Το τίμημα των κακών χρηματοοικονομικών συμβουλών

Όλοι αναζητούμε συμβουλές, για τις σημαντικές οικονομικές αποφάσεις της ζωής μας, όπως π.χ. στεγαστικό δάνειο, επενδυτικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα κ.λπ. Αυτά τα προϊόντα είναι, συχνά, πολύ πολύπλοκα, έχουν διαφορετικές μορφές και είναι μακροχρόνια. Έτσι, έχουν τεράστιες επιπτώσεις, στην οικονομική ζωή των καταναλωτών. Είναι βασικότατο οι καταναλωτές να μπορούν να βασιστούν, στις συμβουλές, που λαμβάνουν, για αυτά τα θέματα.

Δυστυχώς, η ποιότητα των συμβουλών αυτών διαφέρει, τρομακτικά. Η αρχή ότι πρέπει να ενεργεί χρηματοπιστωτικός τομέα, σύμφωνα με τα συμφέροντα των πελατών, που έχει ενσωματωθεί, στη νομοθεσία, για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, παραμένει «νεκρό» γράμμα. Τις περισσότερες φορές, οι συμβουλές δεν είναι τίποτε άλλο παρά αποτέλεσμα, στόχων πωλήσεων με προμήθεια, που προσπαθούν να πουλήσουν, στους καταναλωτές συγκεκριμένα προϊόντα, που αποφέρουν μεγαλύτερες αμοιβές στον πωλητή.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) συνέλλεξε τα μεγαλύτερα σκάνδαλα πωλήσεων, ως αποτέλεσμα κακών συμβουλών, τα τελευταία χρόνια, στη διεύθυνση: https://www.thepriceofbadadvice.eu/ Το περιεχόμενο βασίζεται, σε έρευνες δημόσιων αρχών, κάλυψη από Μ.Μ.Ε. και πληροφόρηση, από εθνικές Ενώσεις Καταναλωτών.

Παρότι είναι αδύνατο να υπολογιστεί η ακριβής ζημιά των καταναλωτών, σε κάθε περίπτωση, τα νούμερα, που διαθέτουμε, προκαλούν ζάλη. Όταν είναι γνωστό, ότι τα περιεχόμενα της παραπάνω ιστοσελίδας είναι, απλά, ένα στιγμιότυπο, γιατί πολλές περιπτώσεις δεν ερευνήθηκαν, ή δεν ήρθαν καν στην επιφάνεια, το χάος ανάμεσα, στη νομοθετική προστασία των καταναλωτών και την πραγματικότητα, γίνεται ολοφάνερο. Η ιστοσελίδα λαμβάνει υπόψη της, σκάνδαλα, που αφορούν μεγάλο αριθμό καταναλωτών και όχι μεμονωμένες περιπτώσεις, που, όμως, μπορεί να καταστρέψουν ζωές.

Ας δούμε δύο παραδείγματα:

Σκάνδαλο «κακής» πώλησης ασφαλειών δανείων στο Η.Β.: Επηρεάστηκαν 12 εκατομμύρια καταναλωτές. Ασφάλεια δανείου ήταν ένα προϊόν, που πωλούνταν, για να καλύψει αποπληρωμές δανείων, σε περίπτωση, που ο δανειολήπτης αρρώσταινε, έμενε άνεργος, ή είχε κάποιο ατύχημα. Πωλούνταν, μαζί με τα δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά, πιστωτικές κάρτες) από όλες τις βασικές τράπεζες του Η.Β. από το 1990. Όμως, αυτές οι ασφάλειες πωλούνταν με τέτοιο τρόπο, που οι καταναλωτές δεν μπορούσαν να τις διεκδικήσουν και πολλοί δεν γνώριζαν ότι τις είχαν αγοράσει. Το 2011, οι τράπεζες στο Η.Β., έχασαν μια δίκη και υποχρεώθηκαν να αποζημιώσουν τους καταναλωτές. Το συνολικό ποσό ανήλθε στα43,5 δισεκατομμύρια λίρες, περίπου 4,5 φορές το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων, στο Λονδίνο, το 2012.

«Mystery shopping» στη Γερμανία: Από το Νοέμβριο του 2014, μέχρι τον Οκτώβριο του 2015, η Ομοσπονδία Γερμανικών Οργανώσεων Καταναλωτών (VZBV), αξιολόγησε τις συμβουλές που δίνονταν, από τις τράπεζες και άλλους χρηματοοικονομικούς φορείς, στους καταναλωτές για επενδυτικά προϊόντα, που σχετίζονται με συντάξει. Αξιολόγησαν 835 φακέλους, που περιείχαν 3.502 επενδυτικά προϊόντα. Η αξιολόγηση έδειξε ότι το 45% αυτών των συμβάσεων ήταν ακατάλληλες, για τους συγκεκριμένους επενδυτές και θα έπρεπε να προταθούν πιο αποδοτικές οικονομικώς και ευέλικτες λύσεις.

