Ομιλία Γιώργου Α. Παπανδρέου στη συζήτηση του νομοσχεδίου για τα Πανεπιστήμια στην ολομέλεια της Βουλής

«Κύριε Πρόεδρε,

Άκουσα πολλές φορές να αναφέρονται οι βουλευτές της ΝΔ σε μένα, όπως και ο Πρωθυπουργός – που έκανε μια ατυχή αναφορά.

Ο Μπέτζαμιν Μπάτον, έζησε την ζωή του μικραίνοντας ηλικιακά αντί να μεγαλώνει.

Ελπίζω να παραμένω νέος και σύγχρονος στις αντιλήψεις μου ανεξάρτητα από την ηλικία μου.

Αντιθέτως, ο κ. Μητσοτάκης, εξελίσσεται σε υπερασπιστή γερασμένων ιδεών.

Γιατί; Γιατί η λογική ότι οι ιδιωτικοποιήσεις των πάντων, ο νεο-φιλελευθερισμός παντού, θα λύσει τα προβλήματα της κοινωνίας έχει πια ξεπεραστεί.

Όλο και περισσότερο η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί ότι η κλιματική κρίση, οι πανδημίες, η προσφυγιά, η μεγάλη μετανάστευση, οι τεράστιες ανισότητες που καλλιεργούν πολώσεις και αυταρχικούς δημαγωγούς, είναι αποτέλεσμα μιας αχαλίνωτης καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Θεριεύουν τα μεγάλα τραστ, τα funds, με συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας στις μεγάλες βιομηχανίες της ενέργειας, του φαρμάκου, των εξοπλισμών, των ψηφιακών πλατφόρμων, του τραπεζικού συστήματος, της αγροδιατροφικής βιομηχανίας, και τώρα, στο χώρο της παιδείας.

Η μεγάλη πρόκληση της εποχής, η μεγάλη δημοκρατική πρόκληση της εποχής μας, είναι αν εμείς οι πολιτικοί θα εκφράσουμε χωρίς εξαρτήσεις, χωρίς ιδιοτέλεια, τα ευρύτερα συμφέροντα του λαού ή θα είμαστε έρμαια, αιχμάλωτοι ή και μέτοχοι στο πάρτυ των μεγάλων συμφερόντων.

Αυτό αποτελεί και τη μεγάλη διαχωριστική γραμμή των πολιτικών μας.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα αγαπητοί συνάδελφοι, ζούμε μια διπλή συντήρηση.

Η φτωχοποίηση και οι ανισότητες καλπάζουν, με την αισχροκέρδεια στην αγορά, την εξουσία των καρτέλ των σουπερμάρκετ, την ασυδοσία των εταιριών ενέργειας, αλλά και την παράδοση των πόρων του ελληνικού λαού, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον ήλιο, τον αέρα, τη γεωθερμία, τους υδάτινους πόρους, σε ιδιωτικά συμφέροντα, ενώ θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε την ενεργειακή δημοκρατία. Με τον πολίτη όχι μόνο καταναλωτή αλλά και παραγωγό της ενέργειας του.

Παραδίδουμε την υγεία στην ιδιωτική κερδοσκοπεία.

Όσο για τις δήθεν ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, είναι κυρίως εξαγορά γης, επιχειρήσεων και κατοικιών των Ελλήνων.
Είναι ένας συστηματικός αφελληνισμός της οικονομίας.

Ζούμε και την πελατειακή Ελλάδα.
Δηλαδή – τη διαχείριση των κρατικών πόρων με αντίληψη εξυπηρέτησης μεγάλων συμφερόντων και εξαγοράς συνειδήσεων των ψηφοφόρων.

Κατά καιρούς ο κ. Πρωθυπουργός μας υπενθυμίζει με περίσσια ειρωνεία το «λεφτά υπάρχουν», κρύβοντας την υπόλοιπη φράση – που στηλίτευε το που πήγαιναν τα χρήματα του Ελληνικού λαού. Δηλαδή, στη σπατάλη, στη διαφθορά, στην εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων.
Αποδεικνύεται καθημερινά ότι είχα δίκιο και με το παραπάνω.
Θα ξαναπώ ότι, λεφτά υπάρχουν και μάλιστα, πολλά, αλλά ποιος τα έχει, που πάνε, πως τα διαχειρίζεται η κυβέρνηση.
Κορυφαίο γεγονός – τα λεφτά για την αναβάθμιση των σιδηροδρόμων μας κάπου πήγαν, αλλά όχι στην ασφάλεια για τους πολίτες με το τραγικό αποτέλεσμα που συγκαλύπτει πια η ΝΔ.

Αλλά και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης ήταν ο υπουργός προσπάθησε να καταργήσει την ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Δηλαδή, το δικαίωμα ο Έλληνας φορολογούμενος να έχει εικόνα, γνώση για το που πάνε τα χρήματά του.

