυροβέτση, καθηγήτρια Πανεπιστήμιου (ΑΠΘ), αναφέρθηκε στο εκρηκτικό πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα και εστίασε στην κομποστοποίηση των φυτικών - οργανικών υλικών, παρουσιάζοντας παραδείγματα πιλοτικών προγραμμάτων από άλλους δήμους.

Ο κ. Γ. Δαουτόπουλος, τ. Καθηγητής του ΑΠΘ, επικεντρώθηκε στην «τοπική παραγωγή για την τοπική κατανάλωση» και ανάφερε πρακτικές ιδέες που εφαρμόζουν ομάδες (και παρέες) πολιτών, όπως οι συμμετοχικοί λαχανόκηποι, τα τοπικά δίκτυα καταναλωτών -παραγωγών, οι βιολογικές λαϊκές αγορές κλπ.

Ο κ. Δ. Τσουκαλάς, τ. Πρόεδρος Ανάβρας Μαγνησίας, εξήγησε πώς η Kοινότητα Ανάβρας κατάφερε να αναστρέψει τη μοίρα ενός ξεχασμένου ορεινού χωριού, εφαρμόζοντας συμμετοχικές διαδικασίες, πράσινες συνταγές (αιολική ενέργεια, βιολογική κτηνοτροφία) και παράλληλα δημιούργησε υποδομές (σχολείο, πάρκο, πιστοποιημένο σφαγείο) αξιοποιώντας 100% τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα

Ακολούθησε συζήτηση, η οποία έδειξε ότι  οι πολίτες έχουν ζωηρό προβληματισμό, αλλά παράλληλα και τη διάθεση να ψάξουν και να παράγουν θετικές διεξόδους για το σήμερα. Απόδειξη η  εγγραφή αρκετών κατοίκων στις «λίστες πρωτοβουλίας» που αφορούν στη δημιουργία Δημοτικού λαχανόκηπου στην Κοζάνη και  Δικτύου καταναλωτών- βιοκαλλιεργητών στη Δυτ. Μακεδονία

 

Την εκδήλωση συντόνισε και προλόγισε ο κ. Λ. Τσικριτζής, ο οποίος αναφέρθηκε εν συντομία και στο διαγωνισμό της ΔΙΑΔΥΜΑ για τη διαχείριση των σκουπιδιών για τα επόμενα 27 χρόνια και επανέλαβε τις ενστάσεις της Δημοτικής Κίνησης για ορισμένες ακριβές και αμφιλεγόμενες τεχνολογίες διαχείρισης.

Για το τελευταίο θέμα η Κίνηση διένειμε σχετικό έντυπο με τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη διαχείριση των απορριμμάτων. (Αναλυτικό κείμενο παρατίθεται στη συνέχεια).

 

Σημειώνεται τέλος ότι στην ημερίδα παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Κοζάνης, μέλη του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών, ορειβατικών και πολιτιστικών συλλόγων, μέλη του ΚΕΠΚΑ (οργάνωση καταναλωτών), βιοκαλλιεργητές κλπ.

Επόμενη εκδήλωση της Κίνησης την Κυριακή, στις 3 Απριλίου. Θα καθαρίσουμε το δρόμο προς Κοίλα- Ν. Καρδιά - Δρέπανο. Σε πολλά σημεία είναι γεμάτος σκουπίδια, που οφείλονται κυρίως σε διερχόμενους οδηγούς / επιβάτες, οι οποίοι βρωμίζουν το δημόσιο χώρο.

Ραντεβού στις 11.00 μπροστά από το ξενοδοχείο «Νεφέλη».

Επισυνάπτεται το κείμενο που διανεμήθηκε στην εκδήλωση

Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη, τόπος να ζεις»

Τα σκουπίδια δεν είναι άχρηστα υλικά

Αποτελούν μια ευκαιρία που δεν μπορεί ακόμη να θάβεται στους ΧΥΤΑ

Η Ελλάδα ακολουθούσε πάντα μια κοντόφθαλμη πολιτική στον τομέα διαχείρισης των σκουπιδιών. Επί δεκαετίες το κύριο μέλημα της κεντρικής και τοπικής Διοίκησης ήταν να βρει «κατάλληλους» χώρους για την ταφή των σκουπιδιών . Η υπερ-παραγωγή απορριμμάτων, η  ταφή πολύτιμων συστατικών, η απουσία κάθε σκέψης για επαναχρησιμοποίηση οδήγησε στα σημερινά αδιέξοδα. Σε μερικές περιφέρειες μάλιστα το πρόβλημα έχει πάρει πλέον διαστάσεις ωρολογιακής βόμβας (Αττική – Κερατέα).

