Η αλλαγή του ωραρίου βάρδιας ορυχείων

του Στέφανου Πράσσου
Στα ψιλά της ειδησεογραφίας πέρασε ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που αφορά τους εργαζόμενους στη βάρδια των Ορυχείων και τη συμφωνία της πλειοψηφίας των συνδικάτων με τη ΔΕΗ, για αλλαγή του ωραρίου.

Το δίλλημα, ο διαχωρισμός και η αντιπαράθεση ανάμεσα στους εργαζόμενους και στα συνδικάτα δεν πρέπει να είναι ανάμεσα στο απάνθρωπο 7ήμερο που ισχύει σήμερα και στο νέο ωράριο
που σπάει στα τρία το 7ήμερο, αλλά ανάμεσα στο παράνομο και απάνθρωπο ωράριο από τη μία και από την άλλη στο 5νθήμερο που απαιτεί τη δημιουργία 5^ης Φυλακής.

Για την ιστορία, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το 1982 ψηφίστηκε στη Βουλή το 5νθήμερο (μέχρι τότε ίσχυε το 6ημερο). Στην ΕΣΣΕ του 1983 ΓΕΝΟΠ και ΔΕΗ συμφώνησαν να ισχύσει το νέο ωράριο και στη ΔΕΗ (ημερήσιο προσωπικό και βάρδιες). Στις βάρδιες για να εφαρμοστεί το νέο ωράριο δημιουργήθηκαν πέντε εναλλασσόμενες φυλακές (ομάδες βάρδιας) γιατί με τις 4 που υπήρχαν μέχρι τότε δεν μπορούσε να βγει πρόγραμμα σύμφωνο με το νέο νόμο. Οι 5 βάρδιες δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν από το 1983 σε όλες τις διευθύνσεις της ΔΕΗ (ΑΗΣ, ΥΗΣ, Διανομή, Μεταφορά κλπ). Σε όλες εκτός από τα Ορυχεία για τα οποία η τότε διοίκηση της ΔΕΗ ζήτησε από τη ΓΕΝΟΠ και τους εργαζόμενους λίγο χρόνο (33 χρόνια κλείνουμε φέτος!!!) για να κάνει τις απαραίτητες προσλήψεις που απαιτούσε η δημιουργία της 5^ης φυλακής.

Στο off the record μάθαμε ότι λίγο αργότερα η Γενική Διεύθυνση των Ορυχείων κάλεσε τη ΓΕΝΟΠ και τα συνδικάτα του Λεκανοπεδίου και τους ζήτησε να μην αναφέρουν πουθενά τη φράση «5^η φυλακή στα ορυχεία» γιατί η ΔΕΗ δεν μπορεί να κάνει τις απαιτούμενες προσλήψεις! Και όπως είναι φυσικό, τα Συνδικάτα αυτά, τηρούν κατά γράμμα τις εντολές της διεύθυνσης από τότε μέχρι τα σήμερα! Γιατί στη ΔΕΗ, η ΓΕΝΟΠ και η πλειοψηφία των συνδικάτων, που ελέγχονται από τις ΠΑΣΚΕ_ΔΑΚΕ_ΣΑΔ και στις διάφορες βερσιόν που τις συναντάμε σήμερα, είναι Εργοδοτικά με το Ε κεφαλαίο!!! Μπορεί να τα βάλουν ακόμα και με τις κυβερνήσεις που στηρίζουν και στηρίζονται αλλά ποτέ με την εργοδοσία καθώς και με ντιρεκτίβες της ΕΕ γιατί αυτά είναι τα όσια και τα ιερά τους.

Πως όμως, Κυβέρνηση, Διοίκηση και Συνδικάτα, κατάφεραν να κρατήσουν επί 33 χρόνια ένα απάνθρωπο και παράνομο ωράριο στα ορυχεία (7ήμερο και 63 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας) όταν μάλιστα σε ολόκληρη την υπόλοιπη ΔΕΗ αλλά και στις ιδιωτικές Επιχειρήσεις παραγωγής Ηλεκτρισμού ισχύει το 5νθήμερο με 5^η φυλακή;

·         Πρώτα απ όλα βασιζόμενοι στο φόβο και την άγνοια των εργαζομένων! Φόβο για να μην πέσουν οι μισθοί τους αφού θα δουλεύουν λιγότερες μέρες και άγνοια γιατί τα ωράρια τις βάρδιας χρειάζονται ειδική μελέτη και κάποιες νομικές γνώσεις. Για το δεύτερο υπάρχουν εκτός των άλλων και έγκριτοι νομικοί που μπορούν να απευθυνθούν και για το πρώτο που αφορά τη μείωση μισθών είναι μέγας μύθος γιατί στον κύκλο της βάρδιας οι ημέρες εργασίας θα είναι ίδιες αφού θα καλύπτονται με εφεδρικά όπως ισχύει σε όλη τη ΔΕΗ. 

