Χρήση γεωργικών φαρμάκων εντός οικισμών και λοιπών ειδικών περιοχών

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Κοζάνης, με αφορμή έγγραφων καταγγελιών για ψεκασμούς με φυτοπροστατευτικά προϊόντα σε κατοικημένες περιοχές, ανακοινώνει στους παραγωγούς αλλά και στους χρήστες των ψεκαστικών μηχανημάτων ότι σύμφωνα με:

Α) Με το άρθρο 26 της υπ’ αριθμ. 8197/90920/22-7-2013 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1883Β/2013)

Β) Με το άρθρο 24 της υπ’ αριθμ. 6669/79087/15-7-2015 τροποποιούνται οι ελάχιστες αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ ζώνης ψεκασµού γεωργικών φαρµάκων και ειδικής περιοχής, ορίζονται ως εξής: (όπως φαίνονται στους παρακάτω πίνακες)

α) Για τις ειδικές περιοχές της περίπτωσης α’ του άρθρου 26 του ν. 4036/2012, εφαρμόζονται κατά προτε­ραιότητα μέτρα βιολογικού ελέγχου και γεωργικά φάρ­μακα χαμηλού κινδύνου.

***Ως ειδικές περιοχές χαρακτηρίζονται αυτές που βρίσκονται κοντά σε κατοικίες και ευαγή ιδρύματα, καθώς και αυτές που χρησιμοποιούνται από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού ή από το ευρύ κοινό, όπως δημόσια πάρκα και κήποι, αθλητικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και παιδικές χαρές.

αα) Για τα σκευάσματα με ταξινόμηση, επισήμανση και συσκευασία σύμφωνα με την αριθ. 265/3.9.2002 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Υφυ­πουργού Οικονομίας και Οικονομικών (Β’1214/19.9.2002).

Χώροι προστασίας	Χρήση εξοπλισμού εφαρμογής με χαμηλή αερομεταφορά του ψεκαστικού νέφους					Εφαρμογή με νεφελοψεκαστήρες με εξαίρεση ηλεκτροστατικούς νεφελοψεκαστήρες
	σκευάσματα με επισήμανση Τ ή Τ+			σκευάσματα με επισήμανση Xn ή Xi	σκευάσματα χωρίς καμία από τις προηγούμενες επισημάνσεις
Νοσοκομεία, ευαγή ιδρύματα, παιδικές χαρές, κατασκηνωτικοί χώροι και άλλες εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και εκπαιδευτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, δημόσια πάρκα	200 μέτρα			80 μέτρα	20 μέτρα	200 μέτρα
Ξενοδοχιακές επιχειρήσεις, στρατόπεδα, αρχαιολογικούς και τουριστικούς χώρους	200 μέτρα			80 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	200 μέτρα
Κατοικίες εκτός σχεδίου πόλεως, οικισμού ή ζώνης	50 μέτρα			10 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	50 μέτρα
Κατοικίες εντός σχεδίου πόλεως, εντός οικισμού και εντός ζώνης	200 μέτρα			50 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	80 μέτρα
Χώροι αστικού πρασίνου (πλην πάρκων)	50 μέτρα			10 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	200 μέτρα

αβ) Για τα σκευάσματα με ταξινόμηση, επισήμανση και συσκευασία σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008, όπως ισχύει:

Νοσοκομεία, ευαγή ιδρύματα, παιδικές χαρές, κατασκηνωτικοί χώροι και άλλες εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και εκπαιδευτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, δημόσια πάρκα	200 μέτρα	80 μέτρα	20 μέτρα	200 μέτρα
Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, στρατόπεδα, αρχαιολογικούς και τουριστικούς χώρους	200 μέτρα	80 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	200 μέτρα
Κατοικίες εκτός σχεδίου πόλεως, οικισμού ή ζώνης	50 μέτρα	10 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	50 μέτρα
Κατοικίες εντός σχεδίου πόλεως, εντός οικισμού και εντός ζώνης	200 μέτρα	50 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	80 μέτρα
Χώροι αστικού πρασίνου (πλην πάρκων)	50 μέτρα	10 μέτρα	Χωρίς περιορισμό	200 μέτρα

β) Οι αποστάσεις ψεκασμού στις περιπτώσεις γειτνίασης του ψεκαζόμενου χώρου με κατοικία αναφέρονται στην απόσταση από το πλησιέστερο κτίσμα.

γ) Αν αναφέρονται επιπλέον οδηγίες ασφαλείας στην έγκριση κυκλοφορίας ενός γεωργικού φαρμάκου, οι οποίες ορίζουν αυστηρότερες της περ. α’ αποστάσεις ψεκασμού, εφαρμόζονται οι οδηγίες αυτές.

δ) Εφόσον αποδεδειγμένα χρησιμοποιούνται ακροφύσια μειωμένης διασποράς (90%) και δεν ορίζονται αυστηρότερες της περ. α’ αποστάσεις ψεκασμού στην έγκριση κυκλοφορίας ενός γεωργικού φαρμάκου, οι αποστάσεις ψεκασμού της περ. α’ μπορούν να μειώ­νονται στα είκοσι (20) μέτρα για τα σκευάσματα που απαιτείται να ψεκάζονται σε μεγαλύτερη απόσταση, εφόσον δεν προβλέπεται μεγαλύτερη ακτίνα ψεκασμού από τον κατασκευαστή του ακροφυσίου για το χρησι­μοποιούμενο ψεκαστικό μηχάνημα.

