Η ανθρωπότητα στις αρχές του 21ου αιώνα

Του Αθανάσιου Βλαχάβα, Φιλόλογου

Πέρασαν ,ήδη, πάνω από δέκα χρόνια από την είσοδο της ανθρωπότητας στον 21^ο αιώνα.

Θα ήταν ,νομίζω, ωφέλιμο να κάνουμε ορισμένες σκέψεις γύρω από τις προθέσεις της, τους στόχους της, τις πράξεις της,  και τις ιδέες της  σ’αυτήν την πρώτη δεκαετία. Επωφελήθηκε από τα επιτεύγματα  της μέχρι τώρα πορείας του ανθρώπου κι αν ναι  τι κατόρθωσε; πού αστόχησε και που ατύχησε; Τι κέρδισε παραπάνω απ’όσα κληρονόμησε και τι έχασε;

       Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά θα  πρέπει να ανατρέξουμε στον προηγούμενο αιώνα και στα βασικά του χαρακτηριστικά που σημάδεψαν την ανθρωπότητα. Κάνοντας έναν πρόχειρο και πολύ συνοπτικό απολογισμό θα δούμε ότι ο 20^ος αιώνας ήταν ένας αιώνας του πυρός και του σιδήρου.( δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, δύο επαναστάσεις που άλλαξαν βαθιά την κοινωνική δομή τεράστιων σε έκταση χωρών (Ρωσία, Κίνα),εμφύλιες συρράξεις απερίγραπτης αγριότητας μέσα στην καρδιά της Ευρώπης, μακροχρόνιες ρήξεις Ισραήλ-Αράβων, αδελφικοί πόλεμοι των λαών της Αφρικής.    

Γεγονότα που αποδεικνύουν τη σκληρότητα αλλά και το πόσο φθηνή ήταν η ανθρώπινη ζωή, την υποτίμηση αλλά και την περιφρόνηση θησαυρών και μνημείων  πολιτισμού που ήταν ως τότε το καμάρι και η δόξα του ανθρώπου. Όσοι λοιπόν απορούν για την ένταση που έχει πάρει στις μέρες μας  η έξαρση της βίας και για τον ειδεχθή τρόπο που εκδηλώνεται η σύγχρονη απανθρωπιά, ας σκεφτούν ότι πόλεμοι και επαναστάσεις υπήρξαν ανέκαθεν όπως επίσης και δάσκαλοι του οργανωμένου εγκλήματος και θα έχουν την εξήγηση. Η κακουργία είναι σαν την επιδημία. Απλώνεται εύκολα και γρήγορα.

     Όμως  εκτός από τα αρνητικά έχουμε και τα θετικά που μας κληρονόμησε ο προηγούμενος αιώνας και αποτέλεσαν τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη. Η επιστημονική έρευνα σημείωσε μια ανήκουστη ως σήμερα πρόοδο.( η σύγχρονη μηχανή καλύπτει όλες τις ανέσεις, δεν υπάρχει πρόβλημα για την παραγωγή και τη μεταποίηση  ενώ η  κάλυψη των αποστάσεων γίνεται σε χρόνο ρεκόρ) . Η οικουμένη έγινε τόσο μικρή και τόσο οικεία, ώστε δεν δυσκολευόμαστε να επικοινωνούμε ή να παρακολουθούμε αμέσως οτιδήποτε συμβαίνει κόπου. Επίσης στα θετικά  μπορούμε να προσθέσουμε και την έκρηξη των γνώσεων και της τεχνικής, την αύξηση του μέσου όρου ζωής, τον περιορισμό της αμάθειας και της αγροικίας . Ποιος αλήθεια θα μπορούσε να τα προβλέψει αυτά;

    Μετά απ’όλα αυτά, παρατηρήθηκε κάποια , προς το καλύτερο, διαφορά στην ανθρωπότητα στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, στο βιοτικό τους επίπεδο, στις εργασιακές τους σχέσεις , στις σχέσεις των κρατών κλπ; Όχι βέβαια. Οι σχέσεις των ανθρώπων δοκιμάζονται, οι εργασιακές τους σχέσεις επίσης ( κύρια αιτία της βίας και των κοινωνικών συγκρούσεων σ’όλες τις μεγαλουπόλεις των ευρωπαϊκών χωρών αλλά και στη χώρα μας, με απρόβλεπτες για το μέλλον συνέπειες) , οι τοπικοί πόλεμοι συνεχίζουν να υφίστανται ενώ επιβραβεύεται επισήμως η ισχύς του ισχυρότερου.

