Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης: Το κήρυγμα της Κυριακής 19 Αυγούστου

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΒ΄  ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(Ματθ. ιθ΄ 16-26)

«Λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσε-
λεύσεται εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»

Ἀγαπητοί μου αδελφοί,
Ἦταν εὐσεβής καί καλός ἀπό τήν παιδική του ἡλικία ὁ νεανίσκος τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Τηροῦσε τίς θεῖες ἐντολές καί οἱ σχέσεις του μέ τό Θεό καί τούς ἀνθρώπους ἦταν ἄψογες. Ζητοῦσε ὅμως τό τέλειο καί γι’ αὐτό πλησίασε τόν Χριστό καί τόν παρακαλοῦσε νά τοῦ ὑποδείξει τόν τρόπο τῆς κατακτήσεως τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ὁ Κύριος τοῦ πρότεινε τήν τελεία ἀπογύμνωση ἀπό κάθε
πρόσκαιρο θησαυρό. «Πώλησόν σου τά ὑπάρχοντα καί δός πτωχοῖς καί ἕξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ καί δεῦρο ἀκολούθει μοι». Ὁ δρόμος τῶν τελείων περνᾶ ἀπό τήν ἐλεημοσύνη καί τήν ὑποταγή, τοῦ λέγει. Ὁ νεός ὅμως κλονίζεται. Ἀγαπᾶ περισσότερο τά κτήματά του ἀπό τόν Χριστό καί μέ τήν πικρία τῆς ἀπογοητεύσεως στρέφει τά νῶτα του καί ἀπομακρύνεται. Ἀλήθεια, πολύ δύσκολα πλούσιος θά εἰσέλθει στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Εἶναι καταδικασμένοι ἀπό τό Θεό οἱ πλούσιοι γιά τήν αἰώνια κόλαση; Κάθε ἄλλο. Ὁ Θεός εὐλογεῖ ἐκείνους πού μέ τό μόχθο καί τήν τιμία ἐργασία τους πολλαπλασίασαν τά τάλαντα πού τούς ἔδωσε καί τούς χαρίζει τήν πραγματική εὐτυχία. Ὁ πλοῦτος εἶναι σημεῖο τῆς γενναιοδωρίας του καί τῆς πληρότητας ζωῆς πού Ἐκεῖνος ὑπόσχεται στούς ἐκλεκτούς του. Ὁ ἴδιος πλουτίζει τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ, τόν Ἰακώβ, τόν Ἰωσήφ καί εὐλογεῖ τά ἀγαθά τους. Τότε μόνο κατακρίνει τόν πλοῦτο, ὅταν ἀποκτᾶται μέ φάυλο τρόπο καί διατίθεται σέ ἐγωιστικούς σκοπούς. Ἀκόμα, ὅταν ὁ πλούσιος προσκολλᾶται σ’ αὐτόν καί πιστεύει ὅτι μπορεῖ νά ζήσει στηριζόμενος στήν δύναμή του χωρίς τό Θεό. Τά ἀγαθά τότε συσσωρεύουν τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ. «Ὁ πεποιθῶς ἐπί πλούτῳ, οὗτως πεσεῖται» (Παροιμ. ια΄ 28) λέγει ἡ Γραφή. Ἐκεῖνος πού θά στηρίξει τίς ἐλπίδες του στή δύναμη τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν θά συντριβεῖ, ἔστω κι ἄν ἐφαρμόζει τίς ὑπόλοιπες ἐντολές τοῦ Θεοῦ. «Ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου» τοῦ κλείνει τά σπλάχνα τῆς ἀγάπης καί τόν κάνει ἀδιάφορο στούς πόνους καί στίς ἀνάγκες τοῦ ἀδελφοῦ (Α΄  Ἰωάν. β΄ 15).
