Λίστα ή παραγραφή;

Του Ι. Κ. Πρετεντέρη

Να πούμε μια αλήθεια. Ποτέ, κανένας ανασχηματισμός δεν έσωσε μια κυβέρνηση.

Και μια δεύτερη αλήθεια. Μερικές φορές, ένας ανασχηματισμός έχει δώσει σε μια κυβέρνηση χρόνο.

Ερώτημα, λοιπόν. Τι επιζητεί ο Αλέξης Τσίπρας με τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του; Σωτηρία ή χρόνο;

Η μεταφυσική επιθυμία λέει ενδεχομένως το πρώτο. Η κοινή λογική το δεύτερο. Διότι ο χρονικός ορίζοντας της κυβέρνησης περιλαμβάνει δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες.

Πρώτον, τα τέλη Μαρτίου 2017. Εως τότε, οι εκλογές γίνονται με λίστα, αν δεχτούμε ότι το 18μηνο μετράει από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 και όχι του Ιανουαρίου.

Θέμα ερμηνείας. Αλλά επειδή η ερμηνεία θα γίνει από βουλευτές που θέλουν πρωτίστως να διασφαλίσουν την επανεκλογή τους, μπορούμε εύκολα να προδικάσουμε πώς θα το ερμηνεύσουν.

Δεύτερον, τη λήξη της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου τον Μάιο ή τον Ιούνιο 2017.

Τότε παραγράφονται σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο περί ευθύνης υπουργών ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα που έχουν διαπραχθεί από την πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα ή μέλη της κατά το διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2015.

Με άλλα λόγια, τότε παραγράφονται τα αδικήματα περί τη διαπραγμάτευση που οδήγησαν στα capital controls και στο τρίτο Μνημόνιο.

Θεωρητικά, λοιπόν, η κυβέρνηση κινείται ανάμεσα σε δύο επιδιώξεις.

Αφενός να προλάβει να κάνει εκλογές με λίστα, ώστε ο Πρωθυπουργός να ελέγξει κάπως την ελαχιστοποιημένη ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ που θα εκλεγεί.

Αφετέρου να εξασφαλίσει ασυλία τουλάχιστον για το πρώτο ημίχρονο της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ.

Οπως προκύπτει όμως από τις ημερομηνίες, οι δύο αυτές επιδιώξεις δεν μπορούν να συμπέσουν.

Συνεπώς ο Πρωθυπουργός πρέπει να επιλέξει σε ποια από τις δύο θα δώσει προτεραιότητα και να συμφωνήσει μαζί του ο συγκυβερνήτης Π. Καμμένος. Ο οποίος μπορεί να έχει περιορισμένο ενδιαφέρον για τη λίστα αλλά μεγάλη έγνοια για την παραγραφή.

Αν είχε ψηφιστεί η απλή αναλογική, το θέμα της παραγραφής θα είχε λυθεί εκ των πραγμάτων. Από τη στιγμή που δύο κόμματα (ΚΚΕ και Χρυσή Αυγή) δεν μετέχουν στο κυβερνητικό παιχνίδι, καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σχηματιστεί χωρίς το δεύτερο κόμμα, όσο άσχημα κι αν πήγε στις εκλογές.

Η απλή αναλογική όμως δεν πέρασε και ο Πρωθυπουργός έχει δύο επιλογές.

Είτε να προσπαθήσει να παρατείνει τη θητεία της κυβέρνησής του πέρα από τον Μάιο - Ιούνιο 2017, έστω και αν χάσει το προνόμιο της λίστας.

Είτε να κάνει νωρίτερα εκλογές, ελπίζοντας ότι η ΝΔ δεν θα πάρει αυτοδυναμία, ότι κανένα άλλο κόμμα δεν θα θελήσει να κυβερνήσει μαζί της και ότι θα πάμε αμέσως σε νέες εκλογές - αυτή τη φορά με την απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ...

Το δεύτερο σενάριο παραπέμπει περισσότερο σε επιστημονική φαντασία ή, έστω, σε παρακινδυνευμένη ζαριά. Συνεπώς, πιο λογικό είναι να προσπαθήσει ο Πρωθυπουργός να πάει το ματς στην παράταση - ακόμη και αν ρισκάρει έτσι μια μεγαλύτερη ήττα...

Ούτως ή άλλως, δεν διαφαίνεται τίποτα στον ορίζοντα του επόμενου δωδεκαμήνου που θα μπορούσε να βελτιώσει τη θέση της κυβέρνησης (το αντίθετο...) και ουδείς φαντάζεται ότι μπορεί να κρατήσει περισσότερο η θητεία της, όσοι καρεκλοκένταυροι κι αν την αποτελούν.

Παρά ταύτα, το πιθανότερο είναι ότι ο Πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να κρατηθεί στην εξουσία όσο περισσότερο γίνεται και «γαία πυρί μιχθήτω».

Ενα θέμα όμως είναι τι θα προσπαθήσει. Κι ένα άλλο τι θα καταφέρει.

Αφενός επειδή (όπως είπαμε στην αρχή) ένας ανασχηματισμός μπορεί να δώσει χρόνο σε μια κυβέρνηση, αλλά δεν μπορεί να τη σώσει.

Αφετέρου επειδή καμία κυβέρνηση δεν έχει έως τώρα κυβερνήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε συνθήκες κατάρρευσης, με προδιαγεγραμμένο τέλος και χωρίς ελπίδα σωτηρίας.  

Αλλά αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση της σημερινής κυβέρνησης - όσους ανασχηματισμούς και αν κάνει...  Διότι οι ανασχηματισμοί αλλάζουν τα πρόσωπα, όχι το μυαλό. 

ΤΟ ΒΗΜΑ