Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
πριν από λίγους μήνες μόλις, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, στις προγραμματικές δηλώσεις του Οκτώβρη, αλλά και στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής, έθεσε τις προτεραιότητες του Υπουργείου για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Σε ό,τι αφορά τη Δικαιοσύνη, ο Υπουργός τόνισε ότι βασικός στόχος της σημερινής Κυβέρνησης είναι να της προσδώσουμε πραγματική ανεξαρτησία και κατ’ επέκταση, το κύρος και την αξιοπιστία που της αναλογεί.
Εξ ίσου σημαντικός, είναι και ο στόχος μας να βελτιώσουμε τους όρους και την ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Ένας άμεσος τρόπος μείωσης του όγκου των εργασιών των δικαστηρίων και συνεπώς, αύξησης της ταχύτητας απονομής της, είναι η αποποινικοποίηση των αδικημάτων ήσσονος σημασίας που σήμερα καθιστούν τα δικαστικά πινάκια υπερφορτωμένα.
Επόμενος στόχος μας είναι η ριζική αλλαγή της καταθλιπτικής εικόνας που παρουσιάζουν σήμερα οι ελληνικές φυλακές. Φυσικά αποτελεί για εμάς βασική προτεραιότητα η ενίσχυση του ρόλου των ανεξάρτητων αρχών, οι οποίες αποτελούν και έναν από τους σημαντικότερους εγγυητές των συνταγματικά κατοχυρωμένων ελευθεριών των πολιτών.
Όλες οι προτεραιότητες που θέσαμε εξυπηρετούν έναν απώτερο σκοπό, τη θεσμική θωράκιση του πολιτικού μας συστήματος. Διότι όταν η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και προστατεύει τα δικαιώματα κάθε πολίτη, όταν οι πολίτες δεν ταλαιπωρούνται σε ένα καθεστώς, ουσιαστικά αρνησιδικίας, όταν οι εναλλακτικές ποινές αντικαθιστούν τις ποινές φυλάκισης, όταν οι φυλακές αποτελούν χώρους αναμόρφωσης και όχι τιμωρίας, όταν οι ανεξάρτητες αρχές μπορούν να διαδραματίσουν ανεμπόδιστα το ρόλο τους, τότε μπορούμε να μιλούμε για ένα σύγχρονο ευνομούμενο κράτος.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τρία είναι τα βασικά προβλήματα της δικαιοσύνης στη χώρα μας που έχουν επισημανθεί κατά κόρον και μας έχουν απασχολήσει όλους. Το θέμα της εξουσίας, το θέμα του ήθους και της νομικής κατάρτισης των εκπροσώπων της, το θέμα της υλικοτεχνικής υποδομής. Είναι αναγκαίο να ασχοληθούμε σοβαρά ως πολιτεία με όλα αυτά τα θέματα.
Το νομοσχέδιο αυτό εντάσσεται στην προσπάθεια της Κυβέρνησης να λύσει τα προβλήματα της δικαιοσύνης, ενώ αποτελεί και υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεων. Η νομοθετική αυτή παρέμβαση μοναδικό στόχο έχει να αλλάξει το τοπίο στο χώρο της δικαιοσύνης και να περιορίσει το φαινόμενο των μη αξιοκρατικών ή κομματικών –δεν έχει σημασία πως τις βαφτίζουμε- επιλογών και παρεμβάσεων.
Οι αρχές της δικαστικής ανεξαρτησίας και της δικαστικής ουδετερότητας είναι κεντρικά δόγματα της δικαστικής εξουσίας σε κάθε δημοκρατικό κράτος.
Είναι γεγονός λοιπόν, ότι η Δικαιοσύνη ως τρίτη συντεταγμένη εξουσία είναι και αναμφισβήτητα θα παραμείνει ένα εξαιρετικά κρίσιμο πεδίο πολιτικής μάχης.
Στην πραγματικότητα, σκοπός της διάκρισης των εξουσιών –επιτρέψτε μου να επικαλεστώ κι εγώ τον Μοντεσκιέ- δεν είναι να πάρει κάθε φορέας από μία και μόνο εξουσία, αλλά να μην τις πάρει όλες μαζί ένας τους και να αποφευχθεί η συσσώρευση τους σε ένα και μόνο όργανο, εφόσον μία τέτοια συγκέντρωση εξουσιών δεν αρμόζει σε μία Δημοκρατία.
Φυσικά πλήρης χωρισμός των εξουσιών νομίζω ότι δεν έχει επιτευχθεί ουσιαστικά ποτέ και σε καμία χώρα. Το Νομοθετικό Σώμα εκλέγεται μεν από το λαό, κυριαρχείται όμως από το ισχυρότερο κόμμα του οποίου εκτελεστικό όργανο είναι de facto, η κυβέρνηση. Η ισχυρότερη κομματική ηγεσία δεσπόζει στο Κοινοβούλιο. Αυτή ελέγχει την Εκτελεστική Εξουσία και αυτή επίσης, ορίζει άμεσα ή έμμεσα τη σύνθεση και τις δικαιοδοσίες της δικαστικής. Συνεπώς, αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε την μεγαλύτερη δυνατή ανεξαρτησία της δικαιοσύνης απ’ την Εκτελεστική Εξουσία.
Τώρα, το αν αυτό επιτυγχάνεται μέσω της σύνδεσης της με τη νομοθετική, αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Είναι πάντως σίγουρο ότι θα υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή, εφόσον η επιλογή των ανώτατων δικαστικών λειτουργών γίνεται αφού μεσολαβήσει η γνώμη των εκπροσώπων του λαού και όχι αποκλειστικά απ’ τον αρμόδιο Υπουργό.
Σε ό, τι αφορά δε, το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων θεωρώ ότι είναι και το ελάχιστο που μπορούμε να κατοχυρώσουμε, προκειμένου να συμβάλουμε στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Και λέω να το κατοχυρώσουμε, γιατί δεν έχει δίκιο, ο κύριος Χατζηγάκης, που νωρίτερα είπε ότι υπήρχε αυτοδιοίκητο. Το αυτοδιοίκητο είχε καταργηθεί, όταν καταργήθηκε η εκλογή των διοικήσεων και όταν έγιναν διορισμένες οι διοικήσεις.
Τον τρόπο που θεσπίζεται και οργανώνεται το αυτοδιοίκητο οφείλουμε να τον επιλέξουμε πολύ προσεκτικά και αυτό θεωρώ ότι έχει κάνει η ηγεσία του Υπουργείου μας στην προκειμένη περίπτωση. Ανεξάρτητη εξουσία, δεν σημαίνει ανεξέλεγκτη εξουσία. Αυτό φυσικά ισχύει και για τις τρεις εξουσίες.
Για να προλάβω τυχόν ενστάσεις επί του ανεξέλεγκτου, απλώς θεωρώ, ότι οφείλουμε να είμαστε ειλικρινής και να παραδεχτούμε ότι όλες οι εξουσίες μηδέ μίας εξαιρουμένης, έχουν τη ροπή να καθίστανται ανεξέλεγκτες.
Άρα στόχος μας θα πρέπει να είναι η ισορροπία, η αρμονική διασταύρωση των λειτουργιών των τριών εξουσιών. Ο ουσιαστικός και όχι ο απαξιωτικός έλεγχος της μιας από την άλλη.
Νομίζω, προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται αυτό το νομοσχέδιο, εκεί στοχεύει, σ’ αυτήν την αρμονία, σ’ αυτήν την ισορροπία και γι’ αυτό πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να το ψηφίσουν όλες οι πτέρυγες της Βουλής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου