Ο Λόχος εθελοντών στο Δημαρχείο...

Του Β. Π. Καραγιάννη

Σε κάθε εθνική και τοπική γιορτή ή επέτειο  βλέπουμε την όψη του Δημαρχείου να τη διασχίζουν  δίχα, πατριωτικές κορδέλες μετά των απαραίτητων μεταλλικών εθνοσήμων (στις Αποκριές παρότι είναι η μεγίστη τοπική γιορτή δεν έχουμε παρόμοιους στολισμούς). Τα τελευταία χρόνια μια εκ των κορδελών συνορεύει με πλάκα με μια παράσταση κάπως παιδικής αισθητικής όπου δηλώνεται πως είναι λόχος εθελοντών  που συστήθηκε την περίοδο του Α’  Βαλκανικού πολέμου, μετά την απελευθέρωση της Κοζάνης.
Τοποθετήθηκε την περίοδο των εορτών της 100ετηρίδος της απελευθέρωσης το 2012 όταν έλαβαν χώρα  ποικίλες εκδηλώσεις. Ο ξένος επισκέπτης, αλλά και ο κοζανίτης συμπολίτης (υπάρχει κι οδός Εθελοντών) θα μπορούσε δ’ αυτού να συμπεράνει πως αφού το γεγονός αυτό διαδηλώνεται (και παραμένει) στο πλέον εμφανές και συμβολικό σημείον της πόλεως κατά συνέπεια αυτό είναι και το σημαντικότερο γεγονός της νεότερης ιστορίας της. 

Μέχρι εδώ καλά. Μήπως όμως θα μπορούσε κανείς από εκείνους  τους θεσμικούς ή τεχνικούς παράγοντες, που το τοποθέτησαν και  πήραν την ευθύνη ιστορική κι αισθητική, να μας πει γιατί αυτό το συμβάν θεωρείται τόσον σημαντικό ώστε να προβάλλεται τόσο εμφαντικά. Τι ήταν αυτός ο λόχος, τι έκανε, πως συστήθηκε, σε ποιές μάχες μετείχε κ.λπ.; Ετσι ώστε να λάβουμε μια κάποια γνώση. Κάποιοι προφανώς  της προηγούμενης δημοτικής αρχής, θα γνωρίζουν, γιατί δεν το έβαλαν έτσι για την πλάκα ή γιατί κάτι έπρεπε να δείξουν- να δείξουμε δηλ. ως πόλη. Μέχρι και επιστημονικό συνέδριο για την ιστορία και τον πολιτισμό  έγινε στην Κοζάνη τότε. Αρα επιστήμονες υπάρχουν προς διευκρίνησιν.

Στον τοπικό  λογοτεχνικό χώρο για το τι δηλώνει η πλαξ (γεν. της πλακός) υπάρχει ένα διήγημα («Το γιατρικό της παπαδιάς») του Κ. Τσιτσελίκη (αυτού που αναφέραμε πως η προτομή του αποτελεί εκτονωτήριο των αναρχοηλίθιων) για τη σύσταση και τη δράση αυτού του λόχου που σχεδόν «εξισώνεται» αναγλυφικά με τον Ιερό Λόχο του Δραγατσανίου. Μια σπαρταριστή αφήγηση κατά την οποία στον λόχο εθελοντών τα μόνα καθήκοντα που τους ανατέθηκαν από το στρατό ήταν να μαζεύουν τα σκουπίδια και τα πολεμικά λάφυρα της μάχης του Σαρανταπόρου (κάτι είναι κι αυτό κάποιος έπρεπε να τα μαζέψει συντεταγμένα) κι έδρασε στα Χάσια και τα Καμβούνια όρη.

- Αλλά μπορεί και να σφάλουμε όμως;

ΥΓ. Γιατί η Περιφερειακή αρχή, λόγω των εκτάκτων εκσκαπτικών αναγκών της πλατείας, δεν κάνει την κατάθεση στεφάνων της 25ης στον ανδριάντα του Ν. Κασομούλη επί της πλατεία Γ. Τιάλιου, του μόνο αυθεντικού ήρωος της πόλεως (αγωνιστής και σπουδαίος συγγραφέας  απομνημονευμάτων του Αγώνα αναγνωρισμένος πανελληνίως στην επανάσταση του 1821),  αλλά βολεύεται στην προτομή του Π. Μελά επί της ομωνύμου οδού. Για  τεχνικούς λόγους θα πουν φυσικά. Κάτι που δεν ισχυρίστηκαν, κι είχαν  όλο το δίκιο να το πουν,  οι τότε αγωνιστές και ξεκίνησαν την επανάσταση.