Να μην μείνουν ατιμώρητοι οι Εγκληματίες! Η Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών πρέπει να αναλάβει την έρευνα

Του Λέανδρου Ρακιντζή*

Μετά την πρωτοφανή τραγωδία της πυρκαγιάς στο Μάτι τόσο σε αριθμό θυμάτων -κυριολεκτικά εκατόμβη- όσο και τις απίστευτες τηλεοπτικά μεταδιδόμενες σκηνές εγκλωβισμού και θανάτου αθώων ανθρώπων κυρίως όμως μικρών παιδιών ακόμη και νηπίων.
Ως και τις ηρωικές προσπάθειες διασώσεως των θυμάτων από εθελοντές, που απέδειξαν, ότι υπάρχει ακόμα φιλότιμο στις λαϊκές τάξεις και όχι στις κυβερνητικές, ήλθε η ώρα της αναζητήσεως παντός είδους ευθυνών.
Κι αυτό ώστε αργότερα να αποδοθούν οι ανάλογες κυρώσεις αρμοδίως, δηλαδή οι μεν πολιτικές από τον ελληνικό λαό, οι δε ποινικές από τα αρμόδια δικαστήρια και οι διοικητικές κατά την πειθαρχική διαδικασία.

Εκείνο που θα μείνει στη συλλογική μνήμη του ελληνικού λαού είναι η μετά την τραγωδία συμπεριφορά των μελών της κυβέρνησης και ιδίως του κ. Τόσκα, ο οποίος δεν επέμεινε στην παραίτησή του ούτε ζήτησε συγγνώμη από τον ελληνικό λαό και από τους οικείους των θυμάτων.
Και στις συνεντεύξεις του, απολογούμενος ατόπως κατά στρατιωτική έκφραση, με επιμονή ισχυρίσθηκε ότι υπάρχουν σχέδια για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Όπως και ότι όλες οι υπηρεσίες της πυροσβεστικής και της αστυνομίας, που υπάγονται σ’ αυτόν, λειτούργησαν βάσει αυτών τέλεια και απέδωσε την τραγωδία σε άλλους εξωγενείς μη προβλέψιμους παράγοντες, όπως οι ακραίες καιρικές συνθήκες και τα αυθαίρετα, που ασφαλώς έπρεπε να ληφθούν υπόψη κατά την κατάρτιση των σχεδίων.
Επίσης, μου είναι ακατανόητη η κυνική και αλαζονική συμπεριφορά κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης, που επιτίθενται κατά των οικείων των θυμάτων και κατηγορούν συλλήβδην τους κατοίκους στο Μάτι, ότι είναι υπαίτιοι για την επέκταση της τραγωδίας, ίσως γιατί νομίζουν, ότι η επίθεση είναι η καλύτερη άμυνα.
Η αναζήτηση των ευθυνών απαιτεί μια μακροχρόνια επίμονη και εξειδικευμένη διαδικασία από τα κατάλληλα δικαστικά ανακριτικά και επιθεωρησιακά όργανα, που με τη βοήθεια των καταλλήλων πραγματογνωμόνων και τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας θα συλλέξουν το αποδεικτικό υλικό. Υλικό που θα περιλαμβάνει τις καταθέσεις των αυτοπτών μαρτύρων, που θα είναι καθοριστικές για τη συμπεριφορά κάποιων υπαιτίων οργάνων, ως και το άφθονο τηλεοπτικό υλικό.
Ούτως να σχηματιστεί μια πλήρης εικόνα για τα αίτια των πυρκαγιών, τη διαδρομή των γεγονότων, τι συνετέλεσε στον εγκλωβισμό των θυμάτων, τα αίτια του θανάτου ενός εκάστου, το γιατί δεν δόθηκαν εντολές εκκενώσεως της περιοχής, πράγμα πολύ εύκολο σήμερα με την κινητή τηλεφωνία και γιατί η αστυνομία έκλεισε τη λεωφόρο Μαραθώνος και άλλα σχετικά ερωτήματα που θα προκύψουν κατά την ανακριτική διαδικασία.

