Του Κώστα Σημίτη
Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης δεν
περιορίζονται μόνο στην πρωτόγνωρη οικονομική ύφεση. Η κοινωνική
συνείδηση έχει επίσης συρρικνωθεί δραστικά. Με τον όρο κοινωνική
συνείδηση αναφερόμαστε στις αρχές συμβίωσης που αποδέχονται οι πολίτες
παρά τις διαφορετικές απόψεις και επιδιώξεις τους. Οι αρχές αυτές
προκύπτουν από τις κοινωνικές δομές, τις εμπεδωμένες διαδικασίες που
καθιστούν δυνατή τη συνύπαρξη, τη συνεννόηση και τη συναλλαγή. Η
κοινωνική συνείδηση συνδέεται με την ανταποδοτικότητα που προϋποθέτουν
οι κοινωνικές δράσεις. Κάθε πολίτης ακολουθεί μια συγκεκριμένη
συμπεριφορά, γιατί θεωρεί ότι και όλοι οι άλλοι πολίτες θα
συμπεριφέρονται κατά ανάλογο περίπου τρόπο, ώστε έτσι να
πραγματοποιήσουν όλοι από κοινού τους ευρύτερα αποδεκτούς στόχους.
Διαμορφώνονται έτσι δικαιώματα και υποχρεώσεις, οφέλη και βάρη,
δυνατότητες συνύπαρξης και κοινής επιτυχίας.