Αυτές οι πολλές μεταρρυθμίσεις που κάναμε χτυπιούνται και υπονομεύονται συστηματικά από τη σημερινή κυβέρνηση.

Τώρα αποκαλύπτονται και οι πραγματικές προθέσεις της ΝΔ στην παιδεία.
O τίτλος αυτού του νομοσχεδίου είναι παραπλανητικός.
Δεν νομοθετεί για μη-κρατικά, μη κερδοσκοπικά, ελληνικά πανεπιστήμια.
Νομοθετεί για ξένα παραρτήματα.
Ή καλύτερα, ξένα παραρτήματα για συγκεκριμένους, φίλους, λόμπυ, ή funds.

Δεν χρειάζεται να το πω εγώ – η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ αποκαλύπτει τις επενδύσεις ενός fund που ήδη έχουν γίνει το οποίο πρόκειται να φτιάξει ιδιωτική ιατρική σχολή.

Αυτή είναι η ανάγκη της χώρας μας;
Αυτό θα κρατήσει τους νέους μας στην Ελλάδα; Αυτό είναι το όραμα στην παιδεία μας;

Αντικειμενικά αυτό θα βαθύνει τις ανισότητες στην χώρα μας, θα στείλει και άλλους γιατρούς στο εξωτερικό να βρουν δουλειά και αμφίβολο αν θα προσφέρει στην καλυτέρευση της παροχής υγείας από το ΕΣΥ.

Αλλά για να αποδείξω ότι άλλες είναι οι σκοπιμότητες σας θα κάνω μερικές βασικές ερωτήσεις:

⁃ Νομοθετείτε για ξένα παραρτήματα. Δεν επιτρέπεται όμως στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια να φτιάξουν δικά τους.
Γιατί; Γιατί δεν θα μπορούσε να ιδρύσει ένα ελληνικό πανεπιστήμιο παράρτημα εδώ, στην Ελλάδα, με τις ίδιες πρόνοιες που δίνεται σε αυτά τα ξένα παραρτήματα. Μάλιστα αυτό μπορεί να αντιβαίνει και στο Ενωσιακό δίκαιο.

⁃ Στα ξένα παραρτήματα δίνεται μεγάλη ευελιξία, πρόνοιες, ελευθερίες, να κανονίζουν ποιες σπουδές, ποιους καθηγητές, ποια πτυχία, τρόπο εισαγωγής, κ.λπ. Αυτό τους δίνει μεγάλο προβάδισμα, προνόμια σε σχέση με το δημόσιο πανεπιστήμιο που δεν έχει αυτές τις δυνατότητες. Γιατί λοιπόν όχι αυτή η ευρύτατη αυτονομία στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο;
Θα συνέφερε τα ίδια τα ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά ακόμα περισσότερο τις ανάγκες των φοιτητών Ελλήνων και ξένων. Αντίθετα τα δημόσια πανεπιστήμια βρίσκονται κάτω απο τον ασφυκτικό γραφειοκρατικό, ανούσιο και βλαπτικό έλεγχο του εκάστοτε υπουργού.

⁃ Και το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου με αυτά ασχολείται. Δηλαδή, με το πώς θα διοικούνται τα δημόσια πανεπιστήμια, ποια τμήματα πάνε που, κ.λπ. – απλά αλλάζετε τους νόμους της κ. Κεραμέως, που βλέπετε ότι είναι ανεφάρμοστοι. Αλλά κάνετε το ίδιο λάθος και πάλι, νομοθετείτε λεπτομέρειες των δημοσίων πανεπιστημίων.

⁃ Ξένα παραρτήματα – αν τα θέλετε – γιατί να μην γίνουν με την αρωγή του κράτους, των δημόσιων πανεπιστημίων και της αυτοδιοίκησης; Σε πολλά κράτη υπάρχουν αυτές οι θετικές συνεργασίες (Άμπου Ντάμπι – Σχολή Μουσικής Παιδείας, διεθνούς φήμης – συνεργασία δημοσίου πανεπιστημίου Εμιράτων με το Πανεπιστήμιο BERKLEE της Βοστώνης).

⁃ Στη Λάρισα για παράδειγμα, περιφέρεια και πανεπιστήμιο Θεσσαλίας να συνεργαστούν με πανεπιστήμια αγροτικής ανάπτυξης σε Ολλανδία, Δανία, Γαλλία, δημιουργώντας υψηλού επιπέδου παράρτημα για τους αγρότες.