Τό χρῆμα ἐξαπατᾶ ἀκόμα κι ἐκεῖνες τίς ψυχές πού ἔχουν καλές διαθέσεις. Φράζει τό δρόμο τῆς τελειότητος, πνίγει τόν Εὐαγγελικό λόγο καί κάνει νά ξεχαστεῖ τό οὐσιῶδες, ὅτι «οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινι ἡ ζωή αὐτοῦ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ» (Λούκ. ιβ΄ 15). Εἶναι πολύ δύσκολο νά μείνει κανείς πιστός, ὅταν εὐημερεῖ. Ἡ ὕλη τοῦ σκεπάζει τήν καρδιά καί ἀμείλικτα τόν ἐξουσιάζει. Τοῦ προκαλεῖ ψυχική ἀναισθησία ἀπό τήν ὁποία γεννᾶται «ὁ πολυκέφαλος τῆς εἰδωλολατρίας ὄφις» (Ἅγιος Ἰωάννης Κλίμακος), δηλ. ἡ φιλαργυρία. Στό Εὐαγγέλιο ὅμως ὑπάρχει ἕνας νόμος ἀπόλυτος πού δέν ἐπιδέχεται καμία ἐξαίρεση, ὅτι δέν μπορεῖ ἐκεῖνος πού θέλει νά σωθεῖ, νά ὑπηρετεῖ δυό ἀφέντες: «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν» καί «οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμωνά» (Ματθ. στ΄ 24). Ἐκεῖνος πού ἔχει σ’ αὐτόν τόν κόσμο τά ἀγαθά του δέν μπορεῖ νά εἰσέλθει στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Δέν ζητεῖ ὁ Κύριος νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν περιοσία του, ὅπως ζήτησε ἀπό τόν πλούσιο νεανίσκο. Ζητεῖ νά ἀποδεσμευθεῖ ἀπό τήν προσκόλληση τοῦ πλούτου καί ν’ ἀνοίξει τήν καρδιά του στά αἰτήματα τῶν πτωχῶν ἀδελφῶν. Ὅποιος θέλει νά ἀποκτήσει οὐρανίους θησαυρούς, πρέπει νά διανείμει τούς ἐπίγειους. «Ὁ κτησάμενος ἀγάπην διεσκόρπισε χρήματα· ὁ δέ λέγων ἀμφοτέροις συζεῖν, ἑαυτόν ἠπάτησεν» (Ἰω. Κλίμακος). Ποτέ δέν μποροῦν νά συνυπάρξουν ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τά χρήματα.
Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀρνεῖται τόν ἀπό Θεοῦ πλοῦτο, οὔτε ὑπογορεύει στούς πιστούς νά ἀρνηθοῦν τήν ἰδιοκτησία. Δέχεται τόν πλοῦτο σάν δῶρο τοῦ Θεοῦ πού ἔχει δοθεῖ γιά τήν ἀνακούφιση τῶν πτωχῶν. Ἑπομένως, ὅποιος ἔχει πλούτη, πρέπει νά εὐεργετεῖ. Πραγματικός πλούσιος δέν εἶναι ἐκεῖνος πού κατέχει, ἀλλά ἐκεῖνος πού δίνει. Μέ τή δωρεά προσελκύεται ἡ γενναιοδωρία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία αὐξάνει καί πολλαπλασιάζει τά πλούτη. Ὅσο δίνει ὁ πλούσιος, τόσο περισσότερο πλουτίζει καί καί σέ ἐπίγεια καί σέ ἐπουράνια ἀγαθά. Ἔτσι ἀποδεικνύεται ἡ ἀξία τοῦ ἀποστολικοῦ λόγου: «μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἤ λαμβάνειν» (Πράξ. κ΄ 35).