   Πως γίνεται όμως να μη καλυτερεύει ηθικά ο άνθρωπος με την ποιοτική ανάπτυξη του πνεύματός του; Πως γίνεται κορυφαίοι στο χορό της αγριότητας να είναι λαοί με μακρά  πνευματική παράδοση και με υψηλής στάθμης επιδόσεις όχι μόνο της γνώσης αλλά και της ευαισθησίας ( στην ποίηση, στις πλαστικές τέχνες στη μουσική); Η απάντηση σ’αυτή την απορία είναι ότι η καρδιά του ανθρώπου είναι σκληρή, πολύ σκληρή και δε μαλακώνει εύκολα, και όση περισσότερη δύναμη αποκτά τόσο η πλεονεξία και η θηριωδία του ανακαλύπτει πιο αποτελεσματικά μέσα να ικανοποιηθούν και ισχυρότερους λόγους να δικαιολογηθούν. Έτσι το πνεύμα του αντί να γίνει κύριος, αποβαίνει δούλος των ορέξεων και των παθών του. Το εκμαυλίζει και το εξανδραποδίζει η υποκρισία. 

    Θέλετε και συμπτώματα της κρίσης των σημερινών προηγμένων κοινωνιών:; Προσέξτε: - Κοινωνικός αναβρασμός , ρήγματα βαθιά  στις σχέσεις των πληθυσμιακών ομάδων, πολιτική αρρυθμία.

-         Αεροπειρατείες και ληστείες, απαγωγές, ομηρίες, δολοφονίες.

-         Προγραμματισμένα εγκλήματα , υπονόμευση του κράτους.

-         Πνιγμός και δυσφορία, άγχος για τη ζωή που οδηγεί στην απόγνωση ,αίσθημα «κενού», ναρκωτικά , αυτοκτονίες.

-         Πολλαπλασιασμός των ψυχικών νοσημάτων.

-         Οι νέοι αμφισβητούνται από τους παλιούς οι οποίοι τους βλέπουν ανταγωνιστικά και εν δυνάμει αντιπάλους, δεν τους δίνονται ευκαιρίες να αναδείξουν το ταλέντο τους, με αποτέλεσμα να παραιτούνται από ευθύνες και υποχρεώσεις.

-         Ένα κλίμα μαρασμού και διαφθοράς, κυρίως στα υψηλά κλιμάκια όσων κυβερνούν, πλήξη , ψυχική ερήμωση και απανθρωπιά στις μεγάλες πόλεις που λάμπουν από μεγαλοπρέπεια, πλούτο και ανέσεις ζωής.  

Πού οφείλονται όμως όλα αυτά και γιατί φτάσαμε ουσιαστικά στο σημείο μηδέν;

Μάλλον στην αλόγιστη σπατάλη των φυσικών πόρων του πλανήτη μας και στη μόλυνση του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, παρεπόμενα και τα δυο του μένους και της άσβεστης δίψας του κέρδους ,που χαρακτηρίζουν την οικονομία της εποχής μας.  

         Ο παροξυσμός  αυτός μοιραία οδήγησε και οδηγεί τον άνθρωπο στον εξανδραποδισμό και στον πνευματικό αφανισμό του. Τι μπορεί να γίνει , όμως, από δω και πέρα για να αντιστραφεί η κατάσταση; Τι μπορεί με τα σημερινά δεδομένα να προσφέρει ένας αναίσθητος και άβουλος ερευνητής ή ένας κοντόφθαλμος και ψυχρός πολιτικός ή ένας άκριτος και αδρανής καλλιτέχνης; Παρατηρητικότητα και κρίση, φαντασία και ευαισθησία , πάθος και θέληση αποτελούν και στους τρεις τύπους προϋποθέσεις  και εγγυήσεις επιτυχίας . Για να γίνει όμως αυτό χρειάζονται οι κατάλληλες ψυχικές δυνάμεις. Χρειάζεται παιδεία με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Χρειάζεται, οι ιθύνοντες να σκύψουν πάνω από το πρόβλημα και αν είναι δυνατόν να απαντήσουν στην ερώτηση τι θα αφήσουν για κληρονομιά στη νέα γενιά. Τότε μόνο θα υπάρξει ελπίδα. Ειδάλλως!!!