ε) Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην ετικέτα κάθε χρησιμοποιούμενου φυτοπροστατευτικού προϊ­όντος, οι αποστάσεις των περ. α’ και δ’ δεν εφαρμό­ζονται:

εα) Στις περιπτώσεις ψεκασμών φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε καλλιέργειες υπό κάλυψη (ιδίως θερμο­κήπια), εφόσον κατά τη διάρκεια της εφαρμογής και μέχρι να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό τουλάχιστον τα παράθυρα του ψεκαζόμενου χώρου που γειτνιάζουν με τους χώρους προστασίας των ανωτέρω πινάκων διατηρούνται κλειστά.

εβ) Στις περιπτώσεις εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων με δολωματικούς ψεκασμούς που διενεργούνται υπό την επίβλεψη των αρμοδίων αρχών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

εγ) Στις περιπτώσεις εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων εκτός ωραρίου λειτουργίας των εγκα­ταστάσεων και επιχειρήσεων των χώρων προστασίας των ανωτέρω πινάκων ή κατά τη διάρκεια απουσίας των ανθρώπων από τις κατοικίες όσο διαρκεί η εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

εδ) Στις περιπτώσεις εφαρμογής με ψεκασμό ζιζανιοκτόνων φυτοπροστατευτικών προϊόντων και στις περιπτώσεις ψεκασμού λοιπών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, όπου η απόσταση του ακροφυσίου ψεκα­σμού από το έδαφος είναι μικρότερη των σαράντα εκατοστόμετρων (40cm).

εε) Εφόσον προς την πλευρά γειτνίασης με την ειδι­κή περιοχή υπάρχει συμπαγής σειρά μη ψεκαζόμενης φυτικής βλάστησης (δένδρα ή υψηλοί θάμνοι) ή δίχτυ προστασίας (σκίασης, αντιανεμικά ή αντιχαλαζικά) που αποτρέπει τη μετακίνηση των σταγονιδίων του ψεκαστικού νέφους».

Στην περίπτωση εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων εντός αστικών περιοχών λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μεγιστοποιείται το χρονικό διάστημα μεταξύ εφαρμογής γεωργικού φαρμάκου και χρήσης του χώρου από τον ευρύ πληθυσμό και ιδιαίτερα από ευπαθείς ομάδες.

Για εφαρμογές εντός κατοικημένης περιοχής σκευασμάτων για τα οποία δεν υπάρχουν περιορισμοί (χωρίς επισήμανση), όπως για τις εφαρμογές όλων των γεωργικών φαρμάκων σε περιοχές χωρίς περιορισμούς, ο επαγγελματίας χρήστης είναι υποχρεωμένος σύμφωνα με το άρθρο 22 της υπ’ αριθμ. 8197/90920/22-7-2013 (ΦΕΚ 1883Β/2013) να:

1. Ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα δημιουργίας μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους και της έκθεσης ανθρώπων και ζώων σε αυτό λαμβάνοντας όλα τα πρόσφορα μέτρα.
2. Να ενημερώνει εγγράφως τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους μόνιμους επισκέπτες της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος και οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, σαράντα οχτώ (48) ώρες πριν από το χρόνο ψεκασμού.

Η ενημέρωση από τον επαγγελματία χρήστη αφορά:

α) τον εκτιμώμενο χρόνο έναρξης του ψεκασμού

β) τη θέση της καλλιέργειας όπου πρόκειται να γίνει ο ψεκασμός,

γ) τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν (εμπορική ονομασία) και

δ) τη σήμανση τοξικότητας (Xn, Xi, κλπ) που αναγράφεται επί της συσκευασίας και οι αντίστοιχες φράσεις κινδύνου (π.χ. «Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα» κ.α.)

3. Η ενημέρωση των επαγγελματιών (ιδίως των μελισσοκόμων, των σαλιγκαροτρόφων και των κτηνοτρόφων) οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος από τον ψεκασμό του γεωργικού φαρμάκου, πραγματοποιείται εγγράφως από τον επαγγελματία χρήστη και αφορά, πέραν των αναφερόμενων στην περίπτωση 2α) και τις επιδράσεις στη δραστηριότητά τους που τυχόν αναγράφονται επί της συσκευασίας του φυτοπροστατευτικού προϊόντος, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί.

 Παραβάσεις όπως π.χ. ψεκασμοί εντός οικισμών, ψεκασμοί σε αγροτικούς δρόμους που διέρχονται άνθρωποι και ζώα, ψεκασμοί σε εκτάσεις προς βόσκηση, ανεξέλεγκτη ρίψη και εγκατάλειψη των κενών υλικών συσκευασίας γεωργικών φαρμάκων μετά τη χρήση σε μη ενδεδειγμένους χώρους (αγροί, αρδευτικά κανάλια, στραγγιστικές τάφροι, ρυάκια, ρέματα, κλπ) έχουν ως αποτέλεσμα τη ρύπανση του περιβάλλοντος και την απειλή της δημόσιας υγείας (δυσμενείς επιδράσεις στον άνθρωπο και τα ζώα).

Γενικά οι επαγγελματίες χρήστες πρέπει να λαμβάνουν κάθε μέτρο που διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος, του υδάτινου περιβάλλοντος και του πόσιμου νερού.

Στα πλαίσια αυτά περιορίζεται η εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων κοντά σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα.

Μετά την 26 Νοεμβρίου 2015, η λιανική πώληση γεωργικών φαρμάκων για επαγγελματική χρήση γίνεται εφόσον εξασφαλιστεί ότι η χρήση τους γίνεται από πρόσωπο ή υπό την επίβλεψη προσώπου στο οποίο έχει χορηγηθεί πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης των θεμάτων ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων.

Επισημαίνουμε ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 45 του Ν4036/2012 (ΦΕΚ 8Α), σε όποιον χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα χωρίς να τηρεί τα αναγραφόμενα στη συσκευασία ή την ετικέτα τους, επιβάλλεται πρόστιμο από τριακόσια (300) έως τριάντα χιλιάδες (30000) ευρώ.