Πώς μπήκαν σε καραντίνα δύο αποκομμένα χωριά

του Γιάννη Παπαδόπουλου από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Ζωσμένοι από ένα αιωνόβιο καστανόδασος στις παρυφές της κορυφογραμμής των Οντρίων, σχεδόν αποκομμένοι από μεγάλα αστικά κέντρα, οι 71 μόνιμοι κάτοικοι της Δαμασκηνιάς έμοιαζαν θωρακισμένοι από το νέο κορωνοϊό. Η Καστοριά, η Κοζάνη και η Θεσσαλονίκη απέχουν από 35 έως 194 χιλιόμετρα από τα μέρη τους. Στις 6 Μαρτίου, όμως, η μοναδική ταβέρνα-καφενείο στην πετρόχτιστη πλατεία τους έβαλε λουκέτο. Οκτώ ημέρες αργότερα πέθανε ο 90χρονος πατέρας του ιδιοκτήτη, κάτοικοι του χωριού
προσβλήθηκαν από τον ιό και νοσηλεύονται, ενώ άλλοι έχουν εμφανίσει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού και εγκλωβίστηκαν στα σπίτια τους. Βρίσκονται σε καραντίνα.
Με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας οι κάτοικοι της Δαμασκηνιάς, καθώς και της γειτονικής Δραγασιάς τέθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό και τα χωριά τους κηρύχθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για 14 ημέρες. Η τροφοδοσία και παροχή ειδών πρώτης ανάγκης θα γίνεται με τη συνδρομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η αστυνομία θα επιβλέψει την τήρηση του γεωγραφικού περιορισμού. Ο Δήμος Βοΐου παρείχε τηλέφωνα ψυχολόγων και κοινωνιολόγων σε όσους κατοίκους τα χρειαστούν.

«Είμαι αδιάθετος και εγώ και η πρεσβυτέρα», λέει σε τηλεφωνική του συνομιλία με την «Κ» ο ιερέας της Δαμασκηνιάς, Δημήτριος Παπαδημητρούλης. Εχει επί τέσσερις ημέρες πυρετό (μέχρι και 38), βήχα, πονόλαιμο και δυσκολία στην κατάποση. Παρόμοια συμπτώματα εμφανίζει και η σύζυγός του. Δεν έχουν εξεταστεί για τον κορωνοϊό. «Μας είπαν να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια εάν ανέβει ο πυρετός πολύ και έχουμε δύσπνοια», λέει ο 61χρονος ιερέας.
Η δημοτική αρχή υπολογίζει στους 9 τους νοσηλευόμενους κατοίκους σε Πτολεμαΐδα και Θεσσαλονίκη (ανάμεσά τους ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας και η σύζυγός του οι οποίοι βρέθηκαν θετικοί στον ιό) και τουλάχιστον σε πέντε τα άτομα μέσα στο χωριό που δεν είναι καλά στην υγεία τους. Πώς ο νέος κορωνοϊός προσέγγισε τον τόπο τους;
Ο Παύλος Τζάνας, πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, επιχειρώντας να βρει το νήμα της μετάδοσης εστιάζει σε μια πρόσφατη κηδεία. «Ολη η ιστορία πρέπει να ξεκίνησε από εκεί», λέει. «Ο ιός μπορεί να ήρθε εκείνη την ημέρα, μπορεί και νωρίτερα, δεν το γνωρίζουμε και δεν θα το μάθουμε ποτέ», αναφέρει ο ιερέας του χωριού.
Η κηδεία, όπως εξηγεί ο ίδιος, έγινε στις 5 Μαρτίου. Είχε πεθάνει μια ηλικιωμένη στη Θεσσαλονίκη και οι συγγενείς της αποφάσισαν να γίνει η ταφή στον τόπο καταγωγής της. Στην εκκλησία, στο νεκροταφείο και στη δεξίωση αργότερα στην ταβέρνα υπήρχε κόσμος από τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις, μαζί με ορισμένους κατοίκους του χωριού. Η ταβέρνα, σύμφωνα με τον ιερέα, έκλεισε την επόμενη ημέρα και ο 90χρονος πατέρας του ιδιοκτήτη, κάτοικος της γειτονικής Δραγασιάς, εισήχθη με πνευμονία στο «Μποδοσάκειο» Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας στις 11 Μαρτίου.
Μια άλλη εκδοχή, που ακούστηκε και μέσα στο χωριό αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί, θέλει γουναράδες από τη Σιάτιστα και την Καστοριά να είχαν ταξιδέψει σε έκθεση στο Μιλάνο και αργότερα μέσω άλλης κοινωνικής εκδήλωσης ή συναναστροφής το ντόμινο της μετάδοσης να ακούμπησε κάποιον συντοπίτη τους.
«Είμαστε καλά, στο σπίτι με τη μάνα μου», λέει στην «Κ» ο Ευθύμιος Κέφας, κτηνοτρόφος και μόνιμος κάτοικος Δαμασκηνιάς. «Δεν καθόμουν στην ταβέρνα τις ώρες που άνοιγε, αλλά έπαιρνα τσιγάρα και κάρτες για τα κινητά από εκεί».

Η Δαμασκηνιά πριν από δεκαετίες ήταν ένα από τα κεφαλοχώρια της Κοζάνης. Στο κέντρο της γινόταν το παζάρι που μάζευε κόσμο από γειτονικά χωριά και οικισμούς. Είχε νηπιαγωγείο και αστυνομικό σταθμό μέχρι το 1985 και διθέσιο Δημοτικό Σχολείο μέχρι το 1998. Με τα χρόνια ο πληθυσμός της συρρικνώθηκε και μόνο τα καλοκαίρια, στα πανηγύρια και όταν λειτουργεί ο μοναδικός της ξενώνας γεμίζει με κόσμο. «Το χωριό μου δεν το είχε ούτε ο χάρτης, αλλά τώρα το έμαθαν όλοι», λέει στην «Κ» κάτοικος του γειτονικού Τσοτυλίου της οποίας η 85χρονη μητέρα ζει μόνιμα στη Δαμασκηνιά. Μιλούν καθημερινά στο τηλέφωνο και δεν έχει παρουσιάσει κάποιο σύμπτωμα γιατί λόγω της ηλικίας της απέφευγε να βγαίνει έξω.