Ο Ιρλανδός «Καραμανλής» ανέλαβε τις ευθύνες του

Του Αλ. Καψύλη από το ΒΗΜΑ

Ο Μπράιαν Κόουεν όπως και ο έλληνας πρώην πρωθυπουργός έχει σοβαρότατες ευθύνες για την οικονομική κρίση, αλλά ο πρώτος επωμίστηκε το κόστος εκπόνησης ενός σχεδίου

Στη φύση ανάλογες δράσεις ή μη δράσεις επιφέρουν συνήθως ανάλογα αποτελέσματα. Το ίδιο και στην πολιτική. Οι συνθήκες βεβαίως διαμόρφωσης ενός φαινομένου διαφέρουν. Οι διαφορές αυτές, όμως, στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας όλο και αμβλύνονται. Γι΄ αυτό και η αναζήτηση εκλεκτικών συγγενειών μεταξύ σύγχρονων πολιτικών ανδρών δεν είναι τόσο δύσκολη υπόθεση. Πόσω μάλλον όταν τους εν λόγω άνδρες «συνδέει» σημαντικό κοινό γεγονός. Μια επιτυχία. Ή μια παταγώδης αποτυχία, όπως συνιστούν, φέρ΄ ειπείν, οι ευθύνες για τη χρεοκοπία της χώρας τους. Πρόκειται για γεγονότα τραγικά, που καθιστούν εν προκειμένω παράλληλους τους βίους του πρωθυπουργού της Ιρλανδίας Μπράιαν Κόουεν και του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδας Κ. Καραμανλή. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η ελληνική κρίση χρέους και η ιρλανδική παρουσιάζουν αρκετές διαφορές. Η μεγαλύτερη είναι ότι ενώ η ελληνική κρίση άρχισε από την οικονομία και επεκτάθηκε στις τράπεζες (και η αλήθεια είναι ότι με τη συντηρητική πολιτική τους οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση συγκριτικά με τις ευρωπαϊκές συνολικά), η ιρλανδική κρίση προήλθε από τις τράπεζες και επεκτάθηκε στην οικονομία. Το νέο πακέτο διάσωσης της ήδη εθνικοποιημένης από τις αρχές του 2009 Αnglo Ιrish Βank είναι εκείνο που εκτίναξε το ιρλανδικό έλλειμμα από 14% σε 32%. Ακόμη περισσότερο, η ΑΙΒ και οι άλλες ιρλανδικές τράπεζες είναι εκείνες που επέδωσαν το προσκλητήριο στην τρόικα για να επισκεφθεί μετά την Ελλάδα και την Ιρλανδία.

Θα μπορούσε επίσης κάποιος να ισχυριστεί ότι ενώ η κυβέρνηση Καραμανλή ανέλαβε- και μάλιστα μόνη της, χωρίς εταίρους δηλαδή- τη διακυβέρνηση της χώρας τρία χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, ο Μπράιαν Κόουεν ανέλαβε επικεφαλής μιας κυβέρνησης συνασπισμού (με τους Πράσινους και τρεις ανεξάρτητους βουλευτές) το 2008. Την ώρα της καταστροφής δηλαδή. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα. Διότι- και εδώ αρχίζουν οι συμπτώσεις και οι εκλεκτικές συγγένειες- ο ιρλανδός κεντροδεξιός πολιτικός ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών της προη γούμενης κυβέρνησης του Μπέρτι Αχερν το 2004. Εξι μήνες, για την ακρίβεια, από τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 7ης Μαρτίου και τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης του Καραμανλή-ανιψιού.

Η πορεία προς την καταστροφή

Ως επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Αχερν ο Κόουεν ευθύνεται όσο, τηρουμένων των αναλογιών, ο κ. Γ. Αλογοσκούφης για την πορεία της ιρλανδικής οικονομίας προς την καταστροφή. Βεβαίως ο Κόουεν δεν είχε τη «φαεινή» ιδέα να κάνει... απογραφή! Ισως να την είχε αν δεν θα εξέθετε τον Αχερν, που κυβερνούσε από το 1997 την Ιρλανδία. Ας μην αδικούμε, όμως, τον ιρλανδό πολιτικό: ουδέποτε ανάγκασε τον ευυπόληπτο «Εconomist» να γράψει ότι «ο πολιτικός που αμφισβητεί κατά τέτοιο τρόπο τους προκατόχους του προδίδει την ίδια του τη χώρα»! Ο άνθρωπος δεν καθιέρωσε την έκφραση «greek statistics» ως σύντομο ανέκδοτο, ως «σήμα κατατεθέν» μιας χώρας που πάσχισε να σβήσει από τις συνειδήσεις των ευρωπαίων εταίρων της την προκατάληψη της «ανατολίτικης κουτοπονηριάς» και να πείσει για την ειλικρίνεια και την αξιοπιστία της. Ο Κόουεν δεν υπονόμευσε την υπόληψη της χώρας του. Ωστόσο, από το 2004 που διαδέχθηκε στο υπουργείο τον μεταπηδώντα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τσάρλι Μακ Κρίβι, ο Κόουεν άρχισε τις... γαλαντομίες! Ο πρώτος προϋπολογισμός που κατέθεσε την 1η Δεκεμβρίου της χρονιάς εκείνης προέβλεπε αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά 9%. Και οι επόμενοι που ακολούθησαν χαρακτηρίζονταν από την αρχή «αύξηση δαπανών με ταυτόχρονη μείωση φορολογικών συντελεστών». Ο Κόουεν δεν οδηγήθηκε σε κατάργηση του αντίστοιχου ΣΔΟΕ. Αδιαφόρησε πλήρως, όμως, για τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας του, επέτρεψε να οργιάζει ανεξέλεγκτα μια απίστευτη κερδοσκοπία των τραπεζών, αδιαφόρησε για τη «φούσκα» των ακινήτων και εκμεταλλεύθηκε τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ για να αναγάγει τον εξωτερικό δανεισμό σε βασική πηγή εσόδων της Ιρλανδίας.

Ο Κόουεν κατηγορήθηκε ιδιαίτερα για την αμεριμνησία που επέδειξε, ως πρωθυπουργός πλέον, όταν ξέσπασε η κρίση. Η δημοσιονομική ακηδία και η παρελκυστική πολιτική αποτελούν μιαν ακόμη εκλεκτική συγγένεια των δύο ανδρών. Ο Κόουεν, όμως, δεν έσπευσε να εξαφανιστεί κρύβοντας τα σκουπίδια κάτω από το χαλί! Δεν υπήρξε ρίψασπις. Παρέμεινε στις επάλξεις, αναλαμβάνοντας το κόστος εκπόνησης εν