·         Και δεύτερον, στις νομικές αλχημείες, που μόνο με τη σύμφωνη γνώμη ΓΕΝΟΠ και Συνδικάτων μπορούσαν να επικρατήσουν. Έτσι η ένατη ώρα υποχρεωτικής, καθημερινής εργασίας στα Ορυχεία (λόγω αλλαγής στο πόστο) αποχαρακτηρίστηκε από υπερεργασία- υπερωρία και έγινε επίδομα που ονομάστηκε «αποζημίωση βάρδιας»!!!  Έτσι 22 ώρες το μήνα πραγματικής υπερωρίας «εξαφανίζονται ως δια μαγείας» από το ωράριο (αυτό κατοχυρώνεται και με ΣΣΕ που υπέγραψε η ΓΕΝΟΠ)! Σαν να μην έφτανε αυτό, χωρίζουν την ώρα σε (43΄+17΄) 43 λεπτά που πληρώνονται και 17 λεπτά που συσσωρευμένα δίνουν ένα ρεπό το μήνα που ονομάστηκε «κόκκινο Ρεπό» και μαζί με το Πράσινο ρεπό βγάζουν φαινομενικά άλλες 16 ώρες εκτός ωραρίου!  Κι όμως παρόλα αυτά το ωράριο παραμένει παράνομο αφού ξεπερνά όχι μόνο τις 48 αλλά και τις 56 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας που είναι το ανώτερο επιτρεπτό. Γι αυτό ετοιμάζουν τη νέα μεγάλη αλχημεία που λέγεται «νέο ωράριο βάρδιας» και εναλλάσσει όλες τις βάρδιες (πρωί- Απόγευμα- νύχτα) μέσα στο ισχύον εφταήμερο.

Το νέο ωράριο αφαιρεί ώρες (40 ώρες περίπου) από τα ρεπό της βάρδιας και τις προσθέτει ανάμεσα στις εναλλαγές για να συμπληρώνεται ένα 24ωρο σε κάθε αλλαγή από πρωί σε απόγευμα και νύχτα για να νομιμοποιηθεί η παρανομία.

Τι σημαίνει όμως για τους εργαζόμενους, την τοπική κοινωνία και τη ΔΕΗ 5^η Βάρδια;

1)      Για τους εργαζόμενους σημαίνει ένα ανθρώπινο ωράριο που αποκαθιστά τη νομιμότητα και την αδικία και μάλιστα χωρίς μείωση αποδοχών. Μπορεί η μείωση να αφορά το +70% μιας Κυριακής που υπερκαλύπτεται όμως από την επαναφορά της μιας ώρας καθημερινής υπερωρίας.

2)      Για την τοπική κοινωνία (Λεκανοπέδιο Κοζάνης- Πτολεμαΐδας- Φλώρινας) που πλήττεται από τεράστια ανεργία σημαίνει τουλάχιστον 600 προσλήψεις στα ορυχεία για επάνδρωση της 5^ης Βάρδιας. Αυτές οι προσλήψεις θα γίνουν άμεσα, σε εξαίρεση από το μνημονιακό 10/1, γιατί αφοράν προσλήψεις που πρέπει να γίνουν για να εφαρμοστεί η Ελληνική, η Ευρωπαϊκή και η διεθνής νομοθεσία, ρύθμιση που δεν μπορεί να την αρνηθεί ούτε το Κουαρτέτο. 

3)      Για τη ΔΕΗ και ειδικά για τη διεύθυνση ορυχείων, σημαίνει αύξηση κατά 20% του προσωπικού όλων των φυλακών, που γίνεται λόγω λειτουργίας της εφεδρικής εργασίας.  Αυτό θα φέρει πιο ασφαλή και ποιοτική λειτουργία της εξορυκτικής διαδικασίας αλλά και οικονομικό όφελος λόγω μείωσης εργολαβιών αφού θα λειτουργήσει στο σύνολό του ο πάγιος εξοπλισμός, ο οποίος σήμερα αργεί λόγω έλλειψης προσωπικού.

Για το Συνδικαλιστικό κίνημα της Περιοχής και της ΔΕΗ γενικότερα σε ότι αφορά τη νέα ρύθμιση πρέπει να πούμε ότι:

