Καρπούζι:Ο βασιλιάς των καλοκαιρινών φρούτων!

Της Ιουλίας Ντίνα*

Αποτελεί παρεξηγημένοφρούτο, καθώς οι περισσότεροι θεωρούν πως προσφέρει στον οργανισμό μόνο νερό και ζάχαρη. Ο λόγος για το καρπούζι, τη δροσερή απόλαυση του καλοκαιριού, που συνιστά πλούσια πηγή πολύτιμων θρεπτικών συστατικών.Ανήκει στην ίδια οικογένεια με το αγγούρι και την κολοκύθα και έχει χώρα προέλευσης την Αφρική.

Παρά όμως την προφανή «γοητεία» του, λίγοι είναι εκείνοιπου γνωρίζουν πολλά για τη διατροφική του αξία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι τα πορτοκάλια είναι πλούσια σε βιταμίνη C, ότι οι μπανάνες είναι πλούσιες σε κάλιο ή ότι τα βατόμουρα είναι «ευλογημένα» με αντιοξειδωτικά. Αλλά όταν πρόκειται για το καρπούζι υπάρχει ένα κενό.

-Αρχικά, το καρπούζι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίεςπου ονομάζονται καροτενοειδή (β-καροτένιο, λουτεΐνη, ζεαξανθίνη,κρυπτοξανθίνη κλπ)και κυρίως σε ένα καροτενοειδές, το λυκοπένιο.Μελέτες έχουν δείξει ότι μια διατροφή πλούσια σε λυκοπένιο έχει προστατευτική δράση από τον καρκίνο του προστάτη και της στοματικής κοιλότητας. Στην πραγματικότητα μάλιστα το καρπούζι παίρνει το χρώμα του χάρη στην περιεκτικότητά του σε λυκοπένιο. Ως εκ τούτου τα άσπρα ή κίτρινα καρπούζια δεν περιέχουν καθόλου λυκοπένιο. Σημειώστε, ωστόσο, ότι η περιεκτικότητα του καρπουζιού σε λυκοπένιο είναι ανάλογη με την ωριμότητά του,γι’ αυτό πρέπει να αγοράζετε όσο το δυνατόν πιο ώριμα καρπούζια γίνεται.

-Επίσης το καρπούζι αποτελεί άριστη επιλογή για ενυδάτωση καθώς θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι περισσότερο υγρό παρά στερεό!Όσον αφορά στο βάρος του, αποτελείται περίπου κατά 92% από νερό και 6% από φυσικά σάκχαρα. Επομένως δεν είναι κατάλληλο μόνο για απώλεια βάρους, λόγω της χαμηλής θερμιδικής του αξίας και των μηδενικώνλιπαρών, αλλά είναι επίσης και ένα σπάνιο παράδειγμα πηγής νερού που βασίζεται σε στερεά τροφή.

-Το λευκό τμήμα του καρπουζιού, ανάμεσα στη φλούδα και στη σάρκα του, περιέχει το αμινοξύ κιτρουλίνη, το οποίο μετατρέπεται στον οργανισμό με τη βοήθεια των νεφρών στο αμινοξύ αργινίνη. Μελέτες έχουν δείξει ότι το αμινοξύ αυτό εμφανίζει καρδιοπροστευτική δράση γιατί συμμετέχει σε μηχανισμούς που προστατεύουν από διάφορες κυτταρικές βλάβες (σχηματισμός αθηροσκλήρωσης) που προκαλούνται από το κάπνισμα, την παχυσαρκία, τη γήρανση και την αυξημένη αρτηριακή πίεση. Επίσης μελέτες υποστηρίζουν ότι ίσως η κιτρουλίνη συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στη μείωση του σωματικού μας λίπους!

Μέση Διατροφική Ανάλυση 100gr φρέσκου καρπουζιού
Θρεπτικό συστατικό	Τιμή	% ΣΗΠ (RDA)
Ενέργεια	30 Kcal	1.5%
Υδατάνθρακες	7.6 gr	6%
Πρωτεΐνες	0.6 gr	1%
Ολικά λιπαρά	0.15 gr	0.5%
Φυτικές ίνες	0.4 gr	1%
ΒιταμίνεςΤιμή% ΣΗΠ (RDA)
Φυλλικό οξύ	3 µg	1%
Νιασίνη (Β3)	0.178 mg	1%
Παντοθενικό οξύ	0.221 mg	4.5%
Πυριδοξίνη (Β6)	0.045 mg	3.5%
Θειαμίνη (Β1)	0.033 mg	3%
Βιταμίνη A	569 IU	19%
Βιταμίνη C	8.1 mg	13.5%
Βιταμίνη  E	0.05 mg	0.5%
ΗλεκτρολύτεςΤιμή% ΣΗΠ (RDA)
Νάτριο	1 mg	0%
Κάλιο	112 mg	2.5%
ΜέταλλαΤιμή% ΣΗΠ (RDA)
Ασβέστιο	7 mg	0.7%
Χαλκός	42 µg	4.5%
Σίδηρος	0.24 mg	3%
Μαγνήσιο	10 mg	2.5%
Μαγγάνιο	0.038 mg	1.5%
Ψευδάργυρος	0.10 mg	1%
Φυτοχημικά συστατικάΤιμή% ΣΗΠ (RDA)
β-Καροτένιο	303 µg	--
β-Κρυπτοξανθίνη	78 µg	--
Λουτεΐνη - Ζεαξανθίνη	8 µg	--
Λυκοπένιο	4532 µg	--

ΣΗΠ: Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη

ΠΗΓΗ:USDA, National Nutrient database

Όσον αφορά στην επιλογή του καρπουζιού να επιλέγετε πάντα:

Ø  Το καρπούζι εκείνο που είναι βαρύ συγκριτικά με το μέγεθος του

Ø  Το καρπούζι που στην μία πλευρά του υπάρχει ένα σημείο με διαφορετικό χρωματισμό από το υπόλοιπο. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι το συγκεκριμένο σημείο ήταν εκείνο που ακουμπούσε στο έδαφος κατά την ωρίμανση. Εάν δεν υπάρχει το σημάδι αυτό σημαίνει πιθανότατα ότι κόπηκε πριν ωριμάσει, με άμεση επίδραση στην υφή, στη γεύση και στο άρωμα του.

Συνεπώς, θα ήταν καλό να συμπεριλάβετε το καρπούζι στη διατροφή σας, παραβλέποντας τους μύθους που ενδεχομένως έχουν φτάσει στα αυτιά σας ότι «το καρπούζι παχαίνει» ή «το καρπούζι έχει πολύ ζάχαρη». Απεναντίας, τα οφέλη πουθα έχετε καταναλώνοντας 350gr καρπούζι ημερησίως (περίπου ένα μπολ) είναι μεγάλα και οι επιπτώσεις στη σιλουέτα σας μικρές!

*Ντίνα Ιουλία

Πτυχιούχος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Κιν. 6976158400      e-mail: ioulieta_3@hotmail.com