⁃ Γιατί το Πανεπιστήμιο Κρήτης με την περιφέρεια Κρήτης και τους κοινωνικούς εταίρους της περιφέρειας, αγρότες, ξενοδόχοι, εργατικά κέντρα, να μη δημιουργήσουν πανεπιστήμιο τουριστικών επαγγελμάτων σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Ελβετίας;

⁃ Ή η Πατρά, η Δυτική Ελλάδα – να μη δημιουργήσει παραρτήματα του δημόσιου πανεπιστημίου ή και με ξένα πανεπιστήμια, για τον Αθλητισμό – Ολυμπία και το management μεγάλων διοργάνωσεων, όπως των Ολυμπιακών, αλλά και της υψηλής τεχνολογίας και ωκεανογραφίας με ξένα πανεπιστήμια.

⁃ Δημοκρίτειο – Πανεπιστήμιο Αιγαίου, με σχολές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και νέα επαγγέλματα που αφορούν στο περιβάλλον.

⁃ Πανεπιστήμιο Πειραιώς μαζί με τον Δήμο, τον Σύνδεσμο Εφοπλιστών, να δημιουργήσουν διεθνούς εμβέλειας παραρτήματα για τον εφοπλισμό και όλα τα συναφή επαγγέλματα.

⁃ Γιατί με το νομοσχέδιο αυτό δεν δίνεται τη δυνατότητα να κάνουν παραρτήματα ή ακόμα και πανεπιστήμια οι περιφέρειες – είναι λιγότερο αξιόπιστοι από τα funds που θα φέρετε;

⁃ Γιατί σπεύδετε να δώσετε πρόνοιες και προνόμια σε ξένα παραρτήματα αντί να το κάνετε για το δημόσιο.

Όλα τα παραπάνω απλά αποδεικνύουν ότι δεν κάνετε μεταρρύθμιση υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ούτε εθνική στρατηγική για την παιδεία έχετε – κάνετε ρύθμιση υπέρ κάποιων συγκεκριμένων συμφερόντων.

Φέρνω τα παραδείγματα αυτά για να αναδείξω τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η χώρα μας, αλλά παράλληλα και την ανάγκη ενός εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού.

Θα μπορούσε, αντί να εξυπηρετείτε κάποια συμφέροντα με το νομοσχέδιο, να διαμορφωθεί μια εθνική στρατηγική, ένα όραμα στρατηγικό που θα αναπτύσσει έρευνα, και παιδεία σε βασικούς τομείς βασικούς για την Ελλάδα, αλλά και με στόχο τις μελλοντικές προκλήσεις της εποχής.

Όσο για το άρθρο 16, δύο λόγοι που χρειάζεται να αλλάξει:
Να μπει τέλος στο χάος των ιδιωτικών εταιριών και να υπάρχουν ρυθμίσεις. Η απαγόρευση δεν μας επιτρέπει να κάνουμε ρυθμίσεις.
Και δεύτερον, το όραμα της Ελλάδας θα μπορούσε και πρέπει να είναι η Ελλάδα κέντρο παιδείας και πολιτισμού.

Στην Αγγλία – είχα μια σχετική συζήτηση με τον Gordon Brown, πρώτη βιομηχανία είναι η παιδεία, με δημόσια πανεπιστήμια, βέβαια.

Όμως απαιτείται να απελευθερωθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κεντρικού υπουργείου και υπουργού
και αυτό απαιτεί την αλλαγή του άρθρου 16.

Όμως, όταν έρθει η ώρα, θα πρέπει με ευρύτατη συναίνεση να συμφωνήσουμε όχι μόνο στην αλλαγή του, αλλά στη διατύπωση του νέου άρθρου, ώστε, ναι, να εξυπηρετεί το δημόσιο και εθνικό συμφέρον κάνοντας την Ελλάδα επίκεντρο παιδείας και φέρνοντας ακριβώς και με την αντικατάσταςη του σχετικού άρθρου με σοβαρή νομοθεσία.

Η Ελλάδα θα μπορούσε να μετατρέψει το σημερινό είδος της τουριστικής της ανάπτυξης που καταπονεί υποδομές και περιβάλλον, με το να φέρνει σε όλες τις γωνιές της χώρας μας ξένους φοιτητές, που αύριο θα είναι πρεσβευτές του ελληνικού πολιτισμού και εν δύναμη συνέταιροι με Έλληνες επαγγελματίες και επιχειρηματίες.

Δεν θα επεκταθώ άλλο. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω διεξοδικά στην Επιτροπή.

Η σημερινή κυβέρνηση είναι άξιος συνεχιστής μιας δεξιάς που δεν μπορεί να αλλάξει.

Ακόμη και φορώντας τον μανδύα του μεταρρυθμιστή.

Εγώ, παραμένω και θα παραμένω πάντα εδώ, με τις αξίες και τις ιδέες μου παρούσες και πάντα απέναντι σε ότι επιβουλεύεται το δημόσιο συμφέρον.

Όσο και αν αυτό σας στενοχωρεί.»