Το Σάββατο θα «βρέξει» πεφταστέρια

Μια ακόμη «βροχή» από πεφταστέρια, που μάλιστα αναμένεται θεαματική, θα σημειωθεί στους ουρανούς της Ελλάδας και του υπολοίπου βορείου ημισφαιρίου στις αρχές Οκτωβρίου. Πρόκειται για τις Δρακοντίδες ή Ιακωβινίδες, που αναμένεται να αποκορυφωθούν το βράδυ της 8ης Οκτωβρίου. Οι αστρονόμοι προβλέπουν για φέτος σημαντική έξαρση δραστηριότητας, ορατή και από την χώρα μας, η οποία μάλιστα θεωρείται ότι έχει προνομιακή διεθνώς γεωγραφική θέση για την παρατήρηση του φαινομένου.

Οι προβλέψεις των αστρονόμων δείχνουν ότι η έξαρση αυτή θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της σε δύο ξεχωριστά «μέγιστα»: κατά τις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδος με ένταση 60-100 διαττόντων την ώρα και, λίγο αργότερα, στις 11μμ ώρα Ελλάδας, οπότε αναμένονται από 500 μέχρι 800 (ακόμα και 1.000) διάττοντες ανά ώρα, στο βαθμό που οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την παρατήρηση. Κάθε «μέγιστο» θα διαρκέσει περίπου μία ώρα και η έξαρση αναμένεται να έχει λήξει το αργότερο έως την 1 π.μ. το πρωί της Κυριακής.

Το σημείο προέλευσης των συγκεκριμένων διαττόντων φαίνεται να είναι η κεφαλή του αστερισμού του Δράκοντα, από όπου έχουν πάρει και το όνομά τους. Αντίθετα με άλλες βροχές διαττόντων, οι Δρακοντίδες είναι πιο πιθανό να γίνουν ορατές νωρίς το βράδυ και όχι τα χαράματα. Τα συγκεκριμένα πεφταστέρια είναι γνωστά από το παρελθόν ότι κινούνται με πολύ αργή ταχύτητα (μόλις 18 χλμ/ώρα, δηλαδή το ένα τρίτο περίπου της ταχύτητας των Περσειδών), ενώ είναι πιθανό να είναι αχνά, λόγω και του παρεμβαλλομένου σεληνόφωτος που θα είναι αυξημένο.

Συνήθως η συγκεκριμένη ετήσια «βροχή» στέλνει στην κατεύθυνση της Γης από λιγοστά έως καθόλου πεφταστέρια, αλλά μερικές φορές «ξυπνάει ο Δράκοντας» και μπορεί να υπάρξουν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, διάττοντες μέσα σε μια και μόνο ώρα. Αυτό συνέβη το 1933 και το 1946, όταν υπήρξαν έως 10.000 διάττοντες την ώρα, ενώ εκατοντάδες ανά ώρα υπήρξαν κατά τα έτη 1952, 1985 και 1998. Οι Δρακοντίδες δημιουργούνται, όταν η τροχιά της Γης συναντιέται με την ουρά πυκνής σκόνης και σωματιδίων που αφήνει πίσω του ο μητρικός κομήτης 21/Ρ Τζιακομπίνι-Ζίνερ.

Ο συγκεκριμένος κομήτης "21P/Giacobini-Zinner" ανακαλύφθηκε το 1900 και ανήκει στην οικογένεια των κομητών του Δία, γι’ αυτό το λόγο επισκέπτεται τη «γειτονιά» μας κάθε 6,6 χρόνια περίπου. Φέτος, σύμφωνα με αρκετές προβλέψεις, αναμένεται σημαντική δραστηριότητα, ενδεχομένως πιο πλούσια και από τη «βροχή» των Λεοντιδών.

Λόγω της σπανιότητας του γεγονότος και της επιστημονικής σημασίας του, σχεδιάζεται η ανάπτυξη σταθμών παρατήρησης σε διάφορα σημεία της νήσου Κρήτης για την καταγραφή του φαινομένου, το Σάββατο 8 Οκτωβρίου, παράλληλα με την διεξαγωγή του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας που θα λάβει χώρα στα Χανιά. Η μελέτη αναμένεται να βελτιώσει τις αστρονομικές γνώσεις για την εξέλιξη του κομήτη και το υλικό του. Έχει επιλεγεί η Κρήτη, ώστε να στηθούν τουλάχιστον δύο σταθμοί με κάμερες για την καταγραφή των διαττόντων. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την βροχή διαττόντων και τον ίδιο τον κομήτη.

Τα μετεωροειδή, η πηγή των διαττόντων, προέρχονται είτε από κομήτες κυρίως, είτε από αστεροειδείς. Οι «βροχές» διαττόντων είναι μακρόστενά ρεύματα ύλης που απελευθερώνονται συνήθως από τον πυρήνα ενός κομήτη, καθώς πλησιάζει τον Ήλιο. Τα ρεύματα αυτά κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα συναντώνται με την τροχιά της Γης.

Πηγή: ΑΠΕ