Το «κούρεμα» που δεν έγινε το 2010

Του Κώστα Καλλίτση

Στα τέσσερα χρόνια από το ξέσπασμα της κρίσης και το σπάσιμο της ελληνικής φούσκας, το πολιτικό σύστημα αρέσκεται να λέει παραμύθια. Αρχικά, όταν οι αγορές μας έκοψαν, είπε το παραμύθι ότι κάποιος «θείος» από την Κίνα ή τη Ρωσία θα μας δάνειζε άνευ όρων όσα χρειαζόμαστε. Μετά, ακούστηκαν τα παραμύθια του Ζαππείου, που «προσέφεραν» 18 δισ., μηδένιζαν το έλλειμμα σε 18 μήνες και έστηναν νέο παραγωγικό μοντέλο με ατμομηχανή την... οικοδομή. Το 2012 η χώρα βομβαρδίστηκε με το παραμύθι της επαναδιαπραγμάτευσης: Θα άλλαζαν το Μνημόνιο κι ο λαός θα απολάμβανε τους καρπούς της σκληρής διαπραγμάτευσής τους. Μετά ενάμιση χρόνο επιβολής μιας καταστροφικής πολιτικής, εμφανίζεται νέο παραμύθι: Αιτία όλων των δεινών είναι το «κούρεμα» που δεν έγινε το 2010...

Μπορούσε να γίνει; Οχι.

(α) Δεν υπάρχει κανείς τόσο τρελός στον κόσμο, ώστε να δεχτεί να «κουρευτούν» όσα του χρωστά μια χώρα που έχει 36 δισ. δημόσιο έλλειμμα, 300 δισ. δημόσιο χρέος, δίνει πλαστά στοιχεία για έλλειμμα δήθεν 6% ενώ αυτό ήταν 15,6% του ΑΕΠ και η οποία δεν έχει, καν, εφαρμόσει πρόγραμμα εξυγίανσης.

(β) Η Ευρωζώνη αρνιόταν τη συζήτηση όχι μόνο για «κούρεμα» αλλά ακόμα και για επιμήκυνση του χρέους. Το ίδιο το ΔΝΤ θεωρούσε άκαιρη αυτήν τη συζήτηση και, γι’ αυτό, δεν έθεσε τέτοιο θέμα ποτέ πριν από την υπογραφή του Μνημονίου –όπως κατέθεσε ο λαλίστατος κ. Ρουμελιώτης στον εισαγγελέα κ. Πεπόνη. Γιατί; Κυρίως, διότι και η Ευρώπη και το ΔΝΤ φοβούνταν τις συνέπειες που θα είχε μία τέτοια συζήτηση, εκείνη την εποχή, για όλη την Ευρώπη. Βεβαίως, χάρη σε αυτόν τον φόβο διατηρηθήκαμε μέσα στην Ευρωζώνη...

Μήπως, να το «κουρεύαμε» με μονομερή απόφασή μας; Βεβαίως, αν ήμασταν έτοιμοι να κόψουμε 24 δισ. δαπάνες αμέσως (όσο το πρωτογενές έλλειμμα), να επιβληθεί μια ακραίας σκληρότητας πολιτική και να ρισκάρουμε την καταστροφή της χώρας και την έξοδό της από το ευρώ. Πώς; Από τα 300 δισ. χρέος, οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά Ταμεία κατείχαν 100 δισ. ευρώ, 160 κατείχαν τράπεζες και Ταμεία της Ευρώπης και 40 τρίτες χώρες. Αν «κουρεύαμε» 50% το χρέος, δεδομένου ότι δεν υπάρχει «κούρεμα» που να γίνεται σε βάρος μόνο των αλλοδαπών κατόχων ελληνικών ομολόγων, οι «ιθαγενείς» που κατείχαν ομόλογα θα έχαναν 50 δισ. ευρώ. Τα Ταμεία θα έχαναν 30 δισ. ευρώ, οι τράπεζες θα έχαναν 20 δισ. από τα κεφάλαιά τους. Για να σταθούν στα πόδια τους, θα έπρεπε να «κουρευτούν» ισόποσα οι καταθέσεις ή να βγούμε από το ευρώ και να επιστρέψουμε στη δραχμή ή όλα μαζί.

Θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο; Πολλά. Αν, παράδειγμα, η τρόικα μας δάνειζε 50 δισ. ευρώ ειδικά για να επαναγοράσουμε χρέος μας στην τότε αγοραία τιμή του, στο 50% της ονομαστικής του, θα αγοράζαμε 100 δισ. και το χρέος θα μειωνόταν στα 250 δισ. ευρώ. Δηλαδή, θα έπεφτε στο 115% του ΑΕΠ περίπου. Και αν φτιάχναμε ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, το χρέος θα γινόταν βιώσιμο. Αλλά, η ιστορία δεν γράφεται με «αν». Δεν έγινε... διαγωνισμός, ποιος θέλει να σώσει καλύτερα την Ελλάδα, δεν υπήρξε άλλη πρόταση. Οι δανειστές, κυρίως η Γερμανία, έθεσαν όρους. Εναντι, μας έχουν δανείσει 220 δισ. ευρώ. Πώς τα χρησιμοποιήσαμε, είναι ένα θέμα που το πολιτικό κατεστημένο δεν θέλει να συζητείται. Γι’ αυτό, λέει παραμύθια. Εκλιπαρώντας ταυτόχρονα, με απλωμένο το χέρι, τους δανειστές...

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