Με μια πρώτη ματιά, θα έλεγε κάποιος ότι είναι δύσκολο να ρυθμιστεί το περιεχόμενο μιας τηλεφωνικής συνομιλίας, ή μιας προσωπικής επαφής, στο σπίτι ή στην εργασία. Όμως, οι κακές συμβουλές μπορούν να εντοπιστούν αν ψάξουμε, για τις αιτίες τους.

· Προμήθειες (μπόνους) και «κακές» πωλήσεις είναι όπως «νύχι με κρέας». Οι προμήθειες και τα κίνητρα για πωλήσεις πυροδοτούν τις «κακές» πωλήσεις. Ο σύμβουλος έχει κίνητρο να πουλήσει το προϊόν, που προσφέρει, σε αυτόν, μεγαλύτερο κίνητρο και όχι αυτό, που συμφέρει, στον καταναλωτή. Το Η.Β., το 2012 και η Ολλανδία, το 2013-2014, αποφάσισαν να απαγορεύσουν προμήθειες, σε συγκεκριμένα προϊόντα. Μετά από αξιολόγηση και οι δύο χώρες συμπέραναν ότι οι απαγορεύσεις είχαν θετικές επιπτώσεις, στην ποιότητα των συμβουλών και οι απαγορεύσεις έπρεπε να συνεχιστούν.

· Ένα μωσαϊκό κανόνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Υπάρχουν πολλοί κανόνες, για την ποιότητα των συμβουλών. Έτσι πρέπει να είναι ξεκάθαρες και έντιμες, να μην παραπλανούν, να διενεργούνται έλεγχοι καταλληλότητας των προϊόντων, για τον συγκεκριμένο καταναλωτή. Όμως, αυτές οι προδιαγραφές αναφέρονται, σε τομεακές νομοθεσίες, αποτελούν μια κατακερματισμένη προσέγγιση, δεν έχουν συνοχή, ούτε κοινούς ορισμούς και ορολογία.

· Αδύναμη επιβολή κανόνων. Η αδύναμη επιβολή κανόνων της νομοθεσίας προστασίας των καταναλωτών, στο χρηματοοικονομικό τομέα αποτελεί πραγματικό πρόβλημα. Ένας βασικός κανόνας προστασίας, στην πρόσφατη νομοθεσία, για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες θέτει την απαίτηση ότι οποιαδήποτε προσωπική σύσταση γίνεται, για αγορά χρηματοοικονομικού αγαθού, πρέπει να ταιριάζει, στις ανάγκες του καταναλωτή. Αλλά και η ESMA (European Securities and Markets Authority – Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) και η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας αποκάλυψαν ότι αυτές οι απαιτήσεις δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.

· Περίπλοκα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Αυτό αποτελεί ένα γενικό πρόβλημα, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί, στο μέλλον, εάν θέλουμε να βελτιωθεί η ποιότητα των συμβουλών.

Τι προτείνουν η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) και το ΚΕ.Π.ΚΑ.- Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών;

· Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει δράση, για να βελτιώσει την ποιότητα των χρηματοοικονομικών συμβουλών.

· Η Ε.Ε. πρέπει να απαγορεύσει τις προμήθειες (μπόνους), για όλα τα επενδυτικά προϊόντα.

· Πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια, για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες λιανικής, ειδικά διαφάνεια κόστους και χρεώσεων για τις επενδύσεις, τα συνταξιοδοτικά προγράμματα και τα μακροχρόνια αποταμιευτικά προϊόντα.

· Οι ορολογία και οι ορισμοί, που συνδέονται με τις χρηματοοικονομικές συμβουλές, πρέπει να εναρμονιστεί, σε όλη τη χρηματοοικονομική νομοθεσία.

· Πρέπει να ερευνηθούν οι συμπληρωματικές υπηρεσίες των χρηματοοικονομικών συμβουλών. Έτσι ώστε οι καταναλωτές να παίρνουν «ανεξάρτητη» καθοδήγηση, για τις επιλογές χρηματοοικονομικών προϊόντων, που θα αγοράσουν.

· Πρέπει να υπάρχουν ελάχιστες επαγγελματικές προδιαγραφές, για αυτούς, που παρέχουν χρηματοοικονομικές συμβουλές, στους καταναλωτές.

Για καταγγελίες ή περισσότερες πληροφορίες, ας απευθυνθούμε στο ΚΕ.Π.ΚΑ.

Τηλ : 2461042282, ώρες λειτουργίας Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, 09:30 – 12:30 και

Πέμπτη : 18:00 – 20:00

Για το ΚΕ.Π.ΚΑ. Δυτικής Μακεδονίας

Ο Πρόεδρος                                                                Η Γεν. Γραμματέας

Βασίλειος Ιωαννίδης                                                   Παρασκευή Κτενίδου