Ιερή Πανήγυρη Εξωκλησίου Αγ. Αθανασίου - Το μεγάλο ετήσιο πανηγύρι της Σκούλιαρης

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Τελέσαμε, (4-5-2014) μέσα στο ομιχλώδες και βροχερό τοπίο, στα 1440 μ. υψόμετρο, στο πανηγυρίζον, παλιό, πετρόχτιστο εξωκλήσι του αγίου Αθανασίου Σκούλιαρης, του οποίου οι ρίζες του χάνονται μέσα στην ιστορία του χωριού, τον Αγιασμό και τη Θεία Λειτουργία στη μνήμη της ανακομιδής του ιερού λειψάνου του αγίου Αθανασίου του Μεγάλου, Πατριάρχου Αλεξανδρείας.

Στο αναλόγιο έψαλαν, ο κ. Αναστάσιος Τέτος από τη Βέροια και ο κ. Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος, δάσκαλος, από το Πλατανόρεμα.

Παρά τη δυνατή και πυκνή βροχή, ο κόσμος προσήλθε στη Λειτουργία και ο ναός ήταν κατάμεστος. Ο δρόμος από το χωριό μέχρι το εξωκλήσι είναι χωματόδρομος. Οι περισσότεροι ανέβηκαν με τα αυτοκίνητά τους, μερικοί, μέσα από τα μονοπάτια, με τα πόδια. 

Πρόκειται για το μεγάλο ετήσιο πανηγύρι της Σκούλιαρης. Που συνάζει στο χωριό, τους απανταχού Σκουλιαριώτες. Είναι άνθρωποι εργατικοί, δημιουργικοί, πολιτισμένοι και άτρομοι. Διασκορπισμένοι παντού, στο Βελβεντό, στη Βέροια, στην Κοζάνη, στην Καστοριά, στη Γερμανία και αλλού, δε φοβήθηκαν τις νέες συνθήκες, παρά ρίζωσαν στις νέες τοπικές πατρίδες και πρόκοψαν στα γράμματα και στα επαγγέλματα. Στα φωτεινά πρόσωπά τους διακρίνει κανείς τον άνθρωπο της τόλμης, της επιμονής, της εργατικότητας και της εκκλησιαστικής ευλάβειας σε ό,τι ιερό και όσιο κληρονόμησαν από τους προγόνους τους.

Κέντρο της πανήγυρης ο άγιος Αθανάσιος και το εξωκλήσι του. Ο άγιος που από την κοίμησή του, στις 2 Μαΐου του 373, ακτινοβολεί μέχρι σήμερα το πρόσωπο και το πολυσχιδές έργο του, οι αγώνες του για την ορθόδοξη πίστη με κορυφαία τη συμμετοχή του στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο (325) και τη συμβολή του σε αυτήν με την εισαγωγή του όρου ‘’ομοούσιος’’ ή ‘’εκ της αυτής ουσίας’’ ή ‘’εκ της ουσίας του Πατρός’’, που περιγράφει τη θέση του Υιού και Λόγου (του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδας) στην Τριάδα και τη σχέση του με τα άλλα δύο Πρόσωπα.

Κέντρο της πανήγυρης και το πετρόχτιστο εξωκλήσι, που συνοψίζει και φανερώνει το σύνολο βίο μιας τοπικής κοινωνίας-κοινότητας, με όλες τις αναπτύξεις της στην εργασία, στον πολιτισμό, στο χορό, στο τραγούδι, στη συναδέλφωση και την ειρήνευση των ανθρώπων.

Δεν είναι ένα θρησκευτικό πανηγύρι με παρωπίδες μονολιθικότητας. Πρόκειται για μια πανήγυρη, για μια γιορτή με τα χαρακτηριστικά της ευχαριστιακής σύναξης, μέσα στην οποία όλα μετέχουν, όλα γίνονται προσληπτά, αγιάζονται, νοηματοδοτούνται, σχετίζονται, κοινωνούν, αποχτούν χάρη: τα πράγματα, τα πρόσωπα και η σχέση τους. Κυρίως η σχέση, διά της οποίας (και στην οποία) αναδεικνύεται το πρόσωπο ως κοινωνία, αποκλείοντας τον εγωκεντρισμό και την αυτοαποθέωση του ατόμου και την αποξένωσή του από τα άλλα άτομα.  

Από το ύψος των 1440 μ. του εξωκλησιού, διακρίνονται κάτω και ως πέρα μακριά όλες τις τοπικές κοινωνίες της μεγάλης και πανέμορφης λεκάνης του Αλιάκμονα - Πολυφύτου, διεσπαρμένες στο καταπράσινο τοπίο και έτοιμες να αυτοπραγματωθούν (όχι μέσα από την πείσμονη αυτοαπομόνωση όσων που την σχεδιάζουν) αλλά μέσα από την αμοιβαία συμπληρωματικότητα.

Πως όλες αυτές οι εργατικές τοπικές κοινωνίες έχουν τη δυνατότητα (υπερβαίνοντας σύνδρομα ‘’τοπικής μοναδικότητας’’ που μηχανισμοί προς ζημία εν τέλει των κοινωνιών υποδαυλίζουν) να συνθέσουν ( με κόπο είναι αλήθεια) μια ενιαία ‘’συνεκτική - αντιπροσωπευτική τοπικότητα’’ με φιλάδελφη συν-αντίληψη (φιλαδελφία) και αμοιβαία συμπληρωματικότητα.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος

4-5-2014