Είναι, επιεικώς, ντροπή για το Συνδικάτο της Περιοχής μας που πήρε την πρωτοβουλία για το νέο ωράριο, λειτουργώντας ως «λαγός» της κυρίας Τολάκη- Παναγιωτάκη αναιρώντας ακόμα και δική του προηγούμενη απόφαση υπέρ της δημιουργίας 5^ης Φυλακής. Επίσης είναι συνδικαλιστικά απαράδεκτο το νέο ωράριο να στηριχτεί από το ΔΣ του Εργατικού Κέντρου Κοζάνης, όχι μόνο γιατί είναι παράνομο και αντεργατικό αλλά και γιατί υπάρχουν δυο αποφάσεις, από διαφορετικές διοικήσεις, υπέρ του 5νθήμερου και της δημιουργίας 5^ης φυλακής και στα Ορυχεία. Για τη ΓΕΝΟΠ, το Εργατικό Κέντρο Πτολεμαΐδας, το Σπάρτακο και τα άλλα Συνδικάτα που συμφώνησαν με την αλλαγή θεωρούμε ότι παραμένουν, σταθερά και αμετακίνητα, πιστοί στην εργοδοτική γραμμή που ακολουθούν τα τελευταία χρόνια μιας και ήταν αυτοί που λειτούργησαν ως λαγοί της διοίκησης προτείνοντας και στηρίζοντας όλες τις εργασιακές αλχημείες που προαναφέραμε.

Πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι αυτή η ρύθμιση εκτός από τη ζημιά που κάνει στους εργαζόμενους της βάρδιας των ορυχείων, πιθανά ακόμα και κατάργηση των Ρεπό αφού θα αντικατασταθούν από την 24ωρη ανάπαυση. Θα λειτουργήσει όμως και ως προπομπός για την κατάργηση της 5^ης φυλακής στους ΑΗΣ-ΥΗΣ και στους άλλους εργασιακούς χώρους της ΔΕΗ που λειτουργεί εδώ και 33 χρόνια!

Ερωτηματικά όμως και σύγχυση στους εργαζομένους δημιουργεί και ανακοίνωση του ΣΕΕΕΝ, όντως Αγωνιστικό, Ταξικό Συνδικάτο που δεν συμπλέει με την εργοδοτική, ενδοτική γραμμή των άλλων  Συνδικάτων. Στην τελευταία του ανακοίνωση αφού εξισώνει όλα τα Συνδικάτα (και αυτά που στηρίζουν την αντεργατική επιλογή και ατά που παλεύουν εναντίον της) θεωρεί ότι η αντιπαράθεση είναι άνευ ουσίας και δεν αναφέρει ούτε μια φορά το 5νθήμερο και την 5^η φυλακή. Ίσως να θεωρεί ότι και το ζήτημα του ωραρίου θα λυθεί από έναν δημόσιο φορέα ενέργειας στο πλαίσιο της Λαϊκής Εξουσίας. Όμως η γραμμή αυτή του τσουβαλιάσματος και των «ίσων αποστάσεων» δεν βοηθάει ούτε την πάλη για το συγκεκριμένο θέμα ούτε πολύ περισσότερο την ανασυγκρότηση του Ταξικού Εργατικού Κινήματος στη ΔΕΗ και στην Περιοχή.

Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί το ΣΕΕΝ «Εργατική Αλληλεγγύη» που από τη ίδρυσή του ακόμα σήκωσε και στήριξε το αίτημα της 5^ης Φυλακής στα Ορυχεία ενημερώνοντας επανειλημμένα τους εργαζόμενους και δημοσιοποιώντας το σε αρμόδιους φορείς και Υπουργεία. Επίσης ήταν η συνδικαλιστική κίνηση, Εργατική Ανεξάρτητη Συσπείρωση που από το 1990 ακόμα παλεύει αυτό το αίτημα σε όλα τα Συνδικαλιστικά όργανα αλλά κυρίως στους εργαζόμενους οι οποίοι παλιότερα είχαν προχωρήσει ακόμα και σε δυναμικές κινητοποιήσεις (Νότιο Πεδίο και αλλού).

Οι εργαζόμενοι στη βάρδια των Ορυχείων που καταλαβαίνουν πλέον, την πλεκτάνη που τους έστησαν διοίκηση και εργοδοτικά συνδικάτα, αρχίζουν να οργανώνονται και να παίρνουν την υπόθεση στα χέρια τους. Το νέο αντεργατικό ωράριο θα καταργηθεί στην πράξη, κυρίως με σκληρούς αγώνες χωρίς να αποκλείονται και νομικές, δικαστικές παρεμβάσεις. Οι εργαζόμενοι έχουν το δίκιο με το μέρος τους γι αυτό και θα νικήσουν κόντρα ακόμα και στον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων. Αυτή η νίκη θα είναι το πρόπλασμα για την ταξική ανασυγκρότηση του Συνδικαλιστικού κινήματος στη ΔΕΗ για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την αντεργατική θύελλα που φέρνει και η νέα Κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ξεπουλάει περεταίρω τη ΔΕΗ και έρχεται να κατασπαράξει μαζί με τους μισθούς, ξανά τις ασφαλιστικές και εργασιακές σχέσεις.

Στέφανος Πράσσος*

*Πρώην Πρόεδρος του ΣΕΕΝ «Εργατική Αλληλεγγύη»