Στην περιοχή μας,  η ΔΙΑΔΥΜΑ εγκατέστησε πριν από μια πενταετία έναν από τους πρώτους ΧΥΤΑ της χώρας, ενώ ο Δήμος Κοζάνης προώθησε σταδιακά (από το 1992) προγράμματα ανακύκλωσης, αφήνοντας όμως απέξω τα οργανικά που αποτελούν τον κύριο όγκο των σκουπιδιών (35-40%). Η μέθοδος των ΧΥΤΑ βέβαια θεωρείται παρωχημένη εδώ και χρόνια, ενώ κι η ανακύκλωση έχει διεθνώς επεκταθεί σε νέα πεδία, πλην των παραδοσιακών. Η ταφή των σκουπιδιών δεν είναι πια «επίτευγμα». Σήμερα το κύριο μέτωπο είναι η ΜΕΙΩΣΗ των σκουπιδιών, η ΠΡΟΛΗΨΗ κι όχι η θεραπεία.

Στον τομέα αυτό οι επιδόσεις της Δυτικής Μακεδονίας είναι απογοητευτικές, όχι μόνο για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, αλλά και για τα ελληνικά. Είμαστε σχεδόν τελευταίοι στα ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης με βάση τα στατιστικά της ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης της Ανακύκλωσης) για το 2009.

Επιπλέον, διαιωνίζονται (παρά κάποιες προόδους) τα γνωστά προβλήματα: οι αθέατοι σκουπιδότοποι στα χωριά, οι ανεξέλεγκτοι μπαζότοποι, τα τοξικά - μολυσματικά απόβλητα  που «αγνοούνται» σε χαράδρες και ρέματα.

Τι γίνεται  από δω και στο εξης ; 

Η ΔΙΑΔΥΜΑ προκήρυξε διαγωνισμό για τη διαχείριση των σκουπιδιών τα επόμενα 27 χρόνια με σύστημα ΣΔΙΤ  (Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα). Για το διαγωνισμό αυτό που ολοκληρώνεται σε λίγο, (χωρίς να υπάρχει άποψη του αιρετού Περιφερειακού Συμβουλίου), η Δημοτική Κίνηση δημοσίευσε τις ενστάσεις της και άσκησε έντονη κριτική σχετικά με το κόστος και τις τεχνολογίες διαχείρισης, αφού πρώτα επισκέφτηκε τη ΔΙΑΔΥΜΑ ζητώντας αναλυτικά στοιχεία. (Λεπτομέρειες στο site της Κίνησης )

Προσπερνώντας σήμερα τις ενστάσεις θα εστιάσουμε στις προτάσεις, επαναλαμβάνοντας τους άξονες μιας πραγματικά οικολογικής και ορθολογικής διαχείρισης:

Σκουπίδια, ένας  κρυμμένος θησαυρός

1. Πρόληψη. Στόχος τα μηδενικά σκουπίδια (zero waste). Απαιτείται δραστική μείωση των  σκουπιδιών και ολοκληρωμένη πολιτική πρόληψης στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις, τις υπηρεσίες. Για το σκοπό αυτό χρειάζονται οικονομικά κίνητρα. Σε αρκετές  ευρωπαϊκές πόλεις δοκιμάζονται συστήματα Π.Ο.Π (Πληρώνω Όσο Πετάω) με μεγάλη επιτυχία. Εκεί τα τέλη  που πληρώνουν οι πολίτες είναι ανάλογα με τα σκουπίδια που παράγουν κι όχι με τα τετραγωνικά της κατοικίας. Έτσι όλοι μπορούν  να γίνουν πιο υπεύθυνοι, να επιλέγουν προϊόντα φιλικά στο περιβάλλον με λιγότερη ή καθόλου συσκευασία, πολλαπλές χρήσεις κλπ.

2. Επαναχρησιμοποίηση. Αφορά στα παλιά έπιπλα, ρουχισμό, συσκευές και άλλα προϊόντα που καταλήγουν σήμερα στη χωματερή. Στη Φλαμανδία απασχολούνται 2.800 άτομα σε 33 Κέντρα επαναχρησιμοποίησης. Στη Δυτική Μακεδονία δεν υπάρχει κανένα τέτοιο Κέντρο.

3. Κομποστοποίηση. Πολλά νοικοκυριά μπορούν από τα οργανικά υπολείμματα να παράγουν κομπόστ (λίπασμα) σε ειδικούς κάδους, μειώνοντας έτσι τα σκουπίδια τους. Χρειάζονται επίσης μεγάλοι κεντρικοί κομποστοποιητές που θα δέχονται όσα οργανικά «ξεφεύγουν» από τις κατοικίες, καθώς και τα πράσινα υπολείμματα του δήμου (κλαδέματα κλπ). Στην Αυστρία πέτυχαν μείωση των απορριμμάτων κατά 38% μέσω της κομποστοποίησης ! Στη Δυτική Μακεδονία δεν έγινε απολύτως τίποτα, ούτε καν ένα πιλοτικό πρόγραμμα ! Πρόκειται για μια ασυγχώρητη ολιγωρία, μιας και αγνοήθηκε το 40 %  των σκουπιδιών.

Το παραγόμενο κομπόστ αποτελεί πολύτιμο εδαφοβελτιωτικό που χρησιμοποιείται στη συντήρηση πάρκων και αλσών, στην ανάπλαση παλιών λατομείων. (Μεγάλες ποσότητες θα μπορούσε να αγοράσει κι η ΔΕΗ για έργα αποκατάστασης εδαφών)

Το 40 % των σκουπιδιών μας είναι  λίπασμα (κομπόστ) !

4. Διαλογή στην πηγή με 4 κάδους. Στην Κοζάνη το πρόγραμμα ανακύκλωσης βασίζεται σε 4 κάδους, αλλά κανείς τους δεν προορίζεται για οργανικά υπολείμματα. Απαιτείται μελέτη για την προσαρμογή μας ή μη στο ισχύον σύστημα πολλών ευρωπαϊκών ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) ή για την τοποθέτηση και 5ου κάδου για τα οργανικά που θα οδηγούνται στο  δημοτικό κομποστοποιητή. 

6. Βελτίωση του συστήματος  εναλλακτικής διαχείρισης  που αφορά στα παλιά ελαστικά, τα χρησιμοποιημένα λάδια, τις μεταχειρισμένες συσκευές κ.α, καθώς και επέκτασή του σε άλλα είδη (αχρησιμοποίητα φάρμακα, ογκώδη προϊόντα  κλπ ).

7. Δημιουργία διαδημοτικών Κέντρων Ανακύκλωσης, δηλαδή χώρων  προσωρινής αποθήκευσης και ταξινόμησης όλων των υλικών μέχρι τη μεταφορά τους για τελική διαχείριση ή ανακύκλωση. Στη Δυτική Μακεδονία χρειάζονται 3 ή 4 τέτοια Κέντρα.

8. Προγράμματα ευαισθητοποίησης των πολιτών, χωρίς τη συμμετοχή των οποίων κανένα σύστημα συλλογικής διαχείρισης δεν μπορεί να επιτύχει. 

Ο παραπάνω σχεδιασμός υιοθετείται από πολλές πράσινες πόλεις της Ευρώπης, αλλά και τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας. Η ΔΙΑΔΥΜΑ και οι Δήμοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν κάθε ιδέα για θερμική επεξεργασία των σκουπιδιών, που είναι ακριβή και επικίνδυνη  και να επικεντρώσουν στην  πρόληψη/ επανάχρηση/ ανακύκλωση / κομποστοποίηση. Είναι ο πιο ασφαλής και φτηνός δρόμος για να ανταποκριθούν στις αυστηρότατες απαιτήσεις που θέτουν οι νέες ευρωπαϊκές οδηγίες.

Επιπλέον το σύστημα διαχείρισης που προτείνουμε δημιουργεί δεκαπλάσιες θέσεις εργασίας σε σχέση με την ταφή ή την καύση. (Στην Ευρώπη η πράσινη διαχείριση των αποβλήτων έχει δώσει ήδη 1,5 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης).
Αν ψάχνουμε λοιπόν συγκεκριμένες απαντήσεις στο βραχνά της ανεργίας, πρέπει επιτέλους να δούμε  τα σκουπίδια ως ευκαιρία κι όχι ως ενόχληση.

Μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων και «ανάκτησης» εργασίας ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