Συγκίνηση και δέος στην τελετή αναγόρευσης του Διονύση Σαββόπουλου σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.).

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Είχα τη μεγάλη τιμή να προσκληθώ από το Διονύση Σαββόπουλο (να ανταποκριθώ στην πρόσκληση) και να παραστώ στη πολύ συγκινητική ‘’Τελετή αναγόρευσης του διαπρεπούς τραγουδοποιού, συνθέτη και ερμηνευτή Διονύση Σαββόπουλου σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.)’’ (Πρόγραμμα του Α.Π.Θ.), που έγινε την Παρασκευή, 24-11-2017, ώρα 7 μ.μ. στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το ‘’πολύ συγκινητική’’ δεν έχει να κάνει μόνο με το συναίσθημα, που ούτως ή άλλως ήταν δικαιολογημένο και που φορτίστηκε από τις ομιλίες των Καθηγητών (του Προέδρου του Τμήματος Φιλολογίας κ. Αιμιλίου Μαυρουδή, του Πρύτανη του Πανεπιστημίου κ. Περικλή Μήτκα, του Ακαδημαϊκού κ. Θεοδώρου Παπαγγελή) του Α.Π.Θ. Ούτε μόνο από τη στιγμή της ένδυσης με την τήβεννο ‘’του τιμωμένου’’ και την θαυμάσια ομιλία που ακολούθησε με θέμα: ‘’Η μουσική των λέξεων: Γεννήθηκα στη Σαλονίκη’’ από τον τιμώμενο Διονύση Σαββόπουλο.

Καθώς τα έβλεπα και τα άκουγα όλα αυτά αναλογιζόμουν τη δύσκολη ωστόσο δημιουργική (και αφυπνιστική για εμάς) διαδρομή του Διονύση Σαββόπουλου από το ‘’Φορτηγό’’ του, (1966) ως τα σήμερα και τη συνεχή διεκδίκηση του δικαιώματος να συλλογάται ελεύθερα.

Μια διαδρομή στη διάρκεια της οποίας κατόρθωσε ‘’να χαρτογραφήσει οδικά και ωδικά’’ την περιούσια κοινότητα των ανθρώπων, ‘’να ακτινογραφεί ακαριαία το βαθύτερο μέσα μας’’, να διαλέγεται με ‘’τα παρόντα και τα παρελθόντα’’, να θέτει ‘’τη ζώσα και αρχαϊκή ιστορία σε συνεχή διαπραγμάτευση με τον εαυτό του και με τα πέριξ’’. (Τα εισαγωγικά από τις ομιλίες των Καθηγητών).  

Μια διαδρομή, που οδήγησε πολλές γενιές από την υψωμένη (μονόπατη) γροθιά στην αφύπνιση και στη δημιουργική σύνθεση της παράδοσης με το νεωτερικό βίο, στην ενότητα και στην αγάπη, στον οραματισμό του κράματος Ανατολής και Δύσης, χωρίς να χάσουμε την ψυχή μας.    

Πρόκειται για μια διαδρομή την οποία χάραζε ο ίδιος με το σπάνιο χάρισμα που του έδωσε ο Θεός, πάντα και με την προσωπική του κοπιαστική συμβολή. Ώστε να είναι συγχρόνως ‘’συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής’’, να συναντάται στο πρόσωπό του και στο έργο του μια χαρισματική ‘’τριάδα ομοούσια και αδιαίρετη’’ (Θεόδωρος Παπαγγελής).

Διαδρομή στην οποία δεν ήταν μόνος. Συνοδίτες ήμαστε και όλοι ‘’Εμείς του ’60 οι εκδρομείς’’ (και που εξακολουθούμε να είμαστε συνοδίτες) και στη συνέχεια πολλοί άλλοι, μάλιστα και από τους πολύ νεώτερους. Δεν ξεχνώ τους εκατοντάδες στο Δημοτικό Σχολείο μαθητές μου, στους οποίους δίδαξα το στίχο και τη μουσική του Διονύση Σαββόπουλου. Πολλοί από αυτούς, όταν με συναντούν, αναφέρονται σ’  αυτή τη διδασκαλία και σε συγκεκριμένα τραγούδια του. ‘’Κιλελέρ, έξι Μαρτίου 1910’’, ‘’Μην πετάξεις τίποτα’’, ‘’Μέρες καλύτερες θα ‘ρθούν’’, ‘’Ας κρατήσουν οι χοροί’’, ‘’Σωστικά συνεργεία’’, ‘’Τα χρυσά παιδιά του Γκάλη’’, ‘’Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη’’, είναι μερικά από αυτά που θυμήθηκαν κάποιοι από τους μαθητές μου στο αρχονταρίκι του Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω στο Βελβεντό. Ε, τα βρήκαμε στο you tube και τα ακούσαμε, όπως τότε στο σχολείο μέσα στην τάξη.

Θα ταίριαζε όμως καλύτερα, σε όλα τα παραπάνω, η λέξη-φράση: ‘’συγκλονιστική Τελετή’’. Συγκλονιστική όχι μόνο για τον ίδιο και τη σύζυγό του κ. Άσπα. Αλλά και για εμάς τους (εντός και εκτός της Αιθούσης) αναρίθμητους όλα αυτά τα χρόνια αφοσιωμένους ακροατές - φοιτητές του. Που ακροασθήκαμε την ιδιότυπη μουσική του με το ‘’πλαγιάζον’’ ύφος και το στίχο των τραγουδιών του, που ενοποιεί άσχετες φαινομενικά εικόνες και με τη μοναδική ερμηνευτική της φωνής του.  

Θέλω να συγχαρώ το Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Είναι – ίσως – η πρώτη φορά που τιμάται το τραγούδι – αλλά αυτό το τραγούδι – εν τω συνόλω του στο πρόσωπο και στο έργο του Διονύση Σαββόπουλου. Η βράβευση και η αναγόρευση αυτή σχετίζεται στην ουσία με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 στον Bob Dylan.

Τα δύο αυτά ανοίγματα (της Σουηδικής Ακαδημίας και της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. στον Bob Dylan και στον Διονύση Σαββόπουλο αντίστοιχα) στο τραγούδι (σύνθεση- στίχο- ερμηνεία) σηματοδοτούν κάτι το καινούργιο ‘’στην αγωνία αυτού του τόπου για ζωή’’ (Δ.Σ.), στην αγωνία της κατακερματισμένης ανθρωπότητας για την ανάδυση της σύνθεσης, της αλληλοπεριχώρησης και της ενότητάς της, εν αληθεία και εν αγάπη. Στην αναζήτηση αυτής της διαδρομής θα βρει τη δικαίωση το: ‘’Μέρες καλύτερες θα ‘ρθουν’’.    

Στο τέλος της εκδήλωσης ο Διονύσης Σαββόπουλος ερμήνευσε τραγούδια του με τη συνοδεία της Χορωδίας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, σε διδασκαλία Χρυσόστομου Σταμούλη. Στο πιάνο ήταν ο Σπύρος Ρασσιάς. Τα τραγούδια ήταν: ‘’Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια’’, ‘’Γεννήθηκα στη Σαλονίκη’’, ‘’Ας κρατήσουν οι χοροί’’, ‘’Μια θάλασσα μικρή’’, ‘’Μη μιλάς άλλο γι’ αγάπη’’, ‘’Συννεφούλα’’.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος

26-11-2017

Αλυπίου του Κιονίτου, Νίκωνος του Μετανοείτε και Στυλιανού του Παφλαγόνος.