Να συνέλθει αμέσως η Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών

Επειδή υπάρχει καχυποψία ότι τα πορίσματα της πυροσβεστικής υπηρεσίας και των άλλων οργάνων επιθεωρήσεως, που υπάγονται απευθείας στους πολιτικούς τους προϊσταμένους υπουργούς, είναι πιθανόν να στρογγυλευτούν ως προς τις ευθύνες των ανωτέρων τους ή των κυβερνητικών πολιτικών προσώπων.
Όπως, εξάλλου, έχει γίνει σε άλλα πορίσματα φυσικών καταστροφών που η ευθύνη αποδόθηκε σε πρόσωπα μη προσκείμενα στο κυβερνητικό στρατόπεδο, η προκαταρκτική εξέταση που διεξάγεται από αντιεισαγγελέα πρωτοδικών θα συλλέξει μόνο ενδείξεις καθυστερώντας την κυρία ανάκριση.
Γι’ αυτό προτείνω να συνέλθει αμέσως η Ολομέλεια του Εφετείου Αθηνών και να ορίσει εφέτη ανακριτή για τη διεξαγωγή των ανακρίσεων, τα πορίσματα δε του Συμβουλίου Εφετών θα είναι υπεράνω πάσης υποψίας, γιατί θα εκδοθεί από έμπειρους ανεξαρτήτους δικαστές με τη βοήθεια εμπείρων και ιδιωτών πραγματογνωμόνων και τεχνικών συμβούλων και τη συμπαράσταση της πολιτικής αγωγής από τις οικογένειες των θυμάτων.
Οι ευθύνες είναι πολιτικές για τα πολιτικά πρόσωπα, ποινικές για τους δράστες των εμπρησμών και πειθαρχικές για όσους υπέχουν πειθαρχική ευθύνη. Όχι όμως της παραβάσεως καθήκοντος για κάποια πολιτικά και ενδεχομένως υπηρεσιακά όργανα. Διότι το αδίκημα της παραβάσεως καθήκοντος απαιτεί υπερχειλή δόλο και όχι αμέλεια που επέδειξαν κατά την εκτέλεση ή μη των καθηκόντων τους.
Πολιτική ευθύνη σημαίνει παραίτηση του αναλαμβάνοντος την ευθύνη πολιτικού προσώπου από την κυβερνητική θέση που κατέχει επειδή άλλως είναι κενή περιεχομένου χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Άλλωστε η πολιτική ευθύνη ενυπάρχει στο ισχύον πολιτικό σύστημα και κρίνεται στις επόμενες εκλογές, που κατά τα φαινόμενα θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας για να μειωθούν οι δυσμενείς εντυπώσεις από την τραγωδία.
Συνεπώς ο κ. Τσίπρας με την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης όχι μόνο έπραξε το αυτονόητο, αλλά κάλυψε τους υπευθύνους υπουργούς τους που εάν τους είχε αποπέμψει για ανικανότητα θα είχε παραδεχτεί την ανεπάρκεια της κυβέρνησής του που την κάλυψε με την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης.
Η πιο ανησυχητική όμως ένδειξη για την μη αλλαγή νοοτροπίας κάποιων φανατικών κυβερνητικών οπαδών είναι το μετά επιτάσεως προβαλλόμενο επιχείρημα ότι και οι άλλοι τα ίδια έκαναν, εννοώντας τις πυρκαγιές της Ηλείας σαν οι εθνικές συμφορές να είναι ΠΡΟ-ΠΟ και να σημειώνομε «Χ”. Εκτός του ότι οι πυρκαγιές στην Ηλεία ήταν πολύ μεγαλύτερης εκτάσεως, εφαρμόσθηκε για την κατάσβεσή της συγκεκριμένο σχέδιο και οι νεκροί ήταν πολύ λιγότεροι.
Ως προς τις ποινικές ευθύνες δεν έχει συλληφθεί ακόμα ο ή οι εμπρηστές, αλλά κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες πρόκειται περί ενός εμπρηστή από αμέλεια στην Πεντέλη.
Ως προς τις περιφράξεις των παραλιών και των εξόδων στη θάλασσα κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται περί παλαιών αξιοποίνων πράξεων, που έχουν ήδη παραγραφεί.
Για τις πειθαρχικές ευθύνες οργάνων της αστυνομίας, πυροσβεστικής και τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να αναμένομε τις προτάσεις των Ε.Δ.Ε. που θα διαταχθούν, αλλά ασφαλώς θα έχομε αποκεφαλισμούς ηγεσιών, που είναι αναλώσιμοι.
Τελειώνοντας θέλω να εξάρω τις μέχρις αυτοθυσίας ηρωικές προσπάθειες των μελών της πυροσβεστικής, αστυνομίας και των εθελοντών και να εκφράσω στα μέλη των οικογενειών των θυμάτων τη βαθιά μου λύπη και τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια.
* Ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης Ε.Τ., πρώην Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης
capital.gr