Ὁ Κύριος προέτρεψε τόν πλούσιο νεανίσκο νά μοιράσει τόν πλοῦτο του στούς φτωχούς. Μέσα στήν οἰκογένεια τῆς Ἐκκλησίας δέν μπορεῖ ὁ ἕνας νά ἔχει θησαυρούς καί ὁ ἄλλος νά στερεῖται τόν ἐπιούσιο. Ἡ ἐλεημοσύνη καί ἡ φιλανθρωπία εἶναι μία εὐαγγελική πράξη ἀγάπης, ἡ ὁποία καταργεῖ τίς διαφορές καί μέ τό μέτρο τῆς ὀλιγάρκειας δίνει τή δυνατότητα τῆς ἁρμονικῆς συμβιώσεως πτωχῶν καί πλουσίων. Ὅταν λείπει τό πνεῦμα τῆς ἀγάπης, οἱ πτωχοί μισοῦν τούς πλούσιους καί βίαια οἰκειοποιοῦνται τίς περιουσίες τους, οἱ δέ πλούσιοι περιφρονοῦν τούς φτωχούς καί λαμβάνουν ἐχθρική στάση ἀπέναντί τους. Ὅταν ὑπάρχει πνεῦμα Χριστοῦ, οἱ πλούσιοι εὐεργετοῦν τούς ἐνδεεῖς καί ἐκεῖνοι εὐγνωμονοῦν τούς πλουσίους.
Ἄν αὐτό τό πνεῦμα εἶχαν οἱ σημερινοί ἑκατομμυριοῦχοι δέν θά ὑπῆρχε πείνα στόν κόσμο, δέν θά πέθαιναν ἀπό ἐπιδημίες χιλιάδες σκελετωμένα παιδιά τοῦ τρίτου κόσμου, οἱ ἄνεργοι νέοι δέν θά ἔφθαναν ποτέ στό ἔγκλημα, δέν θά ὑπῆρχε στίς συναλλαγές τῶν ἀνθρώπων ἡ πονηρία. Μέ τά ὑπεράφθονα χρήματά τους θά ἔτρεφαν τούς πεινασμένους καί θά σκορποῦσαν ἀγάπη. Τί κρίμα ὅμως! Οἱ πιό πολλοί εἶναι σφιχταγκαλιασμένοι μέ τό μαμωνά. Ἔχουν παραδοθεῖ στήν ἐξουσία του κι ἔχουν κλείσει τά μάτια τους σέ κάθε δυστυχία. Ἡ σωτηρία γι’ αὐτούς εἶναι δύσκολη ὑπόθεση, ἐκτός κι ἄν ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τούς ξυπνήσει ἀπό τό λήθαργο τῆς ἀναισθησίας καί τούς ὁδηγήσει στήν συναίσθηση. Μποροῦν κι αὐτοί νά σωθοῦν καί μέ τόν πλοῦτο τους ν’ ἀνοίξουν τή θύρα τοῦ Παραδείσου, ἄν θρέψουν τό φτωχό, ἄν ντύσουν τό γυμνό, ἄν περιθάλψουν τόν ἄστεγο, ἄν βοηθήσουν τόν ἀπελπισμένο, ἄν δώσουν χαρά στόν ἐμπερίστατο. «Οὐκ ἐστι γάρ ἄλλως σωθῆναι, εἰ μή διά τοῦ πλησίον» τονίζει ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος.
Ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Τό πάθος τῆς πλεονεξίας ἔχει καταλάβει πολλούς. Ἡ θεραπεία του εἶναι δύσκολη, ὄχι ὅμως ἀδύνατη. Ὅπως γιά νά θεραπευθεῖ ἕνα σπυρί πρέπει πρῶτα νά βγάλουμε τό πύον, ἔτσι καί γιά νά θεραπεύσουμε τό οἴδημα τῆς πλεονεξίας, πρέπει νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά περιττά. «Ἀπορρίψωμεν τό φορτίον, ἴνα μικρόν ἀνανεύσῃ τό πλοῖον· ἐκβάλωμεν χειμαζόμενοι καί τῶν σκευῶν τά πολλά…», συμβουλεύει ὁ ἅγιος Νεῖλος.
Ὅποιος σκορπίσει στούς φτωχούς καί μέ τόν πλοῦτο του φέρει τήν ἐλπίδα ἐκεῖ ὅπου ὑπῆρχε πρίν σκοτάδι ἀπογνώσεως, θά βρεῖ ἀδαπάνητους θησαυρούς στόν οὐρανό. Ἀμήν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως