Συνέντευξη του Γιώργου Παπαστάμκου

Του Κάρολου Μάισσα από το 231ο φύλλο της εφημερίδας Agrenda. Εμείς το πήραμε από το agronews.gr

Να μην αφεθεί η γεωργία στους κανόνες της αγοράς Ετοιμότητα και αποφασιστικότητα στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική το 2013 ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της γεωργίας προκρίνει ο Γιώργος Παπαστάμκος μιλώντας στην Agrenda. 

1. Πώς διαβλέπετε το μέλλον της ευρωπαϊκής και της ελληνικής γεωργίας; 

Το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας, συνεπώς και της ελληνικής, αρχίζει εκ νέου να διεκδικεί υψηλή θέση στην ατζέντα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η ατζέντα αυτή κωδικοποιείται ως "ΚΑΠ μετά το 2013". Η μελλοντική ΚΑΠ πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο ενός εις βάθος διαλόγου και "εκ των άνω προς τα κάτω" και "εκ των κάτω προς τα άνω" στη χώρα μας. Ως εθνικό σύστημα δράσης οφείλουμε έγκαιρα να διαμορφώσουμε και να κωδικοποιήσουμε το εθνικό διαπραγματευτικό πλαίσιο και τις ελληνικές προτεραιότητες, ώστε να τις εντάξουμε αποτελεσματικά στην ευρωπαϊκή συνθετική διαδικασία. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι η Ευρωπαϊκή Αγροτική Πολιτική είναι πολιτική του παρόντος και του μέλλοντος με προφανή και αδιαμφισβήτητη προστιθέμενη αξία. Η Αγροτική Πολιτική στην ΕΕ πρέπει να παραμείνει Κοινή. Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν σημαίνει όμως εθνική πολιτική ουδετερότητα. Ένα αποτελεσματικό εθνικό σύστημα διακυβέρνησης δύναται να αξιοποιεί τα κοιλώματα της ΚΑΠ προς όφελος των αγροτών. Η ΚΑΠ αποτελεί σύμβολο της ευρωπαϊκής ενοποίησης και του κεκτημένου της ΕΕ.

2. Αναμένεται να τεθεί επί τάπητος η επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης αγοράς και κοινοτικής χρηματοδότησης. Ποιος είναι ο ρόλος της καθεμιάς;
Ο γεωργικός τομέας διαδραματίζει πολυλειτουργικό ρόλο, συμβάλλοντας στην παραγωγή δημοσίων αγαθών υπέρ του κοινωνικού συνόλου. Απαιτείται εις αντάλλαγμα επαρκής δημόσια ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη. Ο γεωργικός τομέας, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του αλλά και της σπουδαιότητάς του δεν μπορεί να αφεθεί πλήρως στους κανόνες της αγοράς. Τα εργαλεία διαχείρισης της αγοράς πρέπει να είναι ευέλικτα και αποτελεσματικά. Η απόφαση ως προς το πρότυπο της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής και τους στόχους που αυτό θα υπηρετεί, πρέπει να προηγηθεί εκείνης των αναγκαίων δημοσιονομικών πόρων. Αποτελεί παράδοξο ότι εκείνοι που "φορτώνουν" τον γεωργικό τομέα με νέες αποστολές, όπως λ.χ. με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τάσσονται παράλληλα υπέρ της περικοπής των δαπανών της ΚΑΠ και της μεταφοράς των πόρων σε άλλους "ανταγωνιστικότερους" τομείς της οικονομίας.

3. Για την Ελλάδα ποια θα είναι η κόκκινη γραμμή στη διαπραγμάτευση;  

Ως γνωστόν, η Ελλάς λαμβάνει αναλογικά τις μεγαλύτερες ενισχύσεις 587 ευρώ ανά εκτάριο έναντι 222 ευρώ ανά εκτάριο του κοινοτικού μέσου όρου. Αυτό, βέβαια, οφειλόταν και στους τομείς με μεγάλη στήριξη, όπως ο καπνός, η σταφίδα, η βιομηχανική τομάτα, και το βαμβάκι. Ωστόσο, η διαφαινόμενη πλειοψηφία σε επίπεδο ΕΕ τάσσεται υπέρ της "δικαιότερης" κατανομής των ενισχύσεων μεταξύ των κρατών μελών και της σταδιακής εναρμόνισης των ενισχύσεων σε επίπεδο ΕΕ. Η διαπραγμάτευση διατήρησης του κεκτημένου είναι μάχη οπισθοφυλακής, λόγω του διαφαινόμενου συσχετισμού δυνάμεων υπέρ της πρόκρισης νέου μοντέλου κατανομής των ενισχύσεων. Η ανάδειξη δεικτών και κριτηρίων καθώς και των ιδιαιτεροτήτων του γεωργικού τομέα της χώρας μας οφείλουν να τεκμηριωθούν με κοινωνικοοικονομικούς πειστικούς όρους εν όψει της διαπραγματευτικής αντιπαράθεσης. Άλλως, διαγράφεται ορατός ο κίνδυνος απώλειας πόρων για την ελληνική αγροτική οικονομία. 

4.Μιλήσατε για τάση για δικαιότερη κατανομή εντός ΕΕ. Πόσο όμως θα ληφθούν υπόψη οι γεωγραφικές και άλλες ιδιαιτερότητες της χώρας μας; 

  Απαιτούνται στοχευμένες δράσεις και στήριξη στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές επί τη βάσει της αρχής της υπεραναλογικότητας. Η άμβλυνση των χωρικών, διαρθρωτικών και δημογραφικών προβλημάτων του ορεινού και νησιωτικού χώρου αποτελούν πρόκληση αποτελεσματικής πολιτικής διαχείρισης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι μειονεκτούσες περιοχές δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με την πολιτική προσέγγιση του μέρους, άρα και του μεριδίου, ενός ενιαίου όλου. 

5. Θα διασφαλιστεί το ποιοτικό πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής; 

Οι ευρωπαίοι γεωργοί παράγουν τρόφιμα τηρώντας τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας, καθώς και αυστηρούς κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος. Η υπαγωγή των εισαγομένων προϊόντων σε ισοδύναμους κανόνες και προδιαγραφές αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα προς όφελος των Ευρωπαίων καταναλωτών, καθώς και των Ευρωπαίων παραγωγών. Η υποχρεωτική σήμανση των γεωργικών προϊόντων και η αναγραφή της χώρας προέλευσης είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Απαιτείται βεβαίως παράλληλα και η υιοθέτηση μίας νέας καταναλωτικής κουλτούρας και γιατί όχι ενός καταναλωτικού εθνοκεντρισμού. Ωστόσο, αναγκαία κρίνεται η προσαρμογή στις τάσεις για μία νέου τύπου βιώσιμη και ανταγωνιστική γεωργία. Προτεραιότητα διεκδικούν η υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών, η εφαρμογή αγροπεριβαλλοντικών μέτρων, καθώς και η αξιοποίηση, στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα, όπως η παραγωγή προϊόντων υψηλής ασφάλειας και ποιότητας. 

6. Ενώ το εισόδημα των αγροτών μειώνεται, το καλάθι της νοικοκυράς γίνεται όλο και ακριβότερο. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό; 

Είναι απολύτως αναγκαία η λήψη μέτρων για τον εξορθολογισμό της αγοράς, την παρακολούθηση της διαφάνειας της εφοδιαστικής αλυσίδας και την μείωση της ψαλίδας μεταξύ τιμών παραγωγού και τιμών καταναλωτή. Στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας θα πρέπει να κατοχυρωθεί θεσμικά η διασφάλιση των δικαιωμάτων των παραγωγών και η ενίσχυση της διαπραγματευτικής τους ισχύος έναντι της εφοδιαστικής αλυσίδας. Εν προκειμένω, προτείνεται η δημιουργία περιφερειακών ή τοπικών εφοδιαστικών αλυσίδων με τη σύμπραξη περισσοτέρων συντελεστών στην παραγωγή, έρευνα και καινοτομία, εμπορία και διανομή. 

WHO IS WHO Ο Γεώργιος Παπαστάμκος γεννήθηκε στο Πλατανόρρευμα Σερβίων το 1955. Είναι διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου του Tübingen, καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet. Εξελέγη τέσσερις φορές μέλος της Βουλής των Ελλήνων (Βουλευτής Ημαθίας / Νέα Δημοκρατία). Έχει διατελέσει Υφυπουργός Εξωτερικών και Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